De pot op met emoties! Dat is de strekking van het zelfhulpboek F*ck Feelings (Simon & Schuster). De auteurs zijn psychiater Michael Bennett en zijn dochter, comedyschrijver Sarah Bennett. Zij raden je aan je minder door je emoties te laten leiden. Excusez-moi? Maar luisteren naar je gevoel is toch juist de manier om te weten wat je wilt, de weg naar geluk? Nietes, volgens de Bennetts. Als we problemen willen aanpakken, moeten we onze emoties negeren en ons verstand beter gebruiken. Of, zoals Sarah het charmant verwoordt: ‘Don’t always trust your gut. ’Cause your brain is full of ideas, and your gut is literally full of shit.’
VOLG JE HART MAAR NIET
Zoals je misschien al doorhebt, houden pa en dochter Bennett van scheldwoorden. Die zijn volgens Michael nuttig om de problemen van het leven mee te tackelen. Krachttermen gaan namelijk valse hoop, sentimentaliteit en oppervlakkige empathie tegen. Dit alles wil niet zeggen dat het boek je aanraadt om een vuilbekkende, roboteske rationalist te worden. Het is niet de bedoeling dat je al scheldend kil te werk gaat bij het oplossen van je problemen – wel dat je realistisch bent.
Het door de Bennetts gepropageerde realisme houdt in dat je niet te veel focust op je emoties. Mensen met problemen willen zich beter voelen. Maar dat kan niet altijd. Life sucks, en vaak valt daar weinig aan te veranderen. Soms moet je accepteren dat je een tijdlang slecht in je vel zal zitten. Een klojo van een baas is niet opeens bijgedraaid, een ziekte is niet zomaar voorbij en een rotjeugd blijft je achtervolgen. Wat andere zelfhulpboeken je ook beloven: geluk, zelfvertrouwen en een zen bestaan liggen niet binnen ieders bereik.
Dat is allemaal mooi klote, maar er zijn zaken die wel haalbaar zijn. Vergeet je wensen, en stel realistische doelen – doelen die in overeenstemming zijn met jouw persoonlijke waarden. Wat kun je binnen de beperkingen die je hebt doen zonder over je eigen grenzen heen te gaan? Bijvoorbeeld: is er voor jou een manier om dagelijks met je baas om te gaan zonder gillend gek of moorddadig te worden? Geef jezelf vervolgens niet op je sodemieter als je je doelen niet altijd haalt, maar juist een schouderklopje als je gewoonweg je best hebt gedaan. En blijf niet emmeren over je negatieve gevoelens, want die vallen toch niet een-twee-drie om te toveren.
'Het boek raadt je niet aan een vuilbekkende, roboteske rationalist te worden'
De Bennetts kwamen niet zomaar tot hun no-nonsense adviezen. Michael heeft twee diploma’s van Harvard University en dertig jaar ervaring als psychiater. In zijn praktijk zag hij een lange parade van probleemgevallen aan zich voorbijtrekken, van alledaags ongelukkige mensen tot bonafide gekken. Hij weet dat er niet altijd een oplossing is voor psychische problemen. En dat humor onmisbaar is om ellende het hoofd te bieden. Daarin is zijn dochter dan weer gespecialiseerd. Sarah is comedyschrijver en werkte voor tijdschriften, televisie en het New Yorkse Upright Citizens Brigade Theatre, ooit ontstaan uit de comedygroep van Amy Poehler. Sarah weet als geen ander hoe ze haar vaders maffe gevoel voor humor in tekst kan vangen. Er valt dus volop te lachen met het boek van de twee, maar het is geen warme deken die je vertelt dat alles goed komt. F*ck Feelings zet je wel aan het denken over ‘some good ways to best enjoy the taste of life’s shit sandwich’. Zoals bijvoorbeeld shit met eigenwaarde, communiceren, liefdesverdriet en klootzakken. Een paar adviezen:
1. FUCK EIGENWAARDE
Eigenwaarde lijkt het teken van een robuuste mentale gezondheid. Wie wil nou niet blij met zichzelf zijn? De Bennetts wijzen er echter op dat eigenwaarde ook niet alles is. Heel wat mensen baseren hun zelfrespect op hun geslaagde smoelwerk, goedgevulde vastgoedportfolio of vele likes scorende Instagramaccount. Maar dat zijn allemaal zaken die ze weer kunnen kwijtraken. Bovendien zegt het gevoel van eigenwaarde geen reet over of iemand een goed mens is. Sterker nog, de dubieuze types van deze aardbol blaken ogenschijnlijk van eigenwaarde. De wereld zou waarschijnlijk een stuk beter af zijn als Vladimir Poetin en Donald Trump zich wat vaker afvroegen of ze wel helemaal lekker bezig zijn. Maar nee. Niet gehinderd door twijfels of slecht haar slingeren ze maar weer eens een bedenkelijke uitspraak de atmosfeer in.
