Milo Moiré, een Zwitserse artiest en psychologe, deinst niet terug voor naakt. In 2014 nam ze tijdens de Art Basel in Zwitserland naakt de bus; met verf had ze op haar lichaamsdelen de kledingstukken geschreven die daar hadden moeten zitten. Op diezelfde Art Basel hing ze boven een schildersdoek, waar ze eieren met verf uit haar vagina perste, waardoor er een schilderij ontstond. En dat allemaal met een stalen gezicht.
Haar laatste werk is gebaseerd op de Oostenrijkse artieste Valie Export, die in de jaren zestig de zogenoemde 'Touch Cinema' pionierde, wat in feite neerkwam op een doos die ze over borsten had geplakt en waar voorbijgangers hun handen in konden steken, zodat ze konden voelen.
Milo Moiré stond onlangs in Düsseldorf, Londen en Amsterdam met zo'n zelfde doos rond haar borsten en tussen haar benen, die ze de Mirror Box doopte. Aan de binnenkant zat een camera, waardoor alle aanrakingen werden gefilmd. Een compilatie van die aanrakingen zette Moiré op YouTube (let op: NSFW!):
Met Cosmopolitan sprak ze over hoe het was om vreemden haar te laten aanraken, hoe men over het algemeen reageerde en waarom ze liever niet heeft dat haar werk als feministisch wordt gelabeld. We delen.
Eerder dit jaar hield je een naakt protest tegen de verschrikkelijke verkrachtingen die in het Duitse Cologne plaatsvonden tijdens Oud & Nieuw. Is je Mirror Box ook veroorzaakt door iets?
'Ja, ook de Mirror Box ging over die verkrachtingen, en de discussie over hoeveel respect er is voor vrouwen. Ik besloot een stap verder te gaan en een vrouw te laten zien die kiest of en wanneer ze wordt betast. Vrouwen worden altijd gezien als het slachtoffers. Ik vind dat persoonlijk niet krachtig; ik denk dat, wanneer je laat zien dat een vrouw haar seksualiteit en rechten in eigen hand neemt, je een veel krachtiger beeld uitstraalt en ontkracht dat vrouwen alleen maar slachtoffers zijn. Het is een manier om te laten zien dat vrouwen, als het op seksualiteit aankomt, ook sterk kunnen zijn.
Mirror Box is een weerspiegeling van menselijke seksualiteit, daarom besloot ik de doos ook letterlijk spiegelend te maken. Het zorgde ervoor dat iedereen die naar me toe kwam zich heel bewust was van hun omgeving, omdat ze zichzelf en de groep mensen die er om me heen stonden in die spiegelende doos zagen.'
Wat was de eerste reactie die mensen op je hadden, het moment dat je door de megafoon vertelde dat iedereen je mocht betasten?
'Vrouwen en mannen kregen grote ogen, haha. In eerste instantie wacht iedereen, benieuwd naar wat er gebeurt; zou er iemand naar me toe komen, of niet? Veel vrouwen bleven van begin tot eind staan kijken, zeker toen ik de doos tussen mijn benen deed. De meeste vrouwen leken verwonderd en verbaasd.'
Verwachtte je dat zo veel mensen je zouden betasten?
'Nee. Als ik een perfomance doe, verwacht ik niks, ik laat het gewoon gebeuren. De doos rondom mijn vagina; daar hebben maar twee vrouwen me aangeraakt. Bij de doos rondom mijn borsten was bijna de helft van de aanrakers vrouw.'
Hoe voelt het om vreemden je te laten betasten?
'Voordat ik zoiets probeer, ga ik aan alle dingen denken die er zouden kunnen gebeuren, zodat ik tijdens de perfomance rustig en kalm kan zijn. Tijdens de performance probeerde ik zo authentiek mogelijk te laten zien wanneer ik ervan genoot, of wanneer soms misschien niet. Ik probeerde dat in mijn gezicht echt waarheidsgetrouw te laten zien. Voordat ik de performance begin, ben ik héél zenuwchtig, maar in het moment voel ik me sterk en powerful omdat ik zeker weet dat wat ik doe in mijn ogen het juiste is.'
Je zegt dat het belangrijk was dat mensen zouden zien of je ervan genoot of niet. Voelde je tijdens de perfomance weleens zo ongemakkelijk dat je wilde stoppen?
