Het is inmiddels drie jaar geleden dat ik op een vrijdagochtend nietsvermoedend met een kater in bed lag, toen de jongen die ik destijds de liefde van m’n leven noemde me wakker maakte en zei dat we moesten praten. Wat volgde was een gesprek dat zich liet samenvatten in één zin – ‘het is een beetje alsof we broer en zus zijn geworden’ – en dat daarmee een einde maakte aan bijna zes jaar verkering en twee jaar samenwonen.
De rest ging helemaal volgens het boekje en alle break-upfilms die ooit gemaakt werden: hij ging de rest van de dag de deur uit ‘om me even de ruimte te geven,’ ik schakelde een klein legertje vriendinnen in dat zich naar m’n huis spoedde om met mij boven een bak ijs te huilen en samen legden we de basis voor een plan dat ervoor moest zorgen dat De Kersverse Ex enorm veel spijt zou krijgen van wat hij zojuist gedaan had.
Dat plan bestond er ongeveer uit dat ik niet bij de pakken neer ging zitten, maar dat ik een leuker leven ging leiden dan hij – eerder over hem heen zijn dan hij over mij, me sneller weer op de datemarkt begeven dan hij, mooiere dates scoren dan hij, na de verdeling van onze vrienden mijn overgebleven vrienden aanvullen met leukere nieuwe vrienden dan hij, een beter lichaam krijgen dan hij – en dat ik hem dat alles via social media flink in het gezicht zou wrijven. Natuurlijk zonder daarbij de indruk te wekken dat het me daarom te doen was. Cruciale informatie in deze anekdote, die – spoiler alert – als uitkomst heeft dat het plan gruwelijk faalde, is dat hij op het moment dat hij het uitmaakte, net begonnen was aan zijn spectaculaire klim naar de top van de internationale dj-wereld. Dat hij het post-break-upleven van mij aan het winnen was, werd me dan ook niet alleen via social media ingepeperd, maar ook via flyers en posters die door de hele stad hingen. Of erger nog: door zijn grootste fan die toevallig ook mijn nieuwe collega werd, en die nietsvermoedend en met de beste bedoelingen op vrijmibo’s nogal eens op vol volume de nieuwste plaat van De Ex aanzette.
In de woorden van Frank Sinatra: 'The best revenge is massive success.'
De Ex was ontzettend veel sneller weer aan het daten dan ik, en zijn nieuwe dates waren modellen. Zijn carrière werd snel daarna een internationale carrière en op Facebook, Instagram en Twitter verschenen de indrukwekkendste foto’s van volle zalen in Las Vegas, Moskou, New York en op Coachella (!). Hij verdiende bakken met geld en had daardoor een heuse personal trainer, een betere kledingkast en kapper dan ik. Hij verhuisde naar een prachtig nieuw appartement en ik woonde weer in gehorige, kleine appartementjes (meervoud ja, ik woonde sindsdien in zes huizen) met huisgenoten. Hij. Won.
WEDSTRIJD
Dat ingenieuze plan van mij en m’n vriendinnen, zo leerde ik inmiddels, was onderdeel van een groter spel dat door internet onlangs ‘Winning/Losing The Break-up’ gedoopt werd. Het is een vreemde, valse wedstrijd die liefst in het openbaar gespeeld wordt vanuit allerlei tegenstrijdige emoties. De persoon waar je je niet lang geleden nog het allerbeste bij voelde, bezorgde je het allerslechtste gevoel ooit, en daardoor komen haat en liefde recht tegenover elkaar te staan. Je voelt je gekwetst en kwetsbaar, in de maling genomen, je trots is gekrenkt, je zelfvertrouwen beschadigd. En nu wil je wraak.
Dat kan in de vorm van iets volgens het oog om oog, tand om tand-principe, gewoon ogenschijnlijk onverschillig doorgaan met je leven alsof er niets gebeurd is, of door ervoor te zorgen dat je leven in alle opzichten beter wordt – in de woorden van Frank Sinatra: The best revenge is massive success. Of een mix van dat alles natuurlijk. Spijt moet De Ex krijgen, dat sowieso.
Tot zover niets nieuws, iedereen doet het. Niet in de laatste plaats de groten der aarde. Je hebt de minder subtiele varianten. Denk wraakliteratuur à la Wolkers’ Turks Fruit, waarin hij zijn op dat moment in werkelijkheid kerngezonde ex Olga laat doodgaan aan een hersentumor. Of videoclips als Justin Timberlakes Cry Me a River, waarin hij bij een actrice die verdacht veel op ex Britney Spears lijkt inbreekt om vervolgens haar bed in te duiken met een voor de gelegenheid meegebrachte prachtvrouw, het hele avontuurtje te filmen en de kinky video op haar videorecorder achter te laten (ik wil dit). Of wat dacht je van een heel revenge-album, à la Ciara? Nadat ze – net bevallen van hun baby – haar verloving met rapper Future verbrak omdat hij naar het schijnt vreemdging, kwam ze keihard terug met een van haar betere albums ooit – een album dat vooral in het teken stond van haar nieuwe, geweldige leven.
