Wintertijd, you love it or hate it. Maar wat doet dat nu eigenlijk met je lichaam als de klok weer een uurtje achteruit gaat? In het Europees Parlement is er al discussie: wat levert dat uurtje nu echt op? En moeten we gewoon niet af van die zomer- en wintertijd? Wetenschappers zijn in ieder geval géén fan van het verzetten van de klok.

Dat uurtje extra slaap is mooi meegenomen, maar bij sommigen zorgt het voor vermoeidheid, slecht slapen en een slecht humeur. Allemaal omdat onze biologische klok in de war is. Chronobiologen (die onderzoeken de biologische ritmes) zijn stellig: weg met die zomer- en wintertijd.

Wintertijd: de biologische klok

Het heeft allemaal te maken met klokgenen, de genen die invloed hebben op ons biologische ritme. Die regelen van alles in je lichaam en ook je dag- en nachtritme. Deze klokgenen werken volgens een ritme van ongeveer 24 uur en dus werkt ons hele systeem in datzelfde ritme. Ze worden op hun beurt weer aangestuurd door de biologische klok in onze hersenen, die seintjes geeft aan ons lichaam in de vorm van hormonen en neurotransmitters. Dat beïnvloedt allerlei processen in ons lijf.

Verstoring klokgenen

Op het moment dat je biologische klok en klokgenen niet gelijk lopen lopen met het ritme dat ons dagelijks wordt opgelegd, ontstaat er dus een verstoring. Bijvoorbeeld als de klok ineens een uur voor- of achteruit gaat.

Het is voor het lichaam wennen om een uur eerder naar bed te gaan, omdat het normaal gesproken 'gewend' is om op een bepaalde tijd de productie van het slaaphormoon melatonine te stimuleren.

Ook smartphones, televisies en tablets hebben hier schuld aan. Door het blauwe licht dat deze afgeven, denkt je biologische klok dat er nog daglicht is, waardoor de aanmaak van melatonine wordt afgeremd. Dit stofje zorgt er juist voor dat je moe wordt en wil gaan slapen. In de avond nog appen of tv kijken, geeft je lichaam dus verkeerde signalen.

Wintertijd: zo kom je weer in je ritme

Het verzetten van de klok naar wintertijd, zorgt er dus voor dat onze interne klok niet meer gelijk loopt met de sociale klok. Hoor jij bij de vijftig procent van de mensen die last heeft van de wisseling van de tijden? Binnen twee weken zou je weer in je normale ritme moeten zitten.

Je kunt dit proces versnellen door veel buiten te zijn. Het helpt ook om je ritme meteen aan te passen aan de nieuwe tijd. Sta dus op dezelfde tijd op (dus volgens de nieuwe tijd) en eet ook even laat als normaal, dan past je biologische klok zich zo snel mogelijk aan.