Dankzij snelle technologische ontwikkelingen hebben 3D-artiesten vrij spel, want in een virtuele omgeving gelden de wetten van de fysieke wereld niet. Dat levert veel creativiteit en nieuwe kansen op. Maar digitaal design heeft ook een keerzijde.
In juli 2018 postte de Argentijnse designer Andrés Reisinger een stoel op Instagram. Met zijn ronde vormen en donzige bekleding van zachtroze bloemblaadjes was het ontwerp een instant hit: de post ging niet alleen viral, maar de Hortensia, zoals Reisinger de stoel had gedoopt, stond ook al snel in menig designmagazine. Voordat hij het wist had de ontwerper zijn eerste bestellingen binnen. Het enige probleem? De stoel bestond niet.
De Hortensia van Andrés Reisinger: digitaal concept wordt fysieke stoel
Reisinger maakt deel uit van een generatie jonge designers die in de eerste plaats digitaal werken. Ze maken furore op Instagram met hypergestileerde renderings van dromerige interieurs en surrealistische objecten. Surrealistisch, maar vaak toch realistisch genoeg om de kijker te misleiden. Als designers Riccardo Fornoni en Charlotte Taylor midden in de coronalockdown een serie beelden op Instagram plaatsen van een luxueuze villa op de kliffen van de Scala dei Turchi aan de kust van Sicilië, willen reageerders weten waar het huis zich precies bevindt en hoe ze er een verblijf kunnen boeken. Maar Villa Saraceni is een volledig virtueel verzinsel van de designers, die simpelweg heel bekwaam zijn in het gebruik van 3D-modelleringssoftware.
Instagram staat vol met zulke dream scapes: woonkamers, patio’s, slaapkamers en badkamers vol echt bestaande designmeubels met een dromerig, zacht licht, veel vloeiende lijnen en pasteltinten. Vaak geven seminonchalante details als een perfect gepositioneerd opengeslagen tijdschrift op de koffietafel of een gekreukte linnen bedsprei ze een vleugje realisme. Soms laten ze de realiteit wat meer los: een bed dat als een boomhut tussen het groen midden in een tropisch woudis gepositioneerd of een bank omgeven door bloemenvelden. Maar altijd brengen ze dat vleugje twijfel teweeg: is dit nou écht? Zoals de onderstaande video voor Italiaanse interieurmerk Minotti, die een design droomwereld creëert door realiteit en technologie met elkaar te combineren.
De tekst loopt verder onder de video.
‘Visueel fetisjisme,’ zo noemt de Tsjechische architect Adam Stech van Okolo Studio deze bijna té perfecte interieurs. Hij is design-historicus en curator van de tentoonstelling Casa Immaginaria: Living in a Dream, over dreamscapes bij de Triennale van Milaan, die nog tot eind dit jaar te zien is. Volgens hem is fictieve droomruimtes vormgeven niets nieuws. ‘Het is een vorm van escapisme, dat zie je eigenlijk altijd in tijden van onzekerheid. Door de eeuwen heen zijn tal van voorbeelden van fantasie-architectuur te vinden.’ Hij stuitte voor het eerst op het werk van 3D-artiesten als Alexis Christodoulou en Joe Mortell toen hij tijdens de lockdown van 2020 verveeld door zijn Instagramfeed scrolde. ‘Ik was gefascineerd door de virtuele droomwerelden, waarin ik invloeden herkende van modernistische architectuur, maar ook van surrealistische schilderkunst,’ aldus Stech. Voor de tentoonstelling maakte hij een tijdlijn die vijf eeuwen beslaat, om de fictieve ruimtes in context te plaatsen. Via het werk van zeventiende-eeuwse architecten die nooit gerealiseerde neoclassicistische gebouwen tekenden, surrealistische schilders die de interieurs uit hun dromen schilderden en twintigste-eeuwse architecten als Gio Ponti, die in de jaren dertig het ideale huis ontwierp, kom je uit bij de hedendaagse digitale fantasie-interieurs.
‘Visueel fetisjisme,’ zo noemt de Tsjechische architect Adam Stech van Okolo Studio deze bijna té perfecte interieurs
Digitaal design blijft niet altijd virtueel. Je kunt nu onderuitzakken in een Hortensia-stoel: het ontwerp van Reisinger werd met behulp van Moooi werkelijkheid. Het eerste fysieke huis naar ontwerp van Charlotte Taylor wordt momenteel gebouwd in de Amerikaanse staat Utah. Net als haar virtuele droomplekken komt dit landscape hotel midden in de natuur te staan en heeft het een dromerig, zacht kleurenpalet. Ook worden digitale omgevingen van 3D-artiesten gebruikt als decor om echte meubels en accessoires in tentoon te stellen en vervangen ze zelfs complete fotoshoots: Ikea gebruikt al sinds 2014 bijna uitsluitend gerenderde foto’s in zijn catalogi.
