Flashback naar laatst, toen we een brainstorm voor ELLE hadden. Altijd leuk. Maar wat las mijn oog in de uitnodigingsmail? Wilde de hoofdredacteur nou écht om half tien ’s morgens al beginnen met het stormen van de brains? Op een maandag? Ik had niet verbaasd moeten zijn; zij was immers degene die constateerde dat de ochtendmens een comeback maakt. Die schijnt er te zijn, een comeback. Maar wat mij betreft is de ochtendmens met al zijn early bird catches the worm-enthousiasme nooit weggeweest.

De maatschappij is ingericht door en op ochtendmensen, vermoedelijk omdat zij gewoon al wakker waren toen de werk- en schooltijden werden bedacht. Tegen de tijd dat de avondmensen ook bij die vergadering waren aangehaakt, was de gehele maatschappelijke dienstregeling al rond.

Die vrolijke ochtendfransen zitten mij al mijn hele leven dwars. Want zij zijn de baas. Rustig plannen ze brainstorms en andere meetings om half tien ’s morgens. En dan moet je komen. Anders ben je ontslagen. En als je nu bij jezelf mompelt: ‘Nou, nou, half tien, dat is toch een heel schappelijke tijd?’, dan ben jij er ook een. Zo iemand die het krieken van de dag met een fluitconcert begroet à la de vogels en die het liefst zo vroeg mogelijk begint ‘want dan heb je nog wat aan je dag’. En als je juist vol mededogen je hoofd schudt en denkt: hallef tien, doe me een lol!, dan zit je in mijn team. Het team van de avondmensen. Deze twee teams zouden eigenlijk niet in één land moeten leven.

OCHTENDGLORIE
Terug naar die vermeende comeback. Waar blijkt dat dan uit? Eén blik op Instagram is genoeg om te bevestigen dat als de ochtendmens al weg was, hij/zij nu inderdaad weer behoorlijk terug is. Kijk, dat we op doordeweekse dagen op goddeloze tijden moeten opstaan, daar ben ik inmiddels (enigszins) aan gewend. En gelukkig is er een weekend waarin je de hele boel mag omgooien. Maar wat gebeurt er als ik in het weekend opsta en mijn Insta-scrolrondje doe om te zien wat er vannacht is gebeurd in de landen waar ze nog niet sliepen? Behalve foto’s van etentjes en feestjes in Amerika, zie ik ook verrassend veel plaatjes van mensen uit Europa. Mensen die dus al uren wakker waren en de tijd hebben gehad om rondjes door uitgestorven parken te rennen, waar ze stuitten op veelkleurige zonsopgangen, waarna ze smoothies zijn gaan drinken bij ontbijttentjes, een rondje markt hebben gedaan voor bloemen, verse broodjes en de krant, die ze, eenmaal thuis, hebben kunnen arrangeren tot een smaakvol stilleven en die ook allang hun #ootd hebben uitgezocht. En er zijn dus foto’s van al deze programmaonderdelen gemaakt, bewerkt, voorzien van gevatte teksten en gepost.

Zij hebben er al een hele dag op zitten, terwijl ik nog maar net met een ochtendhumeur uit bed ben komen rollen. Een ochtendhumeur dat allengs erger wordt bij het zien van al die zorgvuldig gecomponeerde plaatjes van een lifestyle die ik nooit zal kunnen evenaren. Gewoon omdat ik dan nog niet wakker ben. Om twee uur ’s middags heb je dat hazy zonlicht en die uitgestorven straten die de #morningrun-foto zo aantrekkelijk maken, gewoon niet meer. Bovendien hebben we dan al zo veel bakken havermout- en cappuccino-art gezien, dat ik daar niet per se nog iets aan toe te voegen heb.


Hoe kan een avondmens shinen? Door een ochtendmens te worden, wat volgens de wetenschap juist NIET blijkt te kunnen

VROEGE VOGELS ZIJN BETER
Hoe krijgen ze het toch voor elkaar, die vroege vogels? Waar halen ze de energie vandaan en kan ik het ook leren? Een potje diepgaande research op internet levert interessante data op. Ten eerste blijkt dat ochtend- en avondmensen echt bestaan, wetenschappelijk gezien. Welk van die twee typen mens je bent, ligt aan je biologische klok, je chronotype, dat gevestigd is in je DNA. Daar kun je eigenlijk niets aan veranderen en dat is wel geruststellend. Daarna worden de feiten zorgwekkender.

