Als de burgemeester zijn toespraak in het Frans vervolgt, schiet er een golf van ontroering door de groep mensen die zich heeft verzameld op Plein 1940 in Rotterdam om stil te staan bij de gebeurtenissen in Parijs. Een paar scherpe kreten van bijval klinken uit de menigte. Een Fransman achter mij barst verkrampt in snikken uit.

instagramView full post on Instagram

Je suis Charlie, of juist niet zoals veel van mijn hipstervrienden beweren.

Meteen na de eerste schok ontstaan er felle discussies om mij heen. Vooral gevoerd op social media, maar ook aan de telefoon, in cafés en in de coulissen van Maria Stuart, de voorstelling die wij deze week in Rotterdam spelen. In mijn kennissenkring alleen al zijn mensen compleet verdeeld. Bijna ongepast haastig roept men van alles, en ik heb moeite een eigen standpunt te formuleren.

In eerste instantie ben ik alleen maar geraakt en woest door de onvoorstelbaar brute daad tegen de vrijheid van meningsuiting. Ik retweet machteloos driftig de tekeningen, die als eerbetoon aan de slachtoffers de wereld in worden gestuurd - met het idee dat humor hoe dan ook de grootste nachtmerrie is van extremisten, omdat het relativeert en ondermijnt. Maar al rap gaan er ook andere geluiden op die mij verwarren.

Op de dag van de aanslag rent een vrouw uit het publiek tijdens het applaus na afloop van Maria Stuart naar voren en vraagt op luide toon:

'Wat vinden jullie van wat er is gebeurd? Spreek je uit!'

Verdwaasd lopen wij richting onze kleedkamers. 'Moslims worden in ongemakkelijke, ongenuanceerde cartoons tot op het bot beledigd,' lees ik op de facebookpagina van een vriend als commentaar op de tekeningen in het Franse blad. Woedend wil ik van alles onder zijn post schrijven, want geen enkele belediging of grap mag ooit geweld tot gevolg hebben. Maar ik houd me in, omdat ik me realiseer dat ik me eerst moet verdiepen in de verschillende krachten voor ik als een wild beest begin te typen.

'Britse integratie betekent tolerantie voor elkaars eigenaardigheden. Dus beeld je de profeet Mohammed niet af, als dat aanstoot kan geven. Dus zijn er zelden discussies over het dragen van hoofddoeken en zie je in steden als Londen en Birmingham regelmatig vrouwen in niqaab in de bus of politieagenten met tulband,' stuurt mijn zus mij uit het NRC als ik naar haar blik op de zaak vraag.

Een stuk van Cas Mudde, gepubliceerd op de site Open Democracy vindt gretig aftrek in mijn kringen. 'No, we are NOT all Charlie' luidt de titel. De ene kwetsbare groep zou beter beschermd worden als het om satire gaat dan de andere, beweert Cas. En als geweld een reactie is op het openlijk beledigen en ridiculiseren van een groep, dit niet goed te praten valt maar dat we daar wel van zouden moeten leren.

Van een vriendin uit Israël krijg ik een vlammend betoog uit The New Yorker gemaild, waarin de journalist juist oproept tot absolute waakzaamheid als het gaat om de Islam:

'An ideology that has sought to achieve power through terror for decades. It’s the same ideology that sent Salman Rushdie into hiding for a decade under a death sentence for writing a novel (..) and murdered 3000 people on September 11, 2001 (…) the one that butchered Theo van Gogh, in the streets of Amsterdam, in 2004, for making a film.'

Arnon Grunberg verwoordt het in zijn voetnoot weer compleet anders: 'Terrorisme is geen bedreiging voor het Westen, terrorisme is hooguit de doodstrijd van bewegingen die hun aanhangers niets te bieden hebben.'

Op het plein in Rotterdam lijken de uiteenlopende meningen te verstommen. Wat iedereen ook vindt, denkt of wil, gezamenlijk staan we stil en houden simpelweg een minuut lang onze mond, midden in het centrum van Rotterdam, onder leiding van een gepassioneerde burgemeester. En misschien ben ik een hippiekind, maar tijdens die minuut knalt mijn hart bijna uit elkaar van vurige naastenliefde. Uiteindelijk is er maar één conclusie die de Charlie Hebdo-redactie zelf al lang had getrokken:

'L’amour plus fort que la haine.'

Ingredient, Poster, Publication, Illustration, Thumb, Fiction, Advertising, Dairy, Taste, Animation,

Ook celebs als Cara Delevingne, Carine Roitfeld en Julianne Moore reageren op de aanslag op Charlie Hepdo in Parijs >