Toen The Big Bang Theory in 2018 officieel ten einde kwam, bestempelde BBC het als 'de meest gehate én geliefde serie van Amerika'. Een terechte titel, want de sitcom verdeelt het internet al jaren. Ik schrijf dit stuk omdat ik het met critici eens ben: er schort inderdaad een hoop aan de comedy, die wonderbaarlijk genoeg langer heeft meegedraaid dan Friends.
Over The Big Bang Theory
De serie zag het licht in 2007, en focust zich op zeven personages die in Pasadena wonen. De vier mannen zijn zogenaamde geeks: ze werken allemaal bij Caltech, hebben een hoog IQ, en spreken meerdere talen. Dan is er nog overbuurmeisje Penny, en later Amy en Bernadette, die in de vriendengroep komen omdat ze een liefdesrelatie met één van de mannen hebben.
Seksisme
The Big Bang Theory kent naar mijn inziens meerdere problemen: dat het gros van de scènes doordrenkt is met seksisme is er daar een van. De mannen zeggen aan de lopende band ongepaste dingen, zowel tegen elkaar als over vrouwen, en het excuus dat daarvoor gebruikt wordt is al dan niet nog irritanter: hun (extreme) slimheid zou voor het gebrek aan respect zorgen, en daarmee is de kous af (want overmacht, ofzo).
Daar geef je een verkeerd signaal mee af: het impliceert dat je – zeker als vrouw – seksistische drek maar moet slikken omdat de man nou eenmaal onhandig is, en het diep in zijn hart écht niet zo bedoelt. Soms voelt het alsof de schrijvers sympathiseren met een karakter als Howard, en hem gebruiken om hun eigen onvermogen (om gewoonweg een beetje fatsoenlijk te doen) te rechtvaardigen.
'Adorkable misogyny'
Neem de aflevering waarin Raj en Howard satellieten gebruiken om een huis vol topmodellen te bespieden. De vrouwen denken topless te kunnen zonnen op hun privéterras, maar worden ondertussen stiekem bekeken. Later in de aflevering gaat het duo zelfs het huis in met een smoes, om nog dichterbij de groep te kunnen zijn. Maar de karakters wegzetten als enigszins griezelig, of klootzakken: ho maar. Omdat ze niet aan het standaardplaatje van de bad guy voldoen (maar eerder als de nerdy, nice guys ogen) komen ze met van alles weg. Ook als Penny een webcam in haar beer (!) vindt, kundig geplaatst door Howard.
Schrijver Jonathan McIntosh beschrijft het in een Youtube-video als adorkable misogyny. Hij legt uit hoe de Big Bang-makers de nerdiness van de hoofdrolspelers als excuus voor hun acties gebruiken. Dat kan volgens hem ook nog eens gevaarlijk(er) zijn dan duidelijk seksisme: hoe lastiger te herkennen, hoe eerder het wordt aangeduid als grappig, of zelfs vertederend.
Shaming
Het maakt ook dat ze niet aangesproken worden op hun gedrag. Terwijl dat op een aantal momenten geen overbodige luxe was geweest: denk aan alle keren dat Penny werd geshamed vanwege haar dateleven, omdat ze (de horror!) niet met één man is geweest. Of hoe zíj 'misleidende signalen' richting haar toenmalige ex-vriend Leonard zou hebben afgegeven, terwijl hij haar broodnuchter in zijn bed verwelkomde, toen zij hartstikke dronken was (en eerder had aangegeven niet geïnteresseerd in hem te zijn). En toen Penny een nacht met Raj doorbracht, was zij, je raadt het al, ook de schuldige.
Stereotypering
De vrouwen kunnen er ondertussen ook wat van. Toen Leonard met Mrs. Latham had geslapen, noemde Penny hem een slet. En Amy vond het maar wat gênant dat Bernadette in de lijst van 'meest sexy wetenschappers van Californie' stond: het zou erg ongepast zijn om zo gezien te worden, als vrouwelijke wetenschapper. En dan hebben we het nog niet over Bernadette zelf, die bijna de bruiloft met Howard afblies omdat ze toen pas over zijn flamboyante verleden hoorde (toen hij nog single was, dus).
The Big Bang Theory doet alle karakters, die symbool zouden moeten staan voor de geeks in de maatschappij, tekort. Slimme mensen zijn meer dan het stereotype waar de serie ze mee opzadelt, en niet iedereen die van superhelden of sci-fi houdt is ongemakkelijk of onbeschoft. Dat bewijst een serie als Sex Education maar al te goed: de authentieke Lily zou qua interesses zo in The Big Bang Theory passen, maar begrijpt ondertussen wel wat respect betekent. Noem het controversieel, maar het bestaat, mensen.
