Ted Bundy leeft voort. En ook Andrew Cunanan, Charles Manson en de Zodiac Killer. Hun slachtoffers? Niet.
Tv- en filmmakers - en ook het publiek - lijden aan een zogenoemd 'mannelijke seriemoordenaars-obsessie'. Dit is niets nieuws, maar heeft wel een zorgwekkend hoogtepunt bereikt. De knappe Darren Criss won eerder dit jaar (terecht, want zijn acteerwerk is fantastisch) prijs na prijs voor zijn vertolking van Andrew Cunanan in The Assassination of Gianni Versace: American Crime Story. Heartthrob Zac Efron zal schitteren als Ted Bundy in de aanstaande film Extremely Wicked, Shockingly Evil and Vile, die vanaf vrijdag te zien is op Netflix. Disney-ster Ross Lynch vertolkte seriemoordenaar Jeffrey Dahmer in My Friend Dahmer, en Quentin Tarantino's nieuwe film Once Upon a Time in Hollywood over Charles Manson, met onder andere Leonardo DiCaprio en Brad Pitt in de hoofdrol, is afgerond. De rolprent komt dit jaar uit, precies 50 jaar na de moord op Sharon Tate.
Zorgelijke obsessie
We hebben een collectieve obsessie met moordmysteries, zoveel is duidelijk. Zelfs het alwetende Netflix wist verkeerd in te schatten hoé groot die obsessie is. Toen eind 2015 de docu Making a Murderer over de (wellicht) fout veroordeelde Steven Avery lanceerde, besloten ze maar weinig aan promotie te doen, want het was zo'n titel voor 'een paar liefhebbers' van het genre. Niet wetende dat het binnen de kortste keren de grootste hit van het streamingkanaal zou worden.
En kijk eens naar American Psycho met Christian Bale (inmiddels een alomgeliefde klassieker) of de hitserie Dexter, met Michael C. Hall in de hoofdrol. Wat hebben al deze titels (en de ongetwijfeld vele aanstaande films en tv-series met hetzelfde genre) gemeen? Ze spelen zich allen af rondom (aantrekkelijke) criminele mannen.
You
Het is geen geheim dat de huidige popcultuur ons zo geconditioneerd heeft dat we wegzwijmelen bij het zien van struggelende, knappe mannen met een lastig verleden. Kijk maar naar Netflix' recentste hit, You. Was de enge moordenaar en stalker Joe geen knappe Penn Badgley met een lief buurjongetje en enge vader geweest, dan waren de meesten er al sneller van overtuigd dat hij géén catch is.
We worden constant door film- en televisiemakers voorgeschoteld dat mannelijke moordenaars 'slechts' onbegrepen karakters zijn, met een complex verleden. We moeten met ze meeleven, wat natuurlijk nog makkelijker gaat als er ook nog een zeer aantrekkelijke verpakking omheen zit. Such is life.
Ted Bundy
Wie de nieuwe Netflix-docu Conversations with a Killer: The Ted Bundy Tapes over seriemoordenaar Ted Bundy - een man die meer dan 30 vrouwen seksueel mishandelde en vermoordde - kijkt, zal zich waarschijnlijk verbazen over de groupies die in de rechtszaal voor 'm juichten en de vele fanmail die hij kreeg. Of niet? Zo stuurde Netflix er onlangs deze tweet uit:
Wie even scrolt door de reacties eronder zal dingen als 'but he was hot though' tegenkomen en gifjes van andere 'knappe' moordenaars op tv. Zorgelijk? Zeker. Want hoé komt het dat doodenge, verdorven seriemoordenaars als Ted Bundy door Hollywood nog steeds neergezet worden als mannen waar je bij weg kunt zwijmelen - of je het nou open en bloot doet, of jezelf er per ongeluk op betrapt.
Andrew Cunanan
Darren Criss won tijdens de afgelopen awardshow prijs na prijs voor zijn rol als seriemoordenaar Andrew Cunanan in The Assassination of Gianni Versace: American Crime Story. Een serie die volgens de Versace-familie aan elkaar hangt van leugens en verzinsels. Leugens en verzinsels om ons te doen meeleven met Cunanan; wat daar draait het om. Niet om Versace. Niet om de brute manier waarop hij om het leven kwam. Nee, om zijn moordenaar, Andrew Cunanan.
In de serie volgen we de aantrekkelijke Andrew Cunanan en duiken we in zijn verleden. We gaan met 'm meevoelen, omdat hij een outcast was en een vreselijke vader had die 'm seksueel misbruikte. In de serie tenminste, want in het echte leven zou zijn vader 'm niet misbruikt hebben. Dit soort 'toevoegingen' doen ons meeleven met mensen als Cunanan, waardoor je haast gaat denken dat het niet zijn schuld was dat-ie zo is geworden.
Deze beeldvorming is schadelijk, want dit laat ons niet alleen zien dat we in een wereld leven gevormd en draaiende om mannen; ook de familie van het slachtoffer wordt keer op keer op de 'menselijke' kant van de dader gewezen, wat enorm pijnlijk is, zo gaf Donatella zelf al aan, die de serie over de moord op haar broer eerder al 'een werk van fictie, gesensationaliseerd en gossip en roddels' noemde.
Net zoals bij You, de aanstaande Ted Bundy-film met Zac Efron en films als American Psycho (over een succesvolle witte zakenman die verdorven dingen doet) wordt ons massaal verteld dat (veelal witte) mannen altijd een 'reden' en excuus voor hun vreselijke daden hebben. Terwijl die er natuurlijk helemaal niet is. Het zijn engerds die achter de tralies horen, punt.
Zac Efron is van mening dat we hiermee niet moordenaars verheerlijken:
'He wasn’t a person to be glorified. It simply tells a story and sort of how the world was able to be charmed over by this guy who was notoriously evil and the vexing position that so many people were put in, the world was put in.'
Maar dit is een te simpele denkwijze. Alle aandacht voor zo'n karakter is aandacht. En met dit soort Hollywood-aandacht creëer je sympathie, medeleven en geef je ze de 'benefit of the doubt', of je het nu wil of niet.
In de vergetelheid
Andrew Cunanan pleegde de moord op Gianni Versace omdat hij voor altijd verbonden met hem wilde zijn en wereldwijde beroemdheid nastreefde. Net als Charles Manson en de Zodiac Killer. Want wat hebben al die moordenaars nog meer met elkaar gemeen? Een ongezonde hunkering naar bekendheid.
De terechte straf die we ze dus het beste kunnen geven? Ze vergeten. Nu aan Hollywood de taak om ons dat te kunnen laten doen.
