Volgende week maakt Joe Biden zijn running mate bekend; een vrouw. ELLE's Anke Meijer legt uit waarom dat (ja, echt) een historisch gegeven is.

Leuk hoor, dat ze de Democratische kandidaat voor vicepresident was, maar kon ze ook blueberry muffins bakken? Het was 1984 en Geraldine Ferraro was de eerste vrouw ooit die in Amerika de presidentiële 'ticket' had weten te halen. Het was een historisch moment waar het land, in ieder geval één helft, uitgelaten op had gereageerd. Haar campagne-bijeenkomsten waren haast drukker bezocht dan die van presidentskandidaat Walter Mondale. En tijdens de Democratische conventie stond de vloer vol met uitgelaten vrouwen die niet konden geloven dat op het podium een vrouw (een vrouw!) de nominatie voor vicepresident in ontvangst nam.

Maar dat nam niet weg dat Ferraro ook blueberry muffins moest kunnen bakken. En dat haar gevraagd werd of ze wel genoeg kracht had om de nucleaire knop in te drukken. Een vraag die je volgens mij nooit aan een man zou stellen, reageerde Ferraro scherp.

Geraldine Ferraro werd uiteindelijk geen vicepresident. Mondale verloor de verkiezing van Ronald Reagan met een enorm verschil. Iets dat hij, zo menen de kenners, sowieso had gedaan. Reagan was de zittende president en populair, Mondale maakte geen enkele kans. Dat zijn campagne toch nog zoveel opwinding veroorzaakte, kwam vooral dankzij zijn vrouwelijke running mate. Toch was het verlies van Mondale/Ferraro genoeg redenen voor de heren aan de macht in Washington om het 'experiment vrouw in Het Witte Huis' als mislukt te zien - en in de decennia die volgden gewoon weer voor twee witte mannen te gaan.

Een vrouw, maakt niet uit welke

Het duurde maar liefst 24 jaar eer er weer een vrouw 'mocht' meedoen aan de presidentsverkiezingen. Sarah Palin. Haar nominatie als vicepresidentskandidaat naast de Republikeinse John McCain in 2008, was een iets minder weloverwogen keuze dan die voor Ferraro in 1984 (Palin was vrijwel niet doorgelicht en McCain had haar slechts één keer ontmoet). Haar nominatie was eerder een overhaaste reactie op een ander historische keuze, namelijk die van de Democraten om de Afrikaans-Amerikaanse Barack Obama aan te wijzen als presidentskandidaat. Maar uiteindelijk bleek dat de Republikeinen, omdat ze opzoek waren naar hun eigen baanbrekende kandidaat, in de haast besloten 'een vrouw' te nomineren zonder echt te kijken wélke vrouw (want we zijn allemaal hetzelfde....). Het duurde daarom niet lang eer Palins kandidatuur scheurtjes begon te vertonen. Ook McCain en Palin wonnen niet.

Ondertussen zijn we weer twaalf jaar verder. Sindsdien heeft er slechts één vrouw opnieuw op het presidentiële ticket mogen staan; dit keer zelfs bovenaan! Maar ondanks het feit dat Hillary Clinton de meeste stemmen kreeg in 2016, kwam ook zij niet aan de macht. Haar baanbrekende kandidatuur had wel het positieve effect dat er dit jaar aan de voorverkiezingen een historisch aantal vrouwen meedeed. Allemaal met hun oog op de hoogste prijs: het Oval Office. Maar helaas: ook dit keer besloten de Democraten voor een (veilige) oude witte man te gaan.

Maar er is een troostprijs. Want Joe Biden heeft toegezegd 'een vrouw' te kiezen als zijn running mate. Dit zei hij zelfs al voordat hij ook maar één gesprek met een potentiële kandidaat had gevoerd, wat terecht wat wrevel opwekte (want we zijn allemaal hetzelfde...?!), ware het niet dat er alleen al aan de voorverkiezingen meerdere uiterst geschikte kandidaten meededen en er dus keus genoeg was.

De derde vrouwelijke vicepresidentskandidaat

Volgende week zal Biden bekendmaken wie hij heeft gekozen. En wie het ook wordt - Elizabeth Warren, Kamala Harris, Susan Rice, Tammy Duckworth of een van de andere vrouwen die regelmatig genoemd zijn de afgelopen weken - een ding is zeker: zij zal in de hele geschiedenis van de Verenigde Staten pas de dérde vrouw zijn die genomineerd wordt als vicepresident. En, in het geval van bijvoorbeeld Harris, Rice, Duckworth, zelfs de éérste niet-witte, vrouwelijke vicepresidentskandidaat. Wat geweldig is, maar ook behoorlijk laat voor een land dat al 244 jaar oud is. (Al mogen wij met onze aaneenschakeling van witte-mannen-premiers wellicht niet oordelen - maar dat terzijde.)

Mochten Biden en zijn vrouwelijk running mate uiteindelijk winnen (waar ik ondanks positieve polls niet zomaar vanuit wil gaan, want 2020), dan zou dit betekenen dat er voor het eerst een vrouw in Het Witte Huis zit. Hiermee zou in ieder geval één behoorlijk hoog, glazenplafond zijn doorbroken - al zijn er ook mensen die erop wijzen dat een vrouwelijke vicepresident dan wel macht zou hebben, maar haar aanwezigheid de oude vertrouwde patriarchale rangorde niet zou verstoren: ze zou immers nog steeds een man dienen. Zelfs Trump heeft vrouwen op hoge posities in zijn administratie geplaatst.

Meer macht en invloed

Er gaan wel geruchten dat Biden slechts van plan is één termijn te dienen, waardoor zijn vicepresident dus waarschijnlijk al over vier jaar (en niet acht) de volgende presidentskandidaat van de Democraten zal zijn. Daarnaast schijnt hij zijn vicepresident meer macht en invloed te willen geven dan tot nu toe gebruikelijk was.

Een ander, wild gerucht is dat Trump van plan is Mike Pence in te ruilen voor een vrouwelijke running mate (voormalig VN-ambassadeur Nikki Haley wordt genoemd). Iets dat normaal gesproken redelijk ongehoord is, een loyale vicepresident dumpen voor een nieuwe, meer glimmende kandidaat - maar dat argument gaat sinds Trump van de roltrap af rolde in 2015 al niet meer op, en het klinkt als iets dat Trump zou doen. Dat betekent dat er straks wellicht twee vrouwelijke kandidaten voor het vicepresidentschap zijn.

De komende 96 dagen worden hoe dan ook een interessante nieuwe test voor de vrouwvriendelijkheid van onze maatschappij. Want vragen over blueberry muffins zal een vrouwelijke running mate in 2020 wellicht niet meer krijgen, maar commentaar op haar stem, uiterlijk of wellicht een 'ik weet het niet, maar er is iets dat me aan haar stoort' mogen we wel verwachten. Het is immers pas de derde keer dat Amerika een vrouwelijke vicepresidentskandidaat heeft. Zoveel oefening hebben we, je zou het haast vergeten, nog lang niet gehad.