Bijna alle (online) kranten kopten er groots mee vandaag: Het ziekteverzuim bij vrouwen is hoger dan bij mannen in ons land. In de leeftijd tussen 25 en 35 zelfs bijna twee keer zo hoog.
Prima hoor, dat het CBS, in samenwerking met TNO, middels een Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden alle ziektedagen keurig heeft opgeteld en in donkerblauw-lichtblauw gekleurde staafdiagrammen heeft verwerkt. Maar waarom vervolgens NOSop3 het toch al extreem korte nieuwsblok op de radio ermee opent, dat is mij een raadsel. Want wat moeten we nu eigenlijk precies met deze informatie?
Het zwakke geslacht
Op mij (vrouw, 34, zelden tot nooit ziek, en als ik ziek ben vaak alsnog aan het werk), kwam het over alsof ik bij het falende deel van de bevolking hoor. Het zwakke geslacht. De nieuwslezeres die door mijn radio klonk bracht immers weinig tot geen nuance aan:
Vrouwen melden zich vaker ziek. Extreem veel vaker zelfs in een bepaalde leeftijd. Kon te maken hebben met het feit dat vrouwen in die leeftijd kinderen moeten bakken en baren en dat dat nog wel eens complicaties pre- en post-bevalling met zich mee kon brengen. Dat was zo'n beetje de boodschap. Vervolgens legde ze de nadruk duidelijk op 'een deel' toen ze zei dat zwangerschap slechts voor een deel de oorzaak van het grote verschil kon zijn.
Hups, over naar het volgende nieuwsbericht.
Ja, hallo. En dat andere deel dan? Dat is gewoon aanstellerij? Hebben we simpelweg een zwakker gestel? Kan hier dan ook meteen even nieuw onderzoek naar gedaan worden? Want last time I checked was er nog wetenschappelijk bewijs dat vrouwen juist behoorlijk weerbaar zijn als het op virussen aankomt. Remember de man flu? Die allereerst - en laten we dat vooral niet vergeten - alom bekendstond als de aanstelleritis van De Man, die bij het minste beetje hoofdpijn zijn begrafenis al aan het regelen was, voordat wetenschappers suggereerden dat zware virussen anders te werk gaan in het lichaam van een man dan in dat van een vrouw en dus als heftiger kunnen worden ervaren. 'Bewijs' dat door sommige mannen vervolgens gretig werd aangegrepen om iedere snotneus nog zwaarder te overdrijven dan ze altijd al deden.
Waar de NOS en Het Parool online erg kort door de bocht berichten en Nu.nl onderaan het artikel meldt dat 'In het onderzoek geen rekening is gehouden met de specifieke werksituaties zoals fysieke en mentale belasting, maar dat volgens het CBS uit eerder onderzoek blijkt dat er ook met doorberekening van die effecten een duidelijk verschil blijft bestaan in het ziekteverzuim tussen mannen en vrouwen', brengen het AD en de Volkskrant gelukkig wel wat nuance aan. Naast ziekten rond de zwangerschap en bevalling noemt de Volkskrant ook 'het grotere aandeel vrouwen in sommige bedrijfstakken met een hoge werkdruk' als redenen voor het verschil. Zoals de zorg of het onderwijs.
Allard van der Beek, hoogleraar Epidemiologie van Arbeid en Gezondheid bij het VU medisch centrum, beaamt dit volgens de Volkskrant. In de zorg melden mensen zich volgens hem bijvoorbeeld ook sneller ziek om te voorkomen dat ze patiënten aansteken. Bovendien is uit een onderzoek van het VUmc naar ziekteverzuim bij mensen met klachten in het bewegingsapparaat, zoals rugpijn, gebleken dat vrouwen zich iets eerder ziek melden dan mannen als zij denken dat de klachten hun thuissituatie kunnen beïnvloeden.
En als we het dan toch over die thuissituatie hebben: als er een kind ziek is en opgehaald moet worden bij de crèche, waarom is het dan vaak nog steeds de vrouw die dat doet in plaats van De Man Met De Belangrijkere Baan? En is zij (en niet hij) het die na de 24 uur die aan dergelijk calamiteitenverlof is verbonden, een vrije dag opneemt, of - jawel - zich ziek meldt om voor het zieke kind te kunnen zorgen? Volgens socioloog van het CBS, Tanja Traag, blijven vrouwen 3,5 keer zo vaak thuis voor een ziek kind dan de man. Zo meldt het AD.
Kortom: genoeg interessante omstandigheden te noemen die mijlenver af staan van simpelweg het zwakke geslacht zijn. En die nuance is precies wat er nodig is bij beknopte berichtgeving zoals ik die vanochtend hoorde, waarbij de conclusie van het verhaal in de lucht blijft hangen, voor iedereen zelf in te vullen. Door De Niet Al Te Feministische Man bijvoorbeeld. Die zich gesterkt voelt in zijn mening dat vrouwen minder waard zijn op de arbeidsmarkt. Of nog erger: door De Werkgever, die er bevestiging uit haalt dat het risico om een vrouw in de leeftijd van 25 tot 35 aan te nemen toch wel aan de grote kant is. Of die zodra een werknemer zwanger blijkt allerlei manieren verzint om van haar af te komen.
En nee, in die nuance hoeft het niet eens te gaan over die verdomde krampen en andere ongemakken waar vrouwen maandelijks mee te maken hebben en negen van de tien keer gewoon doorheen werken. Zo goed en zo kwaad als dat gaat. Maar nu ik die zin toch al getypt heb, waarom eigenlijk niet.