Subtieler is de wraak waar The New York Magazine het over heeft als ze schrijven: ‘The winner is the ex whose career skyrockets after the split; whose new wife is a supermodel; who looks better; who dates better; who has bouncier hair. It’s getting over your ex before she gets over you and leading a demonstratively successful life without her.’ Het is het soort wraak dat we Carrie Bradshaw zien nemen in de aflevering waarin ze zoekt naar de break-upregels ‘in a world where leaving each other seems to be more and more frequent,’ en waarin ze tot de conclusie komt dat ze de plekken waar Mr. Big veel komt dient te vermijden zolang ze er crappy uitziet, om ze juist op te zoeken in haar nieuwe, voor de gelegenheid aangeschafte, veel te dure jurk en met een nieuwe man aan haar arm. (Een andere break-upregel die ze in diezelfde aflevering trouwens formuleerde en die ik iedereen kan aanraden: ‘Destroy all pictures in which he looks sexy and you look happy.’)
Anno 2016 win je de break-up met een goede portie online wraak.
En dat was allemaal nog voor social media. Aanbeland in de jaren tien ligt het niet meer zo simpel als plekken vermijden of juist opzoeken. Wij kregen er inmiddels de nogal cruciale hulpmiddelen die social media heten bij, waarmee die ex 24/7 een inkijkje kan krijgen in jouw post-break-upleven. En daarmee werd er een heel nieuwe dimensie gegeven aan het winning the break-up-fenomeen. Anno 2016 win je de break-up met een goede portie online wraak, die op het eerste gezicht bestaat uit dingen als de juiste foto’s op Instagram, nieuwe vriendschappen op Facebook en uiteindelijk dat moment waarop een van de twee als eerste een ‘X heeft een relatie met Y’-melding de wereld in slingert. (Tip: nooit meer doen, dat bespaart je na een volgende break-up dat mogelijk pijnlijke moment waarop die ander de status weer naar ‘vrijgezel’ verandert voordat jij dat doet.)
REVENGE BODY
En daar blijft het niet bij. Online revenge is immers niks waard als je er niet op je allerbest uitziet, toch? Enter de revenge body. Een fenomeen dat mogelijk zo oud is als de mensheid, maar dat afgelopen december met de aankondiging van de komst van Khloé Kardashians tv-programma Revenge Body with Khloé Kardashian een stuk echter werd. ‘Looking great is always the best revenge,’ lichtte Khloé toe. En doen we het niet allemaal? Stiekem met enige tevredenheid je lichaam van top tot teen in de spiegel opnemen als je net door liefdesverdriet bijna een week lang geen hap door je keel kreeg, net even iets harder sporten, even een paar keer onder de zonnebank, een nieuwe outfit aanschaffen waarin je nieuwe lichaam en kleurtje extra goed uitkomen, en dan uiteindelijk die foto’s op je Instagram zetten waarmee je je ex het resultaat onder de neus wrijft.
En ook daar houdt het niet op. Een ander artikel in The New York Times signaleerde onlangs de revenge business. Want waarom stoppen bij een revenge body, iets wat gedoemd is om met de tijd weer af te takelen? Waarom niet al die wraakgevoelens en nieuw gevonden energie gebruiken om een supersuccesvol eigen bedrijf op te zetten en zo de rest van je leven te shinen? Want: ‘Success in the form of money and longevity is the best revenge — especially when your ex feels snubbed because of it. A body can only look so good, but a business can make for a lifetime of well-earned pettiness and shade.’
Is de allerbeste wraak niet simpelweg dat je je er gewoon níét mee bezighoudt?
De dingen die een gebroken hart met ons doen… ‘Ik heb laatst een naakte selfie van mezelf in een vreemd mannenbed gemaakt, zodat ik die naar A. kon sturen,’ bekende een vriendin die onlangs haar gebroken hart bij me luchtte, ‘maar ik heb het uiteindelijk toch maar niet gedaan.’ Ik knikte meelevend en vertelde haar alle dingen die ik na mijn break-up deed of graag had gedaan. We lachten, huilden, dronken twee flessen wijn en hadden vooral een heel fijne avond, die grotendeels niet over exen ging. (De break-upregel die Carrie in diezelfde aflevering dan ook de belangrijkste doopte: ‘No matter who broke your heart or how long it takes to heal, you’ll never get through it without your friends.’)
Waarschijnlijk is er ook weinig mis met een béétje wraak – jezelf naar de sportschool slepen voor een revenge body zorgt er tegelijkertijd voor dat je je zinnen even kunt verzetten en terwijl je jezelf uit bed sleept om Instagram-waardige dingen met je vrienden te doen zal je op den duur merken dat De Ex zo nu en dan echt even niet in je hoofd rondspookt. Toch moeten de meeste spelers van dit spel waarschijnlijk bekennen dat de hoofdprijs voor hen niet bestaat uit wraak maar uit een ex die hen net zo graag terug wil als zij hem of haar – ikzelf in retrospect in elk geval wel.
De arena van het winning the break-up-spel is gevuld met eenzijdig gebroken harten, terwijl de andere helften van de ex-koppels buiten die arena oprecht een enorm goede tijd aan het hebben zijn. (Dus nee, terwijl jij in jullie WhatsApp-schermpje op onbewaakte momenten heimelijk naar het woordje ‘online’ onder zijn/haar naam staart, staart die ander niet terug – hij/zij is druk aan het appen met een nieuwe flirt.) Heeft eerstgenoemde groep daarmee niet bij voorbaat verloren? Met de dreiging van een vicieuze cirkel: is de allerbeste wraak dan ook niet simpelweg zo weinig fucks om je ex geven dat je je gewoon níét bezighoudt met wraak? En heb ik drie jaar en zelfs een liefde later met het schrijven van dit stuk over die specifieke break-up dan nog net iets meer of juist iets minder verloren?