Zet je maar even schrap mede-nachtbrakers, want ochtendmensen: 1) halen betere cijfers, zijn 2) gelukkiger, 3) productiever, 4) efficiënter 5) georganiseerder, 6) doelgerichter, 7) beter in plannen, en 8) hebben minder kans op een depressie. En als klap op de vuurpijl zijn ze ook nog eens 9) aardiger, want minder geneigd om narcistische of manipulatieve eigenschappen te vertonen.

Tegenover deze vloedgolf aan fantastische eigenschappen kan de avondmens slechts bogen op het feit dat hij/zij creatiever is. Alleen jammer dat we door de terreur van de ochtendmens genoodzaakt zijn die creativiteit in te zetten op tijden dat die eigenlijk helemaal nog niet het beste tot uiting komt. Vind je het gek dat wij minder gelukkig, productief, efficiënt, georganiseerd, doelgericht, vrolijk en succesvol zijn? Door onze biologische klok – waar we dus niets aan kunnen doen – lopen we ’s morgens eigenlijk constant met een jetlag rond. Klinkt dat melodramatisch? Dat zal wel te maken hebben met het feit dat ik dit ’s morgens schrijf.

https://metrouk2.files.wordpress.com/2015/02/not-a-morning-person-1.gif

Gelukkig biedt het internet ook adviezen waarmee de avondmens zijn ondermaatse prestaties kan opkrikken. Namelijk door eerder naar bed te gaan en de volgende ochtend niet (niet één keer!) op de snoozeknop van de wekker te drukken. Het schijnt ook te helpen om met de gordijnen open te slapen zodat je wakker wordt van het daglicht, te ontbijten (en geen ontbijt van het type koffie/sigaret, maar zo’n bak havermout) en een potje te ochtendgymnastieken. Aha: dus door een ochtendmens te worden, waarvan eerder nou juist was vastgesteld dat dat biologisch gezien niet kan.

COMPLOTTHEORIE
Waarom moeten álle mensen eigenlijk ochtendmensen worden? Wat kan er ’s morgens allemaal zo goed dat in de avond gewoon niet lukt? Qua belangrijke werkzaken dan, want er zijn heel veel dingen te bedenken die ’s avonds juist beter gaan – en dat zijn dan meestal de leuke dingen van het leven. Nee, het gaat om alles wat moet; naar school, werken, vergaderen, waarom moet dat per se ’s morgens?

Zoals zo veel dingen in de biologie is het bestaan van die verschillende chronotypes waarschijnlijk terug te voeren naar de oertijd, toen het handig was dat er mensen op verschillende tijdstippen van de dag alert waren. Grotbewaken was een activiteit die waarschijnlijk in ploegendienst plaatsvond, met de meest wakkere geesten on call als ze het meest wakker waren, of dat nou vroeg of laat was. Wat handig om mensen in te zetten op hun specifieke kwaliteiten. Die oermensen waren zo gek nog niet.

Hoe kan het dan zo gegroeid zijn dat we nu allemaal verplicht moeten leven volgens het schema van één bepaalde groep? Wat een absurd en inefficiënt idee. De oermensen draaien zich om hun grotten! Zijn we vergeten dat er een heel time slot gelegen is tussen ochtend en avond, ‘middag’ geheten? Waarom doen we dan niet de dingen die de aanwezigheid van beide partijen vereist? Dan kunnen de vroege vogels hun ochtend houden om lekker hun morning-runnetje in de dauw te pakken en daarna meteen nijver aan de slag te gaan, en dan komen de avondmensen in actie op een tijdstip waarop zij eindelijk kunnen bewijzen dat ze heus ook wel productief en efficiënt kunnen zijn.

Ineens valt er hier een kwartje. Natuurlijk willen de ochtendmensen dat niet! Ze zijn bang voor de concurrentie.  Het – de hele maatschappij! – is gewoon een complot waar Machiavelli nog een puntje aan zou kunnen zuigen. Uitgevoerd door types waarvan niemand dat zou vermoeden omdat ze zo aardig zijn. Maar niet langer. Avondmensen overal, verenigt u, laten we in opstand komen. De volgende keer dat er een brainstorm staat gepland om half tien, kom ik gewoon om half vijf ’s middags, als ik op m’n creatieve best ben en die vroege vogels al zitten te gapen. Wie doet er mee?*

* Ik geef toe dat dit een riskant plan is, maar als we dan allemaal ontslagen worden richten we samen gewoon een nieuwe maatschappij op. Idee?

Dit artikel verscheen oorspronkelijk in ELLE