'Doordeweeks eet ik gezond en dan ga ik in het weekend helemaal los,' horen we vrouwen soms zeggen. Of: 'Eén dag in de week eet ik alles wat ik wil. Pizza, croissants, een zak zure matten, alles stop ik in m'n mond. Dat heb ik wel verdiend, na een hele week lijnen.' Maar werkt dat wel, zo'n cheatday? ELLE zocht het voor je uit.

Victoria's Secret-model Josephine Skriver vindt de term 'cheatday' ook stom. Ze noemt het daarom 'treatday', een dag waarop ze alles mag eten wat ze lekker vindt. De dagen daaromheen let ze dan extra op haar voeding. En oké, zo klinkt zo'n dag een stuk gezelliger, maar die naamsverandering lijkt me weinig invloed hebben op hoe goed het voor je is.

Wanneer je beter in je vel wilt zitten, door gewicht te verliezen en/of meer spieren op te bouwen, moet je vaak je levensstijl aanpassen. Een eeuwenoude theorie leert dat wanneer je meer energie verbruikt dan je binnenkrijgt, je afvalt. Dit kun je doen door zelf een bepaald dieet te volgen of je te laten coachen door iemand die je voedings- en bewegingspatroon onder de loep neemt. Uiteindelijk is het vooral belangrijk dat je jezelf een levensstijl aanmeet die bij je past en die je door kunt zetten. Wanneer je rigoureus gaat afvallen, hou je dat meestal niet lang vol en verval je snel in je oude patroon. Wat je dan krijgt? Het welbekende jojo-effect.

Als je een tijd lang véél minder energie binnenkrijgt dan je verbrandt, gaat je lichaam in spaarstand. Hier blijft je lichaam nog lang in staan, ook als je weer normaal gaat eten. Op je nieuwe, lagere gewicht blijven terwijl je weer in je oude eetpatroon vervalt, is daarom bijna onmogelijk. Buiten dat je in rap tempo weer terugkomt op je oude gewicht, is het jojo-effect ook nog eens slecht voor je lichaamssamenstelling.

Waarom dat precies zo slecht is, legt het NRC je hier uit. Als je afvalt (zonder te trainen), verlies je namelijk niet alleen vet, maar ook altijd een beetje spiermassa. Wanneer je dan weer aankomt, kom je álleen aan in vet. Doe je dit elk jaar wel een keer (of twee), dan verandert de samenstelling van je lichaam en hou je uiteindelijk steeds minder spierweefsel over. (Relatief gezien, hè. Het is niet zo dat je al je spieren verliest.)

Je begrijpt: het vormen van een levensstijl die je volhoudt en die als vanzelfsprekend bij je past, is essentieel. Dan nu de 'cheatday'. Jelmer de Boer, auteur van Eet taart, krijg een sixpack, schrijft op zijn website: 'Juist door het creëren van de tegenstelling van enerzijds een 'nieuwe levensstijl' en anderzijds 'de manier om het vol te houden' geeft al aan dat je het niet volhoudt.' Door het een 'cheatday' te noemen, straf je jezelf indirect voor die dag waarop je allemaal lekkere, maar in jouw ogen ongezonde, dingen eet. 'Want oh, oh, oh, wat ben jij fout bezig.' Maar je moet het zien als onderdeel van de levensstijl die bij jou past. Door het zo te benoemen, impliceer je dat je fout bezig bent, terwijl het bij jouw voedingspatroon past. En daar moet je niet zo'n ding van maken.