Celebrity's laten steeds vaker hun algemene gezondheid testen door full body checks. Ook voor ons normale stervelingen zonder eeuwige geldstroom wordt het makkelijker om zonder artsen onze welzijn te testen. Maar moeten we dat wel willen?

Het aantal zelftests en medische home-kits neemt toe

Waar veel standaardcontroles in het ziekenhuis het liefst vermijden of uitstellen, zijn we steeds meer bezig met het controleren van onze gezondheid en welzijn. We tracken onze slaap, houden onze bloeddruk bij en meten met onze smart watches of we wel genoeg stappen zetten. Deze honger naar het verzamelen van zo veel mogelijk gezondheidsgegevens heeft een markt van dure tests, scans en screenings gecreëerd.

Er worden miljoenen tests verkocht om je speeksel, bloed of urine te screenen op (toekomstige) ziektes. Wil je je cortisol- waardes meten? Dan koop je een speekseltest bij Holland & Barrett. Een persoonlijke gezondheidstest? Voor veertig euro doe je 'm bij Etos. Het zijn relatief onschuldige tests die niet al te duur zijn, maar celebrity's gaan nog een stapje verder. Beroemdheden als Kim Kardashian laten steeds vaker peperdure MRI-scans van het hele lichaam maken, om zo gezondheidsproblemen vroegtijdig op te sporen.

'Sommige onderzoeken toonden aan dat full body scans bij sommige patiënten daadwerkelijk vroege tekenen van gezondheidsproblemen opmerkten. Vooral mensen met een familiegeschiedenis of andere risicofactoren voor bepaalde ziekten kunnen baat hebben bij extra screenings', zegt de Amerikaanse oncoloog Marianne Dubard-Gault tegen de Times.

Niet iedereen is blij met deze gezondheidstrend

Andere medische experts zijn van mening dat deze gezondheidstrend veel te ver is gegaan. 'Mensen denken dat iets weten altijd goed is', zegt dr. Jeffrey Linder, hoofd algemene interne geneeskunde aan de Northwestern University. 'Maar er is een reden waarom artsen niet iedereen altijd op alles testen.'

Veel mensen hebben knobbeltjes, cysten of gezwellen in hun lichaam die er op een scan zorgwekkend uit kunnen zien, maar die in werkelijkheid onschadelijk zijn. Op dezelfde manier kunnen sommige testresultaten buiten het normale bereik vallen, zonder daadwerkelijk gevaarlijk te zijn. 'Het is alleen moeilijk om je geen zorgen te maken over een abnormale bevinding. Veel patiënten plannen uiteindelijk vervolgonderzoeken die riskant, invasief, duur en uiteindelijk onnodig kunnen zijn', zegt de arts.

Wat ook een rol speelt bij deze gezondheidstesten, is dat ze slechts een uitslag geven. Geen interpretatie van een arts. Wanneer je een thuis-test doet om je bloedwaardes te meten, vertelt niemand je wat het precies betekent. 'Wij artsen interpreteren de testresultaten. Daarbij houden we rekening met het volledige gezondheidsprofiel van een persoon. Dat gaat verloren als iemand thuis een test doet, die mogelijk ook niet zo nauwkeurig of uitgebreid is als de tests die door een medische professional zijn besteld.'

Gezondheidstests worden alleen maar populairder

Ondanks bedenkingen van experts en artsen verdwijnen deze diensten waarschijnlijk niet. Sterker nog, ze worden alleen maar populairder. Het Amerikaanse Bodyscanbedrijf Prenuvo heeft sinds 2009 'tienduizenden' scans uitgevoerd. Sinds 2020 hebben ze het aantal MRI-machines uitgebreid met vijfhonderd procent. Ook in Nederland is het bedrijf Prescan steeds populairder, en postte Kelly Weekers al op Instagram dat ze daar een totale bodyscan heeft laten doen. Het kost echter wel een paar duizend euro...

Sommige mensen zien misschien voordelen. Het klinkt ook heel aanlokkelijk; weten of je kerngezond bent – of dat je als de wiedeweerga iets aan je levensstijl moet aanpassen. Maar of we dat echt moeten willen? Leidt het niet de aandacht af van de dingen waarvan is bewezen dat ze werken: de 'saaie', maar effectieve zaken als een uitgebalanceerd dieet, lichaamsbeweging en voldoende slaap?