'#TaylorSwiftIsOverParty was de nummer één trend wereldwijd. Weet je hoeveel mensen moeten tweeten dat ze je háten, om dat te laten gebeuren?' zegt Taylor Swift kalm in de documentaire Miss Americana. Een antwoord op haar eigen vraag geeft de superster niet. Dat hoeft ook niet.
Miss Americana
Het is een van de momenten in de Netflix-documentaire van Lana Wilson over Taylor Swift waarin je oprecht voelt voor de muzikant. Want zelfs al is Swift er in het verleden regelmatig van beschuldigd de slachtofferrol te spelen, te omarmen wellicht, zeker in het hele Kimye versus Swift-drama, dan nog valt niet te ontkennen dat het ongelooflijk klote is wanneer de HELE wereld vrolijk danst op jouw zogenaamde ondergangsfeestje. Zeker wanneer je, zoals Swift eerlijk onthult in de openingsscène van Miss Americana, al je hele leven zoekt naar goedkeuring, applaus en mensen die je vertellen dat je het goed doet.
Vandaar dat niemand zo hard is voor Taylor Swift als Taylor Swift zelf. Dat is wellicht de grootste onthulling uit de nieuwe Netflix-documentaire van Lana Wilson die de zangeres een paar jaar mocht volgen. Wilson filmt backstage tijdens Swifts stadion vullende tours, thuis met haar katten op de bank, in een privéjet met haar familie, knuffelend met vriend Joe Alwyn (al is het maar een paar seconde) en in de muziekstudio.
Wilson filmt ook op het moment als Swift hoort dat haar album Reputation niet is genomineerd voor de belangrijkste prijzen van de Grammy Awards in 2018. Nog zo'n scène waarbij je als kijker voelt voor de ster. 'Dat is prima', zegt Swift stoïcijns, al verraden de tranen in haar ogen anders. 'Ik moet gewoon een beter album maken.' Als de vrouw aan de andere kant van de lijn tegenwerpt dat Reputation een geweldig album is, hoort Swift haar niet. 'Nee, ik ga een beter album maken.'
Artikel loopt verder onder de video.
Taylor Swifts 'Miss Americana'-trailer met Joe Alwyn
Ook pijnlijk is Swifts herinnering aan de VMA's in 2009. Want tijdens die akelig ongemakkelijke minuten nadat Kanye West op het podium was geklommen en Swifts ontvangstspeech onderbrak, hoort de muzikant enkel het boegeroep van het publiek. Een boegeroep waarvan de 19-jarige op dat moment zeker weet dat het voor haar bedoeld is.
Taylor Swift verhongerde zichzelf
Die constante zelfkritiek zorgt er halverwege het vorige decennium ook voor dat Swift zichzelf een tijd lang verhongert, zo onthult ze in de documentaire. Haar schadelijke gedrag getriggerd door iedere paparazzifoto waarop ze meent een buikje te ontwaren of iedere keer dat iemand opmerkt dat ze er zwanger uitziet. Dat Swift ondertussen weet dat gezond en goed eten beter is en dat ze niet gemaakt is voor een maatje 00, neemt niet weg dat ze zichzelf er in Miss Americana toch even van moet weerhouden om niet op haar middenrif in te zoomen bij een paparazzifoto. 'Nope. Dat doen we niet meer.'
De enige plek waar Swift echt helemaal op haar plek lijkt, waar alle onzekerheid wegvalt, is de studio. Het plezier en gemak waarmee de muzikant haar teksten schrijft, de catchy haakjes verzint en haar producenten vertelt hoe ze het allemaal voor zich ziet, is werkelijk inspirerend. De scènes zijn de vrolijkste van de documentaire.
Minder gemakkelijk zijn Swifts eerste stapjes als activist. Als ze vlak voor de midterm verkiezingen in Amerika besluit op Instagram haar steun te betuigen aan de Democratische kandidaat in Tennessee, dit omdat zijn tegenstander een vrouwen hatend monster is (of zoals Swift haar omschrijft 'Trump met een pruik'), krijgt ze de volle lading van een paar leden van haar team. Twee witte, oude mannen (en haar vader) die haar waarschuwen dat ze de helft van haar fanbase kwijtraakt als ze het bericht post en dat artiesten als Bing Crosby (geboren in 1903!) zich nooit uitlieten over politiek. Niet de beste manier om een twintiger te overtuigen wellicht, dus houdt een emotionele Swift voet bij stuk. Ze MOET iets doen. Had ze het maar eerder gedaan, zegt ze zelfs.
Het moment waarop ze haar Instagram-bericht post, samen met haar moeder en publicist, alle drie zenuwachtig aan de witte wijn lurkend, is prachtig. Net als haar heerlijke reactie wanneer President Trump na het bericht 'grapt' dat hij Swifts muziek nu 25 procent minder leuk vindt. Als haar kandidaat toch verliest, gebruikt ze haar teleurstelling en duikt ze de studio in om vol creatieve energie een protestnummer te schrijven. Een nummer met een hoopvolle boodschap voor de jonge generatie Amerikanen: we krijgen ieder jaar meer macht. Het eind van het refrein, 'only the young... can run', verzint ze met een twinkeling in haar ogen en zo snel dat haar producer het niet eens doorheeft.
Waarom schreeuwde je niet?
Misschien wel het meest belangrijke en vormende moment van de afgelopen jaren, was Swifts verwikkeling in een rechtszaak met een radio-dj die tijdens een foto-moment ongewenst zijn hand onder haar rok had gestoken. Een rechtszaak die Swift won, maar toch omschrijft als mensonterend. 'Het eerste dat ze tegen je zeggen in de rechtszaal is 'waarom schreeuwde je niet?', 'waarom reageerde je niet sneller?, 'waarom stond je niet verder van hem af?' En dan staat er een advocaat op die gewoon liegt.' Swift vertelt hoe boos ze was dat ze daar moest zijn, dat dit vrouwen wordt aangedaan, dat er mensen betaald krijgen om vijandig te doen tegen slachtoffers en alle feiten te verdraaien. 'Dit was met zeven getuigen en een foto. Wat gebeurt er als je verkracht wordt en het zijn woord tegen het jouwe is?'
Swift besluit na deze ervaring niet langer te zwijgen over haar politieke voorkeuren en op te komen voor haar eigen waarden en normen.
Dat documentairemaakster Lana Wilson haar onderwerp precies trof in zo'n belangrijke overgangsfase, maakt Miss Americana meer dan een standaard kijkje achter de schermen. Je ziet de ontwikkeling bijna gebeuren. Swift, die onlangs dertig werd, weet steeds beter wie ze is en wat ze wil. Ze lijkt die enorme hang naar goedkeuring van anderen langzaam los te laten. En ze vindt haar stem en durft die ook te gebruiken.
Het zorgt ervoor dat je als kijker oprecht geïnteresseerd bent in wat de muzikant in de toekomst nog meer gaat doen. Want ondanks de Taylor Swift is Over Party van een paar jaar terug, is Taylor Swift nog lang niet klaar. En het feit dat #MissAmericana momenteel wereldwijd trending is, is daarvan het zoveelste bewijs.
