Eerst Kerstdag, Tweede Kerstdag, Nieuwjaarsdag en voor sommigen zelfs ook de zogenaamde Derde Kerstdag en Oudjaarsdag leveren ons lekker veel vrije dagen op. Klagen hoor je ons zeker niet, maar er moet vaak wel hetzelfde werk worden gedaan; die vrijheid moet dus worden gecompenseerd. Wel zo fijn als dat met een overzichtelijke planning kan, zonder op slaap in te leveren. Women's Health gidst hoe – we delen.
Gezondheid staat voorop
Voldoende slaap heeft prioriteit. Een onderzoek onder aan de Universiteit van Swansea en Toulouse, gepubliceerd in British Medical Journal, geeft inzicht in wat onregelmatige werktijden met je doen. Als je – bijvoorbeeld, we noemen maar wat – de werkzaamheden van een hele werkweek in 3-4 dagen moet proppen, worden je werktijden er niet regelmatiger op. Als je regelmatig onregelmatige diensten draait, zou dit het brein sneller verouderen. Zo'n vaart zal het niet lopen als het een week of twee wat langere dagen maakt, maar je kunt het volgens het onderzoek, dat gehouden werd onder 3232 deelnemers, vergelijken met een jetlag. Je circadiane ritmes en sociale leven worden verstoord. Geef slapen prioriteit en zorg dat je hier een regelmaat in houdt, zodat je slaapritme niet verstoord wordt en je cognitieve functies en het reactievermogen van je hersenen niet achteruit gaan.
Ook de aanmaak van het stresshormoon cortisol zou van invloed zijn op de veroudering van je hersenen als je onregelmatig werkt. Houd hier ook rekening mee wanneer je, al dan niet tijdelijk in verband met al die vrije dagen, wat onregelmatiger werkt. Zorg dat je cortisol-niveau in balans blijft, door bijvoorbeeld wat extra meditatie in te lassen.
Wees voorbereid, want dat is nog steeds het halve werk
Stiekem weet je van te voren al dat je in hectische tijden niet heel veel ruimte over hebt om na te denken over wat je gaat eten – laat staan dat je zin hebt om de chefkok uit te hangen. Afhaal dan maar? Ho, stop. Voordat jij de plaatselijke Chinees en de snackbar om de hoek op de markt houdt, kun je natuurlijk ook voorzorgsmaatregelen nemen. Een hectische werkweek kan namelijk, zoals je hierboven al las, je stresshormoon cortisol een flinke boost in de verkeerde richting geven. Die stress zorgt er overigens ook voor dat je cravings krijgt in voedsel dat niet zoveel betekent voor je gezondheid, zoals vet en suiker. Sla dus groenten in. Zorg dat je de ingrediënten in huis hebt voor makkelijke, laagdrempelige (nog laagdrempeliger en sneller dan langs de snackbar wippen) en voedzame maaltijden in huis hebt. Een maaltijd die minder dan tien minuten in beslag neemt (snijd een zalmmoot in stukjes en je hebt sashimi, om maar wat te noemen) is ook de moeite niet; en als je het eenmaal in huis hebt, ga je echt niet meer de deur uit om je gekochte eten te laten verpieteren.
Sporty spice, omarm 'm
Dat er cortisol aangemaakt wordt wanneer je stress ervaart weet je nu wel, gezien je het artikel al helemaal tot hier hebt gelezen. Wanneer het stresshormoon wordt uitgescheiden, gaat het via de bijnieren weer naar de hippocampus, waar de stress wordt geremd. In de notendop: je voelt stress, er komt cortisol vrij en de hippocampus remt de stress. Hierdoor wordt de stress onder de duim gehouden. Maar zodra de stress 'aan' blijft en de aanmaak van cortisol blijft doorgaan, kan de hippocampus het op een gegeven moment niet meer aan. De functie van de hippocampus gaat achteruit. Dit merk je doordat je bijvoorbeeld vergeetachtiger wordt. Een andere functie van de hippocampus is namelijk het onthouden van dingen. Ondertussen blijft de aanmaak van cortisol maar doorgaan. Wat kun je daar nou tegen doen? Belangrijk is dat je de hippocampus weer activeert. Dat kan door te bewegen. Zodra de hippocampus geactiveerd wordt, wordt de remming van cortisol weer ingezet. Je stress-niveau daalt en daarmee daalt ook de productie van cortisol. Kijk, dat is een betere vicieuze cirkel.
Dus belangrijk: beweeg ook in zo'n hectische, stressvolle periode. Of eigenlijk: beweeg juíst in zo'n hectische, stressvolle periode. Bekijk de video neuropsycholoog aan de Vrije Universiteit Dr. Erik Scherder hieronder.
Sociaal dier
Velen vinden het moeilijk om 'klaar' te zijn met werk, omdat er altijd nog wel iets te doen is. Waar je normaal kunt denken 'morgen weer een dag', is dat nu even niet het geval. Maar stel wel grenzen en houd jezelf eraan. Zorg bijvoorbeeld voor een stok achter de deur door op een realistische tijd met vrienden af te spreken, want die laat jij niet zitten. Ja – juist in drukke weken is sociale afleiding heel welkom om je gedachten op iets anders te kunnen zetten dan werk.
Maak zodra de dag begint een to-do lijstje. Zet overal de maximum tijd bij dat je er mee bezig zou moeten zijn. Spreek aan de hand daarvan een tijd af met je vrienden, zodat je zeker weet dat je kunt gaan.
Volgens psycholoog en auteur Dr. David Cohen maak je een to-do lijstje vooral omdat ze je angst voor de chaos van het leven kunnen beheersen: ze geven ons, volgens hem, structuur – een plan waar we ons aan kunnen houden, en ze zijn een bewijs van wat we die dag, week of maand hebben bereikt.
Bron: Women's Health
