In snoepkleurige of felgekleurde tinten en in allerlei zachte vormen zien veel van de vapes er tegenwoordig meer uit als speelgoed dan als iets dat een gezondheidsrisico vormt. Niet voor niets zijn deskundigen bang dat ze te verleidelijk worden gemaakt voor Gen Z.
E-sigaretten hebben een facelift gehad
Tien jaar geleden zag de vape er totaal anders uit dan nu. De onaantrekkelijke e-sigaretten (zoals ze in Nederland heten) leken op een soort doorzichtig pennetje waarin je het resevoir met de vieze vape-substantie zag zitten. Het was ook totaal niet lekker, fruitige smaakjes waren er niet of nauwelijks. De old school e-sigaret was iets voor een oom die probeerde te stoppen met roken – het was niet hip of cool.
De vape du jour is compleet veranderd en een stuk aantrekkelijker. Het zijn felgekleurde hippe blokjes die lijken op ombré AirPods-cases of vrolijke tubes waarbij de kleurenschema's overeenkomen met hun verleidelijke smaken als piña colada en aardbei-kiwi. Ze passen perfect bij de maximalistische aesthetics van Gen Z, en dat baart deskundigen zorgen.
Experts maken zich zorgen over de nieuwe vapes
Uit een Britse studie die eerder dit jaar werd gepubliceerd bleek dan ook dat proefpersonen tussen de 11 en 16 jaar de kleurrijke wegwerp-e-sigaretten als trendy en cool beschouwden. 'Als het er aantrekkelijk uitziet, dan lokt dat kinderen', zegt Brian King hierover, hoofd tabak bij de Amerikaanse Food and Drug Administration, tegen The New York Times. 'De fruitige smaken zorgen ervoor dat ze beginnen. En de nicotine zorgt ervoor dat ze terugkomen voor meer.'
Ook Dr. Linn, auteur van een boek over marketing voor kinderen, uit haar zorgen bij de krant. 'Tabaksfabrikanten gebruiken tekenfilms of felgekleurde verpakkingen om kinderen aan de haak te slaan, om ze te laten denken dat dit goedaardig, leuk en onschadelijk is voor hen.'
Gen Z ziet de kleurrijke vapes als een mode-accessoire
Hoewel het gebruik van sigaretten onder tieners sinds 2019 over het algemeen is afgenomen, zijn de gearomatiseerde wegwerpapparaten in opkomst. Dat blijkt uit onderzoek van het Trimbos-instituut. Zo zouden een op de tien kinderen tussen 12 en 14 jaar elke maand een vape gebruiken. Tussen de 15 en 17 jaar gaat dit om bijna een kwart.
Ook op sociale media zijn ze hartstikke populair. Op TikTok zijn video's met de tag #elfbar (een bekende Amerikaanse vape) meer dan 2,5 miljard keer bekeken en video's waarin mensen verkleed gaan als vapes met Halloween worden miljoenen keren bekeken.
Tieners raken makkelijker verslaafd aan nicotine dan volwassenen, en toch worden de apparaatjes gepromoot als één of ander mode-accessoire. Dat terwijl de gevaren en gezondheidsrisico's enorm zijn. De damp van een e-sigaret bevat – net als tabaksrook – schadelijke stoffen die de luchtwegen kunnen irriteren of beschadigen. Ook kunnen hartkloppingen ontstaan en geeft het een verhoogde kans op kanker. Denk daar de volgende keer alsjeblieft aan, in plaats van of je vape leuk met je outfit matcht.
