MONUMENTALE KATERS

Hoewel ze nog vrij jong zijn, hebben ze een prima carrière. Toffe baan, puik salaris en zicht op een aardige toekomst. Of ze zijn nog keurig aan het studeren en onderweg naar zo'n loopbaan. Ze zorgen goed voor zichzelf. Een paar yogaklassen in de week, af en toe een eind rennen en dagelijks een mosgroene smoothie. En dan is het weekend. Ze gaan los. Die keurige week krijgt een schop onder de reet met sloten drank en niet zelden wat drugs. Gin-tonics en voor extra feestelijkheid ook maar een snuif. En nog een, en nog een. De volgende avond ziet er misschien iets anders uit, dan staan er wellicht bier en ecstasy op het menu. De nachten zijn lang, de katers monumentaal. Er wordt hard geleefd. Tot het weer tijd is om op tijd naar bed te gaan en een week lang keihard te presteren. Niet met behulp van coke en liters cola, maar met groene thee en quinoasalades.

OOK EEN LIJNTJE

Het work hard, play hard-gegeven is bekend – genoeg gefokte beurstypes die een tachtigurige werkweek combineren met drank en drugs. Maar die afwisseling tussen een week die uitermate netjes verloopt en een weekend waarin de remmen los gaan, is iets anders. Anne (33) is zo iemand die een zeer gezond regime afwisselt met gefuif. 'Ik eet of drink niets met gluten, E-nummers en suiker. En ik fitness vrij veel, af en toe met een personal trainer.'

'Ik weet dat het redelijk extreem is, maar daar voel ik me goed bij. Ik vind ook dat ik er stukken beter uitzie sinds ik zo leef, jonger zelfs.' Het weerhoudt haar er niet van om een aantal keren per maand uit de band te springen. 'Dan drink ik wodka, of wijn. Ik kom op feestjes waar drugs worden gebruikt, en dan neem ik zelf ook een lijntje. Maar ik drink nooit meer dan twee dagen per week, waarvan vaak niet meer dan twee glazen.'

FEESTEN EN FITNESS

Anne's instelling is tegenwoordig niet echt zeldzaam. Jellinek, een instelling voor verslavingszorg en preventie, onderzoekt trends in drugs- en alcoholgebruik. Uit het recentste verslag blijkt bijvoorbeeld dat drugsgebruik onder het Amsterdamse uitgaanspubliek de laatste jaren is toegenomen. Dat publiek bestaat voor een groot deel uit studenten en hoogopgeleide werkenden. In 2013 had 43 procent van de clubbezoekers in de voorafgaande maand ecstasy gebruikt, in 2008 was dat nog 21 procent. Het cocaïnegebruik bleef met 14 procent gelijk, het gebruik van amfetamine (speed) nam toe: van 6 procent in 2008 tot 14 procent in 2013. De cijfers voor lachgas, GHB en ketamine lagen voor 2013 op respectievelijk 20, 8 en 6 procent – ook allemaal toegenomen in vergelijking met vijf jaar eerder.

https://media.giphy.com/media/QieJ2Pj2gpIS4/giphy.gif

Die drugsconsumptie van het hoofdstedelijke uitgaanspubliek gaat gepaard met flink wat aandacht voor een fit lijf. Van de ondervraagden deed zeventig procent aan sport, gemiddeld maar liefst vijf uur per week. Het populairst: fitness en hardlopen. Floor van Bakkum, teammanager preventie bij Jellinek: 'Je ziet de laatste jaren wel een bepaalde gezondheidsmanie, zeker bij hoogopgeleiden. Sporten hoort daarbij, net als gezonde voeding. Dat vormt een opvallende, rare combinatie met de toename van het drugsgebruik.' Het gaat hier dus niet om een groep die half in de goot ligt, maar om mensen die het leven redelijk op orde hebben en af en toe van de wereld willen zijn. Drugsonderzoeker Ton Nabben sprak vorig jaar in een interview met Intermediair over 'agenda-hedonisme'.

Waarom eigenlijk pillen of coke nemen, als je het zo belangrijk vindt om gezond te zijn?

F* IT

Tsja, omdat het hartstikke leuk kan zijn om aan de drugs te zitten natuurlijk. Claire (28) is jurist, pilates-adept en vegetariër. 'Als er over drugs wordt geschreven, gaat het vaak over de problemen en niet over hoe lekker het is om high te zijn. Anders doen mensen het toch niet? Ik sta vaak genoeg echt te genieten als ik uit ben. Beetje tipsy, beetje spacen van de drugs, dan heb ik het naar m'n zin joh.'

https://media.giphy.com/media/YSqPIvyvrtW92/giphy.gif

Moet er ook geslikt en gesnoven worden om de stress van het doordeweekse bestaan te doorbreken? Soms wel. Floor van Bakkum over de drugsgebruikers in het Amsterdamse uitgaansleven: 'Het zijn veelal studenten en mensen die net aan het werk zijn. In hun vrije tijd nemen ze drugs om de scherpe kantjes eraf te halen.' Anne heeft een boeiende baan, maar wel een die maakt dat ze non-stop flink moet presteren. Ze bekleedt een hoge functie bij een mediabedrijf, maakt veel overuren en moet regelmatig op reis. Hoe zit het met haar stressgehalte? 'Als ik er bewust mee bezig ben, denk ik: ik wil drank of drugs niet als uitlaatklep voor stress gebruiken. Onbewust gebeurt dat misschien toch wel. Tijdens zo'n avond uit denk ik: fuck it. Je leeft maar één keer.'