‘We zijn concurrentie voor lifestylefotografen, want het eindresultaat van ons werk is nagenoeg hetzelfde, maar wij doen het sneller en betaalbaarder,’ zegt 3D- designer Anna Broeng uit Denemarken. Voor haar opende digital design een deur naar een heel nieuw verdienmodel. Precorona ontwierp ze fysieke winkelinterieurs voor Salvatore Ferragamo en het Deense designmerk Montana, maar tijdens de pandemie zat ze even zonder werk. ‘Uit verveling begon ik te experimenteren met 3D-programma’s: ik ontwierp de huizen en winkels van mijn dromen die ik niet in het echt kon realiseren. Het resultaat deelde ik op Instagram.’
Al snel werd ze gecontacteerd door merken die hun producten in haar digitale omgevingen wilden plaatsen. Zo werkte ze al samen met Puma, tassenmerk Matter Matters en de Zweedse designer Gustaf Westman, wiens Instagram-famous meubels en accessoires ze in een virtuele installatie plaatste. Toch werkt ze ook nog de helft van haar tijd aan fysieke retailomgevingen. ‘Ik denk dat het aandeel van opdrachten in de virtuele wereld in de toekomst nog wel wat groter wordt, simpelweg omdat ik daar veel kansen zie. Maar helemaal stoppen met fysieke ruimtes ontwerpen wil ik niet.
Ik denk dat het gezond is met één been in de echte wereld te blijven staan,’ zegt ze daarover. Haar ultieme droom? Dat een van haar fantasie-interieurs werkelijkheid wordt.
Opvallend genoeg streeft ook de meerderheid van de twaalf designers uit de tentoonstelling bij de Triennale – de crème de la crème van het digital design – opdrachten in de fysieke wereld na. ‘Ze noemen zichzelf 3D-artiesten in plaats van architect of designer, toch willen ze echte ruimtes vormgeven,’ zegt Stech. ‘Hun werk werd geboren op Instagram, maar blijft niet virtueel. Er zijn nog veel nieuwe mogelijkheden te ontdekken, zowel in de fysieke als in de digitale wereld.’
NFT's als verdienmodel in de designwereld
Hoe de toekomst van deze nieuwe designers er volgens hem uitziet? ‘Het vormgeven van het metaverse en NFT’s als verdienmodel zijn belangrijke thema’s.’ NFT’s werden vorig jaar gebombardeerd tot dé nieuwe manier waarop designers, maar ook kunstenaars, muzikanten en andere artiesten, geld in het laatje kunnen brengen. Ze zouden creatieve industrieën democratischer maken, omdat ze makers de kans geven zonder tussenkomst van een opdrachtgever, galerie of merk hun werk te verkopen.
Dat kan vooral interessant zijn voor beginnende artiesten zonder groot netwerk. 3D-artiesten als Andrés Reisinger, Charlotte Taylor en Alexis Christodoulou verkochten hun renders in de vorm van een non-fungible token, oftewel een niet-inwisselbaar, onvervangbaar digitaal eigendomscertificaat (in tegenstelling tot cryptovaluta en fysiek geld: elke euro of bitcoin is inwisselbaar voor een andere). Dit certificaat linkt naar een digitaal object, bijvoorbeeld een afbeelding, bewegend beeld of zelfs een compleet digitaal bouwwerk. Toch is niet iedereen overtuigd van de positieve impact van NFT’s...
Meer lezen? Dat kan! Bestel de nieuwe ELLE Decoration met daarin naast dit verhaal een uitgebreid slaapkamerdossier met trends en tips & trucs om van deze ruimte een heerlijke plek te maken. Ook belichten we het interieurconcept Kanso en bespreken we het interieur van de Duitse Fabian Freytag, waarin niets is wat het lijkt. En dan dat herenhuis in Parijs, het kasteeltje op Sardinië en dat Amsterdams grachtenappartement: het zijn beelden om van te watertanden. Voor badkamerinspiratie pak je dan weer de gloednieuwe badkamerspecial erbij, die je gratis bij dit nummer krijgt. Hup, naar de winkel, en laat het grote dromen beginnen.
