Gisteren was het all over the news: Oprah's acceptance speech, Natalie Portman met een lekker stevige sneer over de uitsluitend mannelijke genomineerden, mannen in tux met een Time's Up-button en alle vrouwen droegen het zwart bij de Golden Globes. Ondertussen doen we het in Nederland in het klein door Rapper Boef (handig dat zijn beroep in zijn naam zit, heeft Bakker Bart ook groot gemaakt) massaal op zijn vrouwonvriendelijke vingers te tikken. Er is beweging, verandering, een golf, een tsunami en ik denk dat we niet meer terug kunnen. Of zoals Oprah zei: 'There is a new day on the horizon'.
Ik noem mezelf een feminist. Om verwarring te voorkomen: ik vind dat mannen en vrouwen gelijkwaardig zijn en dusdanig behandeld moeten worden. Eigenlijk vind ik dat alle wezens met een ziel gelijkwaardig zijn, maar daar kunnen we het ook een andere keer over hebben. Ik heb goede feministische genen. Mijn moeders moeder is na de interneringsoorlog in Indonesië zelf met een baby op haar arm op de boot naar Nederland gekomen. Mijn moeder is de jongste van vijf kinderen die mijn oma alleen heeft opgevoed omdat mijn opa besloot er met de vroedvrouw van mijn moeder vandoor te gaan; bij de geboorte van mijn moeder, welteverstaan. In de jaren vijftig was alleenstaand zijn met vijf jonge kinderen, in armoede en ook nog een donkere huidkleur hebben in een klein dorp in Nederland, best een uitdaging. Mijn oma bleef het grootste deel van haar leven alleenstaande moeder, werkte altijd minstens twee baantjes tot aan haar pensioen, werd door hard werken chef-kok van de keuken van het Tropenmuseum, reed zelf met de kinderen naar Spanje voor vakanties, leerde op haar 62e de Spaanse taal in woord en geschrift en reisde op latere leeftijd met georganiseerde singlesreizen de hele wereld over. Maar het belangrijkste was misschien wel dat ze nooit of te nimmer heeft geklaagd, voornamelijk altijd positief en vrolijk was. Mijn oma leerde mij dat er eigenlijk behoorlijk veel mogelijk is om te bereiken, los van je huidskleur, gender of sociale status. Ik ben hierdoor nooit bang geweest om mijn ambities uit te spreken, na te jagen, groot te dromen over wat ik zou willen of alleen te zijn.
Fastforward naar 2017. Ik was op vakantie in Chicago en sprak daar met een professor in de sociologie, gespecialiseerd in genderstudies. We hebben een stevige discussie gehad over feminisme, waarbij de professor vertelde hoe millennials in Europa (ik dus ook) eigenlijk steeds meer los van gender denken. Deze generatie schijnt het idee van het verschil tussen mannen of vrouwen al los te laten, wat je terug kunt zien in landen als Duitsland of Zweden waar vaderschapsverlof net zolang is als moederschapsverlof. In Amerika is dat volgens haar nog lang niet het geval; daar domineren witte mannen op alle fronten. Niet lang daarna viel Harvey Weinstein door de mand en brak #MeToo volledig los. Als feminist en Europese millennial en ambitieus menswezen vond ik dit even frustrerend als fascinerend. Het is verdomme 2017! We moeten het nog steeds over deze bullshit hebben. Maar de verandering hing gelukkig niet meer alleen in de lucht, er was ook iets geland: mannen begonnen publiekelijk 'sorry' te zeggen, ook al deden sommigen dat met het onnodige woordje 'maar' erachter. Het taboe is eraf, het is niet langer de schuld van de vrouwen, de schaamte lijken we voorbij.
En toen was daar Oprah. Ze kwam hard, luid, sterk, overtuigend en crystal clear. Ik zie mezelf niet als overemotioneel type, maar ik lag tot tranen geroerd in bed de speech wel tien keer opnieuw te bekijken. Time's up voor mannen als Harvey Weinstein, voor de heilige doofpot, voor de diepgewortelde schaamte van slachtoffers, voor ongelijkheid in kansen of salarissen, voor het feit dat je je anders zou moeten gedragen omdat je borsten hebt. Als driekwart blanke Nederlandse, hoogopgeleide, kosmopolitische vrouw heb ik het voorrecht toegang te krijgen tot veel kansen. Niet zoals Oprah, die opgroeide in armoede in een klein dorpje als Afro-Amerikaans meisje van een alleenstaande moeder. Ik zie dat er inderdaad een nieuwe dag aan zal breken, waarop we allemaal zo moedig kunnen zijn als Griet op den Beeck, aan tafel van de ongenuanceerde Matthijs van Nieuwkerk, om over misbruik te spreken, waarop we zo dapper zijn als alle vrouwen die #metoo schreven op hun Instagram zonder erover te oordelen, waarop er geen pussy meer ge-grabd wordt, of beter nog: waarop dat allemaal niet meer aan de orde is. Waarop vrouwen elkaar empoweren met opgeheven hoofd. Omdat Oprah dan allang de eerste vrouwelijke president is van Amerika.