Als jouw niveau van eigenwaarde te wensen overlaat, is dat dus geen reden om te denken dat je hebt gefaald. En ook niet om te denken dat je weinig kunt bereiken. Misschien zit je ermee dat je niet hyperintelligent, beeldschoon of stuiterend gelukkig bent. Dat zijn helaas zaken waarover je geen of zeer beperkte controle hebt. Het advies van de Bennetts: accepteer dat. Kijk naar positieve eigenschappen van jezelf waarop je wel controle kunt uitoefenen. Loyaliteit en geduld bijvoorbeeld – misschien niet zo hot als een elastieken yoga-bod, maar wel duurzaam en een stuk minder oppervlakkig. Zolang je probeert volgens jouw waarden te leven, heb je meer reden jezelf te respecteren dan wanneer je fit, rijk en slim bent. Klinkt dit je allemaal nogal moralistisch in de oren? Dat klopt. Michael en Sarah Bennett mogen dan veel vloeken, ze houden meer van goede mensen dan van succesvolle mensen.
'Bakt hij pannenkoeken voor je als je verdrietig bent? Dat is óók communicatie'
2. FUCK COMMUNICATIE
Veel mensen denken dat betere communicatie de sleutel is tot een beter leven. Als je maar beter zou kunnen praten met je vriend, moeder of baas, zouden al jullie problemen worden opgelost. Er zouden meer intimiteit en begrip zijn, en minder conflicten. Maar als problemen voortkomen uit het botsen van karakters of waarden, valt daar met communicatie weinig aan te doen. Daar steeds maar over praten leidt juist tot meer aanvaringen. Soms moet je weten wanneer je beter je snater kunt houden. Je kunt je moeder wel keer op keer willen uitleggen dat haar constante gejeremieer jouw problemen ondersneeuwt. Maar als ze na een aantal decennia nog steeds uren bept over haar ingegroeide teennagel zonder te vragen hoe je operatie was? Suck it up, zeggen de Bennetts. Ze gaat niet meer veranderen, wat jij ook zegt. Je ma is vooral met zichzelf bezig en daar heb je pech mee. Wat je wel kunt doen, is kiezen voor een manier van contact die jou de minste frustratie oplevert.
Wat relaties betreft: nogal wat vrouwen klagen dat hun vent te weinig praat. Het is ook niet niks, zo’n zwijgzame entiteit. Het kan zelfs nogal eenzaam voelen. Veel stellen gedijen echter prima bij een minimale communicatie, die gaan na een dag alleen wat knikken en glimlachen tevreden naar bed. De behoefte aan een bepaalde mate van communicatie is dus persoonlijk. Maak de balans op: is je man gewoon niet zo’n prater en wil jij juist een goed gesprek? Leg je erbij neer. Ga met anderen diepe conversaties aan. Hij zal niet ineens zijn ziel blootleggen en daarover aan z’n kop zeuren leidt er juist toe dat hij dichtklapt. Let op de manieren waarop hij wel communiceert, zeggen de Bennetts. Komt-ie je altijd van je werk halen als het plenst of bakt hij pannenkoeken voor je als je verdrietig bent? Dat is óók allemaal communicatie.
