Het Franse wetsvoorstel (en -aanname) om het inzetten van te dunne modellen voor een catwalkshow of campagne te bestraffen was in 2015 al groot nieuws. Fast forward naar mei 2017 is die wet echter pas echt in full effect. Een paar dagen voordat Frankrijk een nieuwe president koos, werden deze regeringsbesluiten in de Official Journal van de Europese Unie werd gepubliceerd, aangejaagd door de Franse minister van volksgezondheid, Marisol Touraine, die de boel graag rond wil hebben vóór de aanstelling van het nieuwe kabinet.

Maar hoe waterdicht is deze nieuwe wet nu echt?

Het idee: Franse modellen (en ook andere EU-modellen werkzaam in Frankrijk) moeten nu een medisch certificaat kunnen overleggen, dat tot 2 jaar geldig blijft en kan bewijzen dat hun body mass index (BMI) oké is, en er geen sprake is van ondergewicht. Het doel: de gezondheid van modellen beschermen en een halt toeroepen aan het in de hand werken van eetstoornissen als anorexia.

Dat BMI werd in eerste instantie als goede graadmeter gezien, maar na kritiek van Franse modellenbureau's werd besloten om doktoren ieder model persoonlijk te laten 'keuren', om zo de volledige individuele fysieke toestand van een model te kunnen inschatten, los van een index die de verhouding tussen lengte en gewicht weergeeft in een cijfer.

#NoFilter

Een belangrijke aanvulling op de Franse wet is de op 1 oktober 2017 intredende regel dat 'ieder commercieel beeld van een model wiens lichaam digitaal werd veranderd, gelabeld moet worden met "fotografie geretoucheerd"'. Zowel in print- als online-uitingen. Dit wetsvoorstel hangt al zo'n acht jaar in de lucht, maar lijkt nu dus echt te zijn aangenomen.

De straffen zijn niet misselijk. Wie de regel niet toepast hangt een boete van 37.500 euro boven het hoofd. Een model inhuren dat geen goedgekeurd medisch dossier kan overleggen levert een boete van 75.000 euro op én zes maanden gevangenisstraf.

Een goede zaak zo'n medisch dossier en Photoshop-regel, zou je denken. Maar velen, onder wie bovengetekende, hebben zo hun vraagtekens bij de uitvoering en het effect van beide wetten.

'I applaud the motivation and appreciate that France has taken a leadership role,' vertelt Sara Ziff, oprichter van The Model Alliance aan the New York Times. 'That said, there needs to be careful attention to how this plays out over the next year or two in France. Are the decrees being implemented and are they achieving their intended effects?'

De vraag rijst immers: hoe objectief zullen die doktoren zijn en hoe integer gaan zij te werk? Vanessa Friedman, journalist van the New York Times, legt de vinger precies op de zere plek:

A primary reason for the prevalence of anorexia among models, and for their exploitation, is the skewed balance of power in the industry, which places models at the bottom of the totem pole, at the mercy of agents, bookers, photographers, stylists and so on. It is possible that insisting that models be "certified" by yet another authority figure will simply add to the concerns, again putting someone other than the model in the position of judging her health.

Mag het een onsje meer zijn?

Zelf vernamen we al van een ooggetuige dat deze zorg gegrond is. Zo zouden de artsen die de modellen keuren niet zelden verbonden zijn aan modellenbureaus. Dat zet aan het denken: onder welke omstandigheden gebeuren die metingen? Kijkt er een derde persoon mee? Maar ook: wat mogen de modellen aanhouden als ze op de weegschaal staan? Kunnen ze sjoemelen met kleding om het getal op de weegschaal iets op te schroeven?

Tel daarbij op dat het vermelden van het gebruik van Photoshop alleen wordt gevraagd van adverteerders, niet van (mode)magazines, socialmediaplatforms, videoclips en ga zo maar door. Het publiceren van catwalkbeelden om de nieuwe trends te duiden, waarbij een magazine geen invloed heeft kunnen uitbrengen op de keuze van het model is één ding, maar het mag geen geheim zijn dat er nog steeds magazines zijn die ook voor hun eigen fotografie gevaarlijk magere modellen gebruiken. En dat er naast advertenties en magazines nog zo veel andere (media)uitingen zijn die jonge meisjes een vertekend ideaalbeeld kunnen geven.

Edine Russel, editor in chief van ELLE:

'Bij ELLE casten we zeker geen ongezond dunne modellen. We kijken vooral naar het type vrouw, dat er diversiteit zit in de modellen die aan bod komen. Tegelijkertijd is ELLE wel een fashionplatform dat werkt in de modeindustrie en daar is het schoonheidsideaal nog steeds 90-60-90 bij een lengte van 1.80m. Maar bij onze castings is het wel vaak een punt van discussie, wat de een mooi vindt, vindt de ander voluptueus. Vergeet ook niet dat de modellen altijd in de sample sizes van de modehuizen moeten passen. Toch is voor ons op de ELLE redactie gewicht minder belangrijk. We kijken vooral of een meisje lekker in haar vel zit, een gezonde uitstraling heeft en ook niet te jong is. We casten op type en uitstraling. Gezondheid is nooit uit de mode.'

In de modewereld wordt waar het diversiteit betreft regelmatig in het rond gewezen wanneer naar de oorzaak van het probleem wordt gezocht. Niet alleen als het diversiteit in lichaamsgewicht betreft, ook voor het gebrek aan diversiteit in etniciteit van modellen steekt liever niemand de hand in eigen boezem. Het initiatief van Marisol Touraine om te reageren op het promoten van een onhaalbaar schoonheidsideaal en daarmee in ieder geval levensgevaarlijke ziektes als anorexia onder jongeren te voorkomen is al heel mooi. En wellicht verandert er echt iets aan de situatie nu er daadwerkelijk een financieel risico aan kleeft. Maar het succes van deze nieuwe regelgevingen valt of staat, zo moge duidelijk zijn, bij de juiste uitvoering ervan.

Een grote stap is gezet, maar vele moeten nog volgen. Et le temps est compté.