Als zwangere vrouw komt er nogal veel op je af. 'Mag ik deze kaas wel eten?', 'Hoeveel koppen koffie is toegestaan per dag?' 'Is deze hamburger wel helemaal goed doorbakken?'. Dit lijken belachelijk simpele vragen ten tijde van een zwangerschap in de coronacrisis. Met de constante stroom van adviezen en horrorscenario's die er middels het nieuws op je af komen, is het lastig om een positieve mindset te bewaren rondom het op de wereld zetten van een nieuw mensenleven. Niet voor niets is het bij sommige religies gebruikelijk om als zwangere vrouw niet naar een begrafenis te gaan, omdat de familie haar weg wil houden van angst en negativiteit.
Ben je een corona-risicogroep als je zwanger bent?
Om je vandaag de dag te social distancen van angst en negativiteit is behoorlijk lastig. Sinds de uitbraak van het coronavirus in China eind 2019, zijn we overgegeven aan een constante stroom van nieuws over covid-19. Logisch, we maken een wereldveranderende pandemie mee, maar hoe blijf je je toch ook omgeven met positiviteit en hoopvolle toekomstperspectieven? Zeker als zwangere vrouw?
Op het moment zijn de antwoorden op vragen over zwangerschap en corona minimaal. Ikzelf zit nu in het tweede trimester van mijn zwangerschap en dook angstvallig in allerlei onderzoeken uit China omtrent het onderwerp. Onderzoeken die piepklein zijn, omdat er nog maar zo weinig bekend is over het coronavirus überhaupt, en al helemaal met wat het doet met zwangere vrouwen en hun baby. Gelukkig zijn de eerste uitkomsten wel hoopvol. Het lijkt er niet op dat het coronavirus via de placenta overgedragen kan worden aan de baby, en ook niet via het vruchtwater of - als de baby geboren is - via moedermelk.
Toch worden in Engeland zwangere vrouwen als risicogroep gezien (vooral onder de noemer 'better to be safe than sorry'). In Nederland is dat niet het geval. Ik sprak met klinisch verloskundige Eveline Van Dijk-Lenselink die me daarover kon geruststellen.
'Als je geen onderliggende gezondheidsproblemen hebt als zwangere, zoals astma of diabetes, loop je geen groter risico. Ik heb me laten vertellen dat een virus als deze niet overgedragen kan worden via de placenta en dat gezonde zwangeren een infectie mogelijk zullen ervaren zoals een milde griep, wat ook geldt voor andere mensen die buiten de risicogroep vallen.'
Ook laat Van Dijk-Lenselink weten dat ze zwangere vrouwen nog steeds zullen ondersteunen zoals altijd:
'Naar spoedcontroles moet je voor nu alleen komen, maar tijdens de bevalling kun je dezelfde hulp verwachten. Wel kan alleen je partner in de kamer zijn. Het kraambezoek zal ook wat anders verlopen, daar mag maar één persoon naartoe komen.'
Eén persoon bij de bevalling
Een kritiek punt van aandacht zijn de verhalen dat vrouwen - mits je niet medisch bent - nu wordt aangeraden om een thuisbevalling te overwegen, als je dat niet al deed. Van Dijk-Lenselink laat weten dat dit absoluut niet het geval is, en dat er nog steeds naar de wensen van de zwangere vrouw wordt geluisterd. Wat er dus wel verandert is dat je nog maar één persoon naast je in het ziekenhuis mag hebben tijdens de bevalling, waardoor je moeder/vader, doula of geboortefotograaf afgezegd moet worden, al worden hier ook uitzonderingen gemaakt en kan hier in overleg - wanneer iemand graag een doula heeft na en traumatische eerdere bevalling - toch aan worden voldaan. Daarnaast mag een badbevalling nu niet meer, omdat dit het besmettingsgevaar voor de hulpverleners vergroot, al is dat nog niet op iedere plek zo. Tip van Eveline Van Dijk-Lenselink: overleg vooral met je eigen zorgverlener over je wensen en wat allemaal mogelijk is.
Ook tijdens je zwangerschap verandert er nu al het een en ander. De zogenoemde 'pretecho's' waarbij je rond de 15 weken het geslacht te weten kunt komen van je baby worden niet meer gedaan en naar de spannende en belangrijke 20-weken-echo moet je alleen komen, dus ook zonder je partner.
Doula's schieten te hulp
Gelukkig, zoals in meerdere sectoren tijdens deze crisis, ontstaan er hierdoor mooie initiatieven. Zoals die van psycholoog en doula Kassandra Schreuder en de Doula Tribe, die gratis coachingsgesprekken gaan weggeven in de hoop wat angst bij zwangere vrouwen weg te kunnen nemen. Kassandra Schreuder laat aan me weten dat er momenteel veel verandert in de zwangerenzorg:
'Ik krijg heel veel vragen van vrouwen. Van praktische vragen tot vrouwen die veel angst voelen of twijfelen. Ik sta nu een vrouw bij die over een paar dagen uitgerekend is en thuis wil bevallen, daar mag ik nog wel bij zijn, zolang wij beiden gezond zijn. Voor anderen is het voortraject en de voorbereiding nu heel belangrijk. We proberen als doula's zoveel mogelijk rust te brengen. Ik zie dat het vrouwen ook heel veel kracht kan brengen, dat ze na afloop enorm trots zijn dat ze het op eigen kracht hebben gedaan. Ik wil met mijn werk ook het idee rondom een bevalling veranderen en hoop dat ik het van iets beangstigends juist het mooiste in iemands leven kan maken. Alles wat je aandacht geeft groeit, zeker angst, dus richt je op de positieve dingen. Zo raad ik mensen aan een altaartje in hun huis te maken waar ze hun favoriete spullen neerzetten, bijvoorbeeld dingen waar een mooie herinnering aan zit. Kijk hier een paar keer per dag in alle rust naar, richt je op je lijf, en vertrouw op jezelf en je lichaam. Dit helpt echt. Voed die positiviteit.'
Voor nu moeten we dus, eigenlijk zoals ieder ander, als zwangere vrouw meevaren met de golven. We weten niet hoe hard de storm gaat zijn, hoe een bevalling überhaupt gaat lopen en wat ons te wachten staat. Wel kunnen we een positieve kring aan mensen, lotgenoten en hulp om ons heen bouwen - al dan niet van een afstand - en erop vertrouwen dat het goedkomt.
Heb jij de ELLE april al in huis? Hoef je niet eens voor naar de winkel. Bestel hem in onze digitale kiosk en je krijgt hem zonder verzendkosten thuisgestuurd.
