We weten allemaal dat het goede slaap goud waard is, maar hoe veel heb je er nu echt van nodig? En hoe slaap je het best? Werken powernaps, en hoe lang moet een powernap dan zijn?

We vroegen het aan slaapexpert Neil Stanley, die er al meer dan dertig jaar onderzoek naar slaap op heeft zitten. Hij legt ons in drie delen uit hoe slaap precies werkt en hoe je je eigen slapende leven het beste kunt vormgeven, waarbij hij een aantal verrassende mythes onderuit haalt en verfrissend nuchter spreekt over hoe we tegen slaap aan kijken.

In deel 1: hoe lang moeten we eigenlijk slapen?

Is het waar dat je minstens acht uur slaap per nacht nodig hebt? 'Nee, dat is de grootste mythe over slaap. Slaap is een beetje zoals lengte: net zoals sommige mensen kort zijn en sommige mensen lang, hebben sommige mensen weinig slaap nodig en anderen weer veel slaap. Ergens tussen de drie uur per nacht en de elf uur per nacht kan normaal zijn. Het gaat erom dat je je de hele dag goed voelt - als je ergens op de dag een dipje krijgt en de behoefte hebt te rusten of slapen, dan krijg je niet genoeg slaap. Sommigen voelen zich al de hele dag goed na vier uur, anderen hebben elf uur nodig. Als je een vier uurs-persoon bent die dwangmatig acht uur per nacht wil slapen, dan verspil je tijd. Als je een elf uurs-persoon bent die elke nacht acht uur slaapt, dan bouw je een slaaptekort op.’

Hoe kom je erachter hoe veel je precies nodig hebt? 'Ik doe nu al ruim dertig jaar onderzoek naar slaap, dus ik heb mijn eigen slaap natuurlijk ook serieus onder de loep genomen. Door bij te houden hoe veel ik slaap en hoe ik me voel, weet ik inmiddels dat ik 9,5 uur nodig heb. Als ik minder slaap, voel ik me okay. Als ik 9,5 uur slaap, voel ik me de hele dag goed. Er is een verschil tussen je oké voelen en je echt goed voelen. Hoe veel slaap je zelf nodig hebt, ontdek je alleen door goed bij te houden hoe veel je slaap en hoe je je voelt, zo simpel is het.’

Helpen apps die je slaap tracken om erachter te komen hoe goed en veel je slaapt? 'Nee. Deze apps gebruiken een techniek die voor het eerst in 1950 werd ’ontdekt’, en later in de jaren zeventig met behulp van Amerikaans overheidsgeld is doorontwikkeld, tot ongeveer 1995.

De basis van deze techniek is: als je stil ligt, slaap je als je beweegt, ben je wakker. Nu is een smartphone helemaal niet een geavanceerd genoeg apparaat om deze techniek op te gebruiken - alsof je in een Formula 1-race rijdt met een Opel. Daardoor wordt een app hoe dan ook inaccuraat - als je stilligt, kun je nog steeds wakker zijn, maar de app registreert dan dat je slaapt, en wanneer je beweegt kun je net zo goed slapend aan het bewegen zijn, maar je app registreert dat je wakker bent.

Daardoor kan het zomaar zijn dat de app zegt dat je twee uur nodig had om in slaap te vallen, terwijl je eigenlijk al binnen drie kwartier aan het slapen was. Je kunt door deze apps hoogstens grote lijnen in je slaappatroon ontdekken, maar eraan afleiden hoe je een bepaalde nacht hebt geslapen - nee.’

Vroeger sliepen we niet de hele nacht, maar werden we tussendoor wakker. Waarom doen we dat nu niet meer? 'Ja, lang geleden - minstens 500 jaar - was er een moment in de nacht waar we wakker werden, een soort breuk in onze slaap. Maar dat is waarschijnlijk omdat we toen ook langer sliepen. Als je naar beelden uit die tijd kijkt, dan zie je soms bijvoorbeeld ook gezellige picknick in een park, waar hier en daar mensen liggen te slapen.

Powernaps waren in die tijd meer geaccepteerd. Als je niets te doen had - en er was toen minder te doen -, dan sliep je. In Japan heeft de powernap op een bepaalde manier nog steeds een prominente rol in de maatschappij. Zelfs in een zakenmeeting kun je powernappen, als je maar wakker wordt als je je bijdrage moet geven. Het geeft daar aan: je wil zo graag productief zijn, dat je blijkbaar zo hard hebt gewerkt dat je nu een powernap moet nemen.

Als je daar tegen iemand zegt dat hij of zij er moe uitziet, dan geef je diegene een compliment - moe zijn wordt gelinkt aan hard werken. Hier is het een belediging - er moe uitzien wordt gelinkt aan feesten, powernappen wordt gelinkt aan luiheid. Vroeger hadden we dus een veel ’vrijere’ kijk op slapen dan we in onze 9-tot-5-maatschappij van vandaag hebben.’

Moeten we weer gaan powernappen? 'Nee. Als je een powernap nodig hebt overdag, moet je je afvragen: waarom? Omdat je ’s nachts te weinig hebt geslapen. Als je genoeg slaapt, heb je geen powernap nodig. Dat moet je doel zijn. Pas als dat door omstandigheden - of gewoon het leven - niet lukt, is een powernap wel beter dan een kop koffie drinken.'

Hoe lang is de perfecte powernap? 'Je hebt verschillende fases in je slaap. Je hebt je lichte slaap, dan ga je naar je diepe slaap, daarna ga je in je droomfase - je REM-slaap. De regel die ik aanhou: óf twintig minuten powernappen, óf twee uur. Als je twintig minuten powernapt, word je wakker in je eerste lichte slaap. Als je twee uur powernapt, word je waarschijnlijk wakker in je REM-slaap, een fase in je slaap waarin het natuurlijk is om wakker te worden. Als je ergens tussen die twintig minuten en twee uur in gaat zitten, heb je grote kans dat je in je diepe slaap wakker wordt. Dan voel je je alleen maar slechter dan hoe je je voor je powernap voelde.’

Duidelijk.

In bed met slaapexpert Neil Stanley deel 2: hoe zorg je dat je goed in slaap valt? >

In bed met slaapexpert Neil Stanley deel 3: hoe moet je slaapkamer eruit zien? >

ELLE's favoriete pyjama's
agent provocateur classic pyjamatop
Klassieke pyjamatop van zijde met strikceintuur

Agent Provocateur, € 395

SHOP

Agent Provocateur, Bijenkorf
tekla pyjamabroek met streepprint
Pyjamabroek met streepprint

Tekla, € 119

SHOP

Tekla, Bijenkorf
cami pyjamatop van fluweel met kant
Cami pyjamatop van fluweel met kant

Hunkemöller, € 19,99

SHOP

Hunkemöller, Bijenkorf
calvin klein badjas van fleece
Badjas van van fleece

Calvin Klein, € 89

SHOP

Calvin Klein