Op internet doet al een tijdje een plaatje de ronde van Croc Martens, een mash-up van de klassieke kisten met de, eh, klassieke plastic klompen. Ze bestaan niet echt, het was een Photoshopgrapje, maar wie dacht zich veilig om te kunnen draaien om wakker te worden in een wereld waar een Croc nog steeds een lelijk plastic ding is dat uitsluitend wordt gedragen door nachtzusters, komt bedrogen uit. Want afgelopen september, tijdens de show van Christopher Kane in Londen, werd het publiek opgeschrikt door modellen met precies die plastic klompen aan de voeten. Versierd met dure gekleurde edelstenen weliswaar, maar het waren Crocs. Wat betreft het overige was de collectie fantastisch, een hoogtepunt in de tienjarige carrière van de ontwerper. Maar. Crocs. 'Ik vind het leuk dat Crocs een beetje awkward zijn en door sommigen misschien als "lelijk" worden gezien. Ze hebben een naïeve en kinderlijke vorm die ik extra leuk vind, zo clunky aan de voet,' verklaarde de ontwerper, duidelijk een oprechte fan, zich nader. Maar. Crocs. We hadden toch afgesproken dat we die écht allemaal lelijk vonden?
Mooi van lelijkheid
Het is niet alsof we niets gewend zijn wat betreft extreme make-overs van door iedereen lelijk bevonden kledingstukken en schoenen naar hotte mode-items. Het gebeurde met de Birkenstock, voorheen vooral het domein van de zwaarlijvige Duitser vanwege het fantastische voetbed. Zo'n tien jaar geleden begonnen 'leuke' mensen ze ineens te dragen (want man, wat zitten ze lekker) en aan de voeten van zo'n Olsen Twin of Alexa Chung gingen we ze heel anders zien, werden ze opeens cool. Vervolgens lanceerde Céline de zogenaamde Furkenstocks, een Birkenstockachtige sandaal gevoerd met bont, in eerste instantie hartelijk uitgelachen, maar vrijwel meteen daarna enthousiast omarmd door modepopjes.
De afgelopen jaren zijn we door highfashionmerken overspoeld met meer van dit soort expres 'lelijke' dingen die we daardoor 'anders' zijn gaan zien. Denk aan de MacDonalds- en Spongebob-collectie van Moschino, waar koning van de slechte smaak Jeremy Scott ons drie jaar geleden op trakteerde. Een hysterische verzameling netvliesverbrijzelende truien, jassen en accessoires, die enthousiast werd gedragen door verschillende modemensen en popsterren zoals Anna Dello Russo en Miley Cyrus. Hilarisch, tot je naar de prijskaartjes keek. Hetzelfde geldt voor het DHL-T-shirt dat Vetements vorig jaar op de markt bracht en dat een regelrechte hype veroorzaakte. Het eenvoudige kledingstuk wiens modepotentieel, behalve door koeriers, jarenlang onopgemerkt was gebleven, ging met een Vetements-merkje erin genaaid grif over de toonbank. Ondanks, of misschien wel dankzij, het prijskaartje van zo'n 250 euro.
Op zo'n moment is het moeilijk om niet aan de nieuwe kleren van de keizer te denken. En te verlangen naar vroeger, toen alles nog overzichtelijk was in de mode. Je had goede smaak en je had slechte smaak. De mensen met de Goede Smaak droegen de mooie dingen, terwijl de rest de lelijke dingen aantrok; de glimmende trainingspakken, de schoenen die 'lekker zitten' en de synthetische materialen die snel drogen en die je niet hoeft te strijken. Maar toen deed de ironie zijn intrede in de mode. Ineens konden lelijke dingen ook mooi zijn, als je 'het' maar begreep. Een fleecetrui met wolvenprint. Een voetbalshirt in al zijn nylonglorie. Badslippers met witte badstof sokken. Sowieso witte badstof sokken. Deze items zijn niet langer gewoon lelijk en hooguit iets voor je vader, maar dragen allen de potentie van ironisch, subversief en dus cool in zich. Het draait daarbij allemaal om context. Een forse middelbare vrouw met praktisch kort haar in een fleece vest? Niet fashion. Een mooi meisje van 22 met net-uit-bedhaar in hetzelfde synthetische vest? Fashion!
Vorig jaar vertelde actrice Hannah Hoekstra aan ELLE dat ze een obsessie had ontwikkeld voor het fluwelen Juicy Couture-joggingpak dat we nog kennen als de favoriet van Paris Hilton uit 2001. Dat was nog voordat de samenwerking tussen Vetements en Juicy Couture bekend was gemaakt; Hannah zat met haar obsessie blijkbaar precies op de tijdgeest. Nog geen jaar eerder was het fluwelen pak het algemeen geaccepteerde toppunt van nasty, nu speuren modemeisjes het internet af op zoek naar precies zo'n pak. Want: Oh Oh Cherso's Barbie in roze fluweel: not fashion. Maar leuke, knappe Hannah Hoekstra – die het bovendien snapt – in hetzelfde pak: fashion!
It's complicated
Mode, it's complicated. En die complexiteit zien we terug bij de kwestie Kane x Crocs. Het was opvallend hoe de modemedia zich na de show onthielden van een mening over deze toch overduidelijk Faustiaanse samenwerking. Maar dat sprak geen modejournalist daadwerkelijk uit. Iedereen draaide om de hete brij heen. 'Can Crocs ever be cool?' vroeg de Britse krant Daily Telegraph zich af, maar kon er nog geen antwoord op geven. 'Only time will tell whether this designer Croc will become the next big thing,' was de vrijblijvende conclusie van de Britse zondagskrant The Observer. En Lorraine Candy, hoofdredacteur van de Britse ELLE, tweette: 'Personally Crocs make me very angry but @ChristopherKane makes me very happy so I am torn.'
'Torn', of in afwachting van officiële consensus? Het was alsof niemand durfde te zeggen: sorry, Christopher, maar dit is gewoon lelijk!' Alsof ze zaten te wachten in welke richting de bal in de modeflipperkast zou rollen, richting officieel lelijk of toch richting onverwacht, iconoclastisch cool. Want stel je voor dat een straatstijlicoon of popster ineens met die dingen gaat lopen en we ineens allemaal Crocs van een paar honderd euro willen. En dat je als modekenner wordt ontmaskerd als iemand die 'het niet snapt' (het ergste wat een modekenner kan overkomen)!
Dat is vooralsnog echter niet gebeurd, de Kane Croc is – nog – niet gesignaleerd in het hippe straatbeeld. Misschien is hij gewoon niet cool te maken, ook niet met edelstenen, ook niet door Christopher Kane. Misschien is het gewoon een brug te ver. En ondertussen is het wachten op iets dat nóg lelijker en stommer is dat door een duur merk wordt omarmd voor een onverwachte cool-over. Of misschien zijn de ontwerpers echt door de voorraad lelijke rommel heen en is het nu een kwestie van – vrij naar Mean Girls – stop trying to make ugly happen. En maak gewoon weer eens iets onvervalst moois.
De originele versie van dit artikel verscheen eerder in ELLE februari 2017.
