Je háát het wanneer je schoonmoeder zich weer eens bemoeit met je huwelijk, dus komt het ook niet als een shock wanneer je haar eens flink de waarheid vertelt in je droom. Dromen zijn, uiteindelijk, een manier van je hersenen om onopgeloste hersenspinsels, ongenoegen of gedachten te verwerken. Maar een verklaring voor die ellendige nachtmerries die keer op keer terugkomen, of véél te realistische visioenen, is ook wel fijn. Want, waar komt dat dan vandaan?
Deirdre Barrett, assistent-professor in de klinische psychiatrie aan de Harvard Medical School in Boston - en auteur van Het Comité van Slaap (als híj het al niet weet) – geeft ons mogelijke antwoorden. Aldus hier, dit zijn 10 beïnvloeders van onze dromen, die tevens bepalend zijn voor hoe goed we onze dromen onthouden vanaf het moment dat we onze ogen openen.
1. Geuren Hebben zoete geuren zoetsappige dromen tot gevolg? Het schijnt in ieder geval, gebleken uit een klein onderzoek, dat wanneer je ergens in je slaap een vleugje bloemengeur oppikt, je positiever droomt. Zwavelachtige geuren zouden vervolgens weer leiden tot negatieve dromen. Hè, jammer is dan wel weer dat wanneer je al bloemen rook voor het in slaap vallen, het hele effect weg is. Een bos bloemen aanslepen voor op je nachtkast heeft dus geen zin. Een plotselinge bacon odeur, vanuit de keuken, dat is wat je wil hebben, als we Barret mogen geloven. Ineens oprukkende geuren, dat zijn de echte verleiders. Ook leuk om erbij te vertellen: dromen zijn slaapbeschermers. Wanneer je droomt zul je dus niet wakker worden van dat wat je ruikt of hoort (uitzonderingen daar gelaten), maar dit infiltreren in je droom.
2. GeluidenJe wordt badend in het zweet wakker nadat je droomde vast te zitten in een brandend gebouw – bleek het je wekker te zijn. Hoe kan dat nou weer? Er is een klein stukje in je hersenen dat geluiden door kan laten terwijl je droomt, zegt Barret. 'Het geluid moet zacht genoeg zijn om je niet te wekken maar hard genoeg om te ontvangen.' Zet dus een rustige oceanen-golven-dolfijnen CD aan gedurende de nacht, wie weet breng je dan onverwachts ineens een nachtje door op een onbewoond eiland en word je vervolgens helemaal uitgerust wakker.
3. Extra spicyHet is eigenlijk heel simpel: alles wat niet heel gunstig is voor je spijsvertering – kaas, spicy eten of een veel te grote (heb ik nou die hele pizza alweer op?) maaltijd – maakt je woelig in je slaap. Grote kans dat je de volgende ochtend je nachtmerrie hebt onthouden. 'De regel is wel dat je binnen vijf minuten na het eindigen van je droom wakker moet worden, wil je deze herinneren,' zegt Dr. Ware. Slaap je liever wat rustiger? Eet dan maximaal twee uur voor je naar bed gaat je laatste maal en kies je avondsnack wisely – dat is dus niét die hele zak chips. Ook koffie is na 2 uur 's middags niet echt aan te raden trouwens.
4. BuikslaperHeb je vaak pikante dromen? Dan zou dat wel eens kunnen liggen aan dat je op je buik slaapt. Een nieuw, pas gepubliceerd onderzoek in de 'Journal Dreaming' wijst uit dat buikslapen en sexy dreams bijna niet van elkaar zijn los te koppelen, en dit alles zou dan weer komen door de manier waarop je ademhaalt als buikslaper. Wil je je hete dromen een beetje minderen – of doen toenemen –, pas je slaappositie dan aan.
5. Vitamine B6Droom je vaak, lang en vooral ook helder en levendig? En wil je dat het stopt? B6 kan de reden zijn waardoor je zoveel droomt. Heb je overigens wel zin in een avontuur? Dan raadt Barret aan om dagelijks B6 aan je voeding toe te voegen. Met als sidenote de ADH niet te overschrijden, dat schijnt namelijk niet goed te zijn voor je zenuwstelsel.
6. AntidepressivaYep, die pillen die er eigenlijk voor zouden moeten zorgen dat je rustig wordt – vooral de moderne antidepressiva, zoals Prozac, Paxil en Zoloft - zouden je nachtmerries kunnen versterken. Het zit zo: tijdens je REM (rapid eye movement) slaap, de fase waarin je droomt, heb je een verhoogde hersenactiviteit én een maximale spierontspanning. Ook bewegen je ogen heel snel alle kanten op. Slik je antidepressiva? Dan ervaar je deze fase nóg intenser, wat vaak leidt tot nachtmerries als side effect. Dit geldt trouwens niet voor iedereen die antidepressiva slikt. Mocht je er wel last van hebben, overleg dan met je arts over het krijgen van een ander soort medicatie.
7. Stoppen met rokenBen je pas gestopt met roken? Grote kans dat je last hebt van levendige en bewegelijke dromen. Dit is een symptoom van het afkicken, blijkt uit een studie. Zelfs 63% van de ex-rokers droomt na een jaar nog steeds over een sigaret. Het advies van Barret: houd te allen tijde vol! Deze fase gaat volgens hem namelijk weer voorbij, wanneer je neuronen een beetje kalmeren.
8. Zwart-wit tv Heel typisch maar mogelijk wel waar: als je bent opgegroeid voor het kleurentelevisietijdperk zul je je dromen waarschijnlijk onthouden in grijstinten, volgens Brits onderzoek. Mocht het zo zijn dat dit het geval is, is er weinig meer aan je droompalet te veranderen. Toch wel interessant, stel nou dat je bent opgegroeid met klassieke films, hoe werkt dat dan?
9. Met honger naar bed gaanGoed, je vindt het lastig om dat dieet vol te houden en hebt er zelfs dromen over – niet zo gek, want een lage bloedsuikerspiegel kan je slaap verstoren, waardoor je kort wakker wordt en je je dromen dus herinnert. Sterker nog: Dr. Ware's anorectische patiënten droomden bijna altijd over eten in hun slaap. Gelukkig kan een kleine snack, zoals een banaan of een glas melk er al voor zorgen dat je 'lege' gevoel weggaat. Daarbij zit er in banaan en melk tryptofaan, dat je slaperig maakt. Win/win, dus.
10. Enge filmsJe hoort het al sinds je klein bent: enge films zorgen voor enge dromen. Klopt het? Ja. Dr. Barrett zegt dat het laatste dat je doet voor je gaat slapen, impact heeft op je dromen.Mocht je dus snel nachtmerries krijgen en 's avonds nog een horrorfilm hebben gezien, neem dan even een paar minuten om iets luchtigs of vrolijks te doen voor je gaat slapen, zodat je brein weer even wordt gereset na al die enge beelden.