3. FUCK LIEFDESVEDRIET
Je bent gedumpt. Het is over en je raakt er maar niet overheen. Je hebt emmers margarita’s gedronken, vage types je bed in gesleurd en rare schoenen gekocht. Maar niets helpt. Het is ook nogal wat, een gebroken hart. Volgens de Bennetts heb je te maken met een cocktail van rouw en verdriet, met daarbij gevoelens van woede en zelfverwijt, en het onvermogen om ergens van te genieten. De meeste mensen knappen op door steun van vrienden, goed voor zichzelf te zorgen en bezig te blijven. Daarom voel je je helemaal een loser als je dat ook allemaal doet, maar na vele maanden of zelfs jaren nog steeds niet over je ex heen bent. Sommigen herstellen nu eenmaal nooit volledig van een verlies – dit is weer een van die weinig opwekkende waarheden die de Bennetts verkondigen.
'Een echte klootzak kun je niet veranderen. Zelfs een therapeut kan dat niet. Aanvaard dat'
Wie echter bereid is om te accepteren dat-ie moet leven met een gebroken hart, kan manieren vinden om een betekenisvol bestaan te leiden. Blijf productief, ook al voel je je verdrietig. Vraag jezelf wel af of je dingen doet die je herstel in de weg staan. Drink je om de pijn te verzachten? Stalk je je ex, op Facebook of achter heggen en vuilnisbakken? Maak je plakboeken van jullie tijd samen? Allemaal begrijpelijk, maar die dingen zorgen ervoor dat je in je verdriet vast blijft zitten. Heb je nog contact met je ex? Verbreek het. Is dat niet mogelijk, beperkt het contact dan tot een minimum en geef face-to-face ontmoetingen op. Lukt het niet om te stoppen met drinken, vraag dan hulp. En als je al het mogelijke hebt gedaan en niets helpt: zoek een therapeut. Je bent geen loser. Je kunt er niets aan doen dat jij gevoeliger bent dan anderen voor verlies, je kunt er alleen het beste van maken.
4. FUCK KLOOTZAKKEN
Michael Bennett weet het heus wel: mensen die voortdurend wangedrag vertonen zijn vaak psychopaten of narcisten. Maar hij vindt de term ‘Assholes’ wel zo lekker de lading dekken. Hij verstaat er types onder die zich als een lul (m/v) gedragen, maar dat niet inzien. De hoofdletter A gebruikt Bennett om te benadrukken dat ze nu eenmaal zijn wie ze zijn. Echte klootzakken vallen niet te veranderen. Bennett ziet de Assholes zelden in zijn praktijk en als ze komen is het alleen om over anderen te klagen. Ze leveren niettemin volop business op voor psychiaters, want de naasten van de klootzakken lopen wel de deur plat.
De Bennetts drukken je op het hart je niet voor je kop te slaan als je bent gevallen voor een Asshole. Dat kan de beste overkomen. Aanvankelijk zijn ze namelijk reuze charmant en juist hun gebrek aan grenzen maakt dat ze erg open zijn. Maar na een tijd – en dat kan jaren duren – verschijnen de barsten. Dan blijk je met een leugenachtig, zelfzuchtig en wraakzuchtig menspersoon van doen te hebben. Zoals Bennett al zei: een echte klootzak (een Klootzak, dus) kun je niet veranderen. Zelfs een therapeut kan dat niet. Aanvaard dat. Net als het feit dat je nooit berouw of excuses zult zien. Neem afstand, en probeer je beslissingen niet te laten beïnvloeden door woede en verdriet. En gezien het wraakzuchtige karakter van de Asshole: kijk hoe je jezelf kunt beschermen, en of daar advocaten bij nodig zijn. Het is allemaal kut, en een clash met een klootzak levert weinig op: alleen iets meer mensenkennis. Tja. Het leven is nu eenmaal niet eerlijk.