'Ja. Ik gaf ook een paar regels. Als je mijn vagina aanraakte, zei ik: "je hebt dertig seconden, je moet me in mijn ogen aankijken en we kunnen het alleen hebben over de feedback die ik aan jou geef of jij aan mij." Dat was belangrijk voor me, dat mensen wisten wat we aan het doen waren. En ja, sommige mannen waren wat hardhandiger dan anderen, sommigen stopte hun vingers erin, maar ik heb nooit een moment gehad waarop ik dacht: het is too much. De mensen die verlegen waren, waren over het algemeen heel respectvol.'
Zat er verschil in hoe de mensen uit verschillende steden je aanraakte? Waren de mensen in Londen bijvoorbeeld anders dan de mensen in Amsterdam?
'Het grootste verschil zat 'm in de vagina en de borsten: bij de eerste doos durfde bijna niemand me aan te raken, bij de borsten durfden er heel veel. Het waren heel veel verschillende mensen. In Amsterdam zijn de mensen vrijer dan in Londen, omdat ze in Nederland een beter begrip hebben van seksualiteit. Het is er "normaler". In Londen was het wat strikter inderdaad.'
In Londen werd je zelfs gearresteerd. Hoe hoog was je boete?
'Ik moest €1300 betalen en de politie vertelde me dat het zeker geen kunst was wat ik aan het doen was. Een agent begreep niet wat ik daar deed.'
Dus hij arresteerde je omdat hij het niet begreep?
'Ja! In Amsterdam was er ook politie. Aan het einde van mijn performance kwamen ze naar me toe en vroegen me wat ik deed. Ik legde het uit, en ze moesten het even checken met hun chef, waarna hij zei dat het oké was. Het enige ding was dat ik een megafoon had gebruikt - mensen die daar in de buurt woonden, hadden de geluidsoverlast niet zo fijn gevonden. Ja, in dat opzicht was er een groot verschil tussen Londen en Amsterdam.'
Verwachtte je de arrestatie?
'Ik perform in publieke ruimtes, en ik wist dat dit in Engeland over het algemeen niet is toegestaan, maar ik had gehoopt dat ze het hadden gezien als artistieke vrijheid. Ik werd afgelopen juni ook in Parijs gearresteerd omdat ik een andere perfomance deed, Naked Selfies. Ik was naakt en nam selfies met voorbijgangers. Ik moest een paar uur in een cel doorbrengen, maar daarna zeiden ze: "dit is artistieke vrijheid, je kunt weer gaan." Er is altijd een risico, maar dat risico wil ik graag nemen omdat het doel van mijn performances belangrijk genoeg is, en uiteindelijk is 't het altijd waard.'
Wat was de verrassendste feedback die je tijdens Mirror Box kreeg?
'Dat is heel intiem, haha. Maar ik denk dat het voor de maatschappij veel beter is als we minder taboes zouden hebben, en dat is waarom er een camera in de Mirror Box zat, om alles te laten zien en erover te kunnen praten. Dus ik zal het je vertellen. Een jonge man zei tegen me dat ik nat werd, dus ik zei: oh, okay. Veel vrouwelijke seksualiteit speelt zich onbewust af. Ik was een beetje verbaasd dat hij dat zei, omdat ik het zelf niet in de gaten had, maar het was oké want ik wil juist laten zien dat het een normaal iets is.'
Vroeg iemand je tijdens het aanraken mee op date?
'Nee. Ik heb ook een vriendje. We zijn elf jaar samen en hij is een fotograaf, dus hij is er ook altijd als ik perform. De mensen waren denk ik een beetje nerveus en gefocust op de performance, waardoor ze denk ik niet echt aan iets anders dachten.'
Wat hoop je dat Mirror Box met mensen doet, of ze nu meededen of toekeken?
'Ik hoop dat ze uiteindelijk respect voor vrouwen hebben of krijgen. Dat het oké is als een vrouw zin heeft in seks en dat het seksueel gelijkwaardige partners zijn. Ik zie mezelf niet als een feminist, maar als humanist, omdat ik denk dat mijn performances voor vrouwen én mannen zijn.
Ik weet dat mijn performances polariserend kunnen werken, dus ik was verbaasd dat ik van vrouwen én mannen zo veel positieve reacties kreeg, op straat en op YouTube; reacties dat ze het dapper vonden, dat ze me een sterke vrouw vonden. Ze vonden het sociale experiment van mijn perfomance goed en dat had ik niet verwacht, omdat dit mijn heftigste en meest intieme performance tot nu toe is.
Maar er waren ook mensen die het tegenovergestelde in mijn performance zagen: die negatieve comments plaatsten, zoals "bitch", "whore", "dumb" en meer van dat soort dingen. Een zelfverklaarde feministe vertelde me dat mijn performance objecten van vrouwen maakte, dat het geen kunst was maar porno. Zo is 't altijd.'
Bron: ELLE
