Gespannen in smalle stoelen zitten, niet kunnen slapen door het ongemak of voedsel eten dat naar niks smaakt; het zijn slechts enkele nadelen van vliegen. Ook op je lichaam heeft de hoogte effect, vaak op manieren die je zelf niet eens beseft.
1. Je lichaamsgassen nemen toe
Hoe hoger je vliegt, hoe meer de cabinedruk verlaagt. Het menselijk lichaam bestaat grotendeels uit gassen die dit drukverlies mee veroorzaken. Hoe lager de druk, hoe meer je lichaamsgassen toenemen – vooral die in je spijsverteringssysteem en ingewanden. Dit kan resulteren in krampen, een opgeblazen gevoel en zelfs constipatie.
De schommelingen in gas beïnvloeden ook je sinussen en oren doordat ze de doorloop van lucht belemmeren. Gapen kan dit probleem oplossen.
2. Pijn kan verergeren
Niet alleen je spijsverteringssysteem, maar ook je bloedsomloop reageert op de luchtdrukveranderingen. De vloeistoffen en gassen in het bloedvatenstelsel kunnen verdikken waardoor er druk op de gewrichten kan ontstaan.
Bij mensen die last hebben van ontstekingen in hun gewrichten, steken de symptomen vaak op na een lange vlucht. Hun gewrichten zijn dan extra gevoelig en ze kunnen zwellingen ervaren. Maak je geen zorgen, het is een beschermingsmechanisme dat je zenuwen en gewrichten activeren.
3. Je bent vatbaarder voor verkoudheden
Aangezien meer dan de helft van de lucht in een vliegtuig gerecycleerd wordt, is je immuunsysteem continu blootgesteld aan bacteriën die zich aan boord bevinden. Hierdoor wordt er gezegd dat je honderd procent meer kans hebt op het oplopen van een verkoudheid tijdens een vlucht. Je kunt het beste op voorhand je immuunsysteem boosten door gezond te eten en regelmatig te sporten. En maak tijdens de vlucht je handen vaak genoeg schoon.
4. Je bent moe en dorstig
Tijdens een drie uur durende vlucht verliest je lichaam anderhalve liter water. Door de gerecyclede lucht kan de dalen de luchtvochtigheid en de vochtbalans van je huid aanzienlijk. Hierdoor kan het slijm in je mond, neus en keel opdrogen en een gevoel voor droogheid en een slechte adem veroorzaken.
We kennen allemaal de gevolgen van dehydratatie: je bent moe, verliest je focus en je spieren doen pijn. Een gelijkaardig gevoel kan veroorzaakt worden door het lage zuurstofgehalte in de lucht, dit gebeurt ook als je gaat skiën of bergklimmen. In een vliegtuig is de luchtdruk slechts 75 procent van het normale niveau. Door die lage luchtdruk, hypoxie genaamd, voel je je duizelig, misselijk en moe.
Vermijd alcohol in de lucht. Dat kan de dehydratie alleen maar verergeren. Zorg ervoor dat je genoeg water drink tijdens een vlucht – alleen misschien niet het water van het vliegtuig zelf – en breng een voedende moisturizer aan om de vochtbalans in je huid te regelen.
5. Je wordt stijver dan normaal
Een lange periode zitten kan ervoor zorgen dat je spieren en gewrichten verstijven. Het is ook de reden waarom passagiers vaak last hebben van gezwollen enkels en benen – iets dat kan leiden tot bloedophoping en in ergere gevallen zelfs bloedstolling. In dat geval zie je mensen met steunkousen in het vliegtuig zitten.
Door te bewegen tijdens een vlucht, bevorder je de bloedcirculatie. Buig je enkels, beweeg je benen en stretch de rest van je lichaam of doe enkele yoga-oefeningen specifiek voor in het vliegtuig. Dat zal ervoor zorgen dat je bloed blijft stromen en boost ook je zuurstofgehalte.
6. Je zintuigen zijn minder scherp
Een onderzoek uit 2010 toont aan dat je zintuigen in de hoogte dertig procent van hun vermogen verliezen om zoetigheden en hartigheden te proeven. De reden hiervoor is de verdamping van neusslijm waardoor de zenuw die je toelaat dingen te ruiken en proeven ook beïnvloed wordt. Een derde van je smaakpapillen worden aangetast als je vliegt, wat wel handig is aangezien het eten meestal geen Michelinster waard is.
Dat verklaart ook eventuele rare cravings tijden het vliegen, zoals zin in tomatensap, aangezien de droge lucht ervoor zorgt dat alles minder zout smaakt dan normaal. Bovendien kan je ook tijdelijk je gehoor verliezen door de vochtigheid en veranderingen in de luchtdruk.
7. Je biologische klok raakt in de war
We kennen allemaal de gevolgen van een jetlag – het strijden tegen moeheid en de ongewenste tussendoorse tukjes. Door van west naar oost te vliegen en meer dan twee tijdzones te doorkruisen, kun je je biologische klok nog meer verwarren omdat het aantal uren daglicht toeneemt. In tegenstelling tot wat je zou verwachten, werken je hersenen met een 25 uren-klok waardoor het moeilijker wordt om over de jetlag heen te komen als je naar Australië en Nieuw-Zeeland vliegt. Jezelf goed voorbereiden voordat je gaat vliegen kan helpen: neem tussendoor een tukje en ga iets later slapen dan normaal.
8. Je bent blootgesteld aan kosmische stralingen
Tijdens een vlucht die zeven uur duurt, bijvoorbeeld van Amsterdam naar Dubai, word je blootgesteld aan dezelfde dosis stralingen als tijdens een röntgenstraling. Als de hoogte stijgt, stijgt ook de blootstelling aan kosmische stralingen aangezien de atmosfeer van de aarde minder bescherming biedt.
Panikeer nog niet want zolang je op jaarbasis aan niet meer dan één millisievert wordt blootgesteld, is er geen probleem. Even ter vergelijking, deze dosis staat gelijk aan een vlucht van Londen naar Singapore naar Melbourne en dat 23 keer. Vliegtuigbemanning die tien tot twintig uur per week vliegen, overstijgen de aanbevolen dosis al snel. Maar een gemiddelde reiziger die vliegt voor werk of plezier, moet zich hier niet door laten afschrikken.
