Sinds de oprichting van #BookTok op TikTok zo'n vier jaar geleden, is er online een discussie gaande over de vraag of het goed of slecht is. Wij vragen ons vooral af waarom, dus zochten we het voor je uit.
Dit is BookTok op TikTok
Voordat we de wereld van BookTok induiken en uitzoeken waarom gebruikers ervan houden (of het haten), is het goed om te kijken wat het precies is. BookTok is een community op TikTok, waar van alles wordt gedeeld over – je verwacht het niet – boeken. Gebruikers delen echt van alles; van recensies tot een overzicht van literaire esthetiek.
Net als met TikTok werd BookTok razend populair tijdens de verschillende covid-lockdowns. Het bracht liefhebbers van boeken bij elkaar, liet ze kennismaken met nieuw leesmateriaal en gaf de grotendeels jonge vrouwelijke deelnemers een platform om hun favoriete boeken te bespreken.
De gevolgen waren bizar. In 2021 steeg de vraag naar boeken zo sterk, dat uitgevers letterlijk moeite hadden met de vraag. Vooral de boeken van Colleen Hoover of titels als Fourth Wing zijn via BookTok extreem geëxplodeerd. Dus wat is het probleem? Dit lijkt een geweldige ontwikkeling – mensen lezen meer en kopen meer boeken. Weliswaar geen literaire fictie, maar dat maakt niet uit. Lezen = lezen en dat is positief. Maar de boeken zijn niet de reden waarom veel mensen menen dat BookTok slecht is.
Dit is waarom veel mensen BookTok slecht vinden
Zoals TikTok leeft op influencers, zijn er tegenwoordig ook influencers op BookTok te vinden. Ze maken geen reclame voor Detox-thee of merkkleding, maar logischerwijs over bepaalde boeken. Een grote groep gebruikers heeft hier moeite mee, want deze influencers met hun coole nagels en mooie outfits zien er niet uit als boeken-nerds. Toch hebben ze met succes de identiteit van 'boekenliefhebber' gecommercialiseerd.
Ik begrijp enigszins waarom dat vervelend is, maar dat is niet het grootste probleem van veel mensen. Het probleem zit hem volgens hen in Silicon Valley. Want ondanks het feit dat de mens centraal staat, wordt BookTok niet gerund door fans, schrijvers, influencers of uitgevers. Al deze mensen zijn slechts pionnen op het speelveld van een social media-bedrijf.
Een bedrijf dat dankzij BookTok nu ontzettend veel invloed en controle heeft op de uitgeverswereld is TikTok, dat enerzijds toegang tot de smaak en koopgewoonten van een groot aantal boekenkopers heeft en anderzijds is het een handelsplatform voor de kopers. TikTok komt nu zelf met een boekenuitgeverij via hun bedrijf ByteDance. En dat allemaal door gebruikers de illusie van een community te geven. De verspreiding van het gedrukte woord is goed. Maar op wiens bevel?