OPPEPPERS EN OPTATERS

Goed, terug naar de gezondheidsschade. Want het mag dan lekker zijn om even de wind door je brein te laten waaien, de drugs geven je lichaam een optater. Over welke schade ecstasy op termijn precies kan veroorzaken is de wetenschap het nog steeds niet eens. Volgens bepaalde onderzoeken valt het allemaal wel mee, andere wijzen op mogelijke hersenschade. Hoe dan ook neem je met ecstasy een risico. Op overdosering, uitdroging, uitputting, leverfalen – zeker met de huidige pillen, die vaak een hoge dosis MDMA bevatten. Gebruik van cocaïne en speed kan op korte termijn leiden tot hartklachten, op lange termijn komt daar nog een rits klachten bij, waaronder depressie.

Claire is zich bewust van de gezondheidsrisico's. 'Toen ik net begon met ecstasy heb ik veel informatie gezocht, en ook over coke wilde ik alles weten. Maar je weet nooit exact wat je je op de hals haalt, het kan altijd misgaan. Soms maak ik me daar wel druk over. Aan de andere kant: ik heb er ook wat voor over. Vooral met ecstasy heb ik echt mooie momenten gehad, dat ik met vrienden helemaal op een glitterend hippiewolkje van liefde zat.'

OP DINSDAGMIDDAG EEN PILLETJE POPPEN

Dan is er nog een andere kwestie: verslaving. Er zijn nauwelijks mensen die op een dinsdagmiddag een pilletje poppen, maar cokegebruik loopt sneller over van het weekend naar de week. Floor van Bakkum van Jellinek: 'Er is een groep die ooit recreatief is begonnen met cocaïne en nu moeite heeft om ervan af te blijven. Als je drugs niet meer voor je plezier gebruikt maar omdat ze een functie voor je vervullen, is dat het teken dat er iets niet goed zit.'

Coke is verslavend en de oppeppende werking is nogal eens welkom als in een drukke week de stapels werk zich ophopen. Anne kan de poeders ondanks haar veeleisende baan makkelijk links laten liggen. 'Daar heb ik geen moeite mee. Maar ik ken wel mensen die niet goed met coke omgaan. Dan denk ik: hoe kun je zo vaak gebruiken? Voor af en toe is het leuk, maar je gaat toch niet op je werk snuiven?'

Een job die het uiterste van je vergt is een risicofactor, maar aan de andere kant kan een baan ervoor zorgen dat je niet snel een grootverbruiker wordt. Van Bakkum: 'Een goede baan kan ook voorkomen dat je vervalt in problematisch gebruik.' Maandag moet je weer met een frisse smoel achter je bureau zitten, dinsdag moet er een rapport af, woensdag staat er een trip naar Londen op de planning. Er is iets om je nest voor uit te komen en dat is beter dan een uitzichtloos bestaan. Claire: 'Ik vind dat mijn werk niet onder mijn gefeest mag lijden. Zo plan ik het ook. De laatste tijd ga ik ook op zondag aan de zuip, maar wel op tijd. Wijn bij de lunch, paar cocktails erna, om vijf uur tipsy, om acht uur thuis, op tijd naar bed en maandag weer helemaal scherp.'

https://media.giphy.com/media/7wrrqlbUJ37Vu/giphy.gif

WONDERMIDDEL

Wat nou precies gezond is, daar is de wetenschap nog niet over uit. Maar vast staat wel dat superfoods en yoga geen wondermiddelen zijn die alle uitspattingen kunnen wegpoetsen.

En het drugsgebruik, is dat ook een hype? Het kan. Na de jaren negentig, met de eerste hoogtijdagen van de house, nam het drugsgebruik weer een tijd af. Daarbij: als mensen ouder worden, stoppen ze of minderen ze flink met drugs. Floor van Bakkum: 'Het wordt dan toch te zwaar om het combineren met hun baan, of ze krijgen kinderen. Ze doen het dan nog weleens, maar sporadisch, bij een bijzondere gelegenheid zoals een festival.' Ondertussen hebben wel veel mensen ervaring met drugs, zo'n 600.000 Nederlanders hebben ooit ecstasy genomen. Van Bakkum gelooft echter niet dat een pil of snuif in het weekend ooit net zo gewoon wordt als een biertje: 'Ten eerste zijn de meeste drugs nog altijd illegaal, dat is een forse drempel. En ten tweede vindt niet iedereen het prettig om de controle los te laten.' Zelfs al is het maar voor een avond.

Sommige namen in dit artikel zijn op verzoek gefingeerd

Dit artikel verscheen oorspronkelijk in ELLE