J.K. Rowling, de auteur die voornamelijk bekend staat als schrijver van de alom geliefde Harry Potter-boeken leek een tijd terecht gecanceld te zijn omdat ze de ene na de andere transfobische opmerking de wereld in slingerde. De wereld ja, want met haar bekendheid en 14 miljoen Twitter-volgers breng je dan nogal wat teweeg.
De transfobie van J. K. Rowling
Het transfobische gedachtegoed van Rowling was niet alleen in haar tweets te bespeuren. Ook in haar boek Troubled Blood, dat ze schreef onder haar pseudoniem Robert Galbraith, komt een man voor die zich graag verkleed als vrouw. Prima, ware het niet dat de strekking van het boek min of meer is dat een man in vrouwenkleding niet te vertrouwen is. En dus kon Rowling ook in dit geval op veel kritiek rekenen. Het personage in kwestie noemt ze in het boek ook wel een 'travestiete seriemoordenaar'.
In de periode dat Rowling zwaar onder vuur lag deelde ook onze eigen Nikkie de Jager van NikkieTutorials: 'En dan te bedenken dat ik groot fan was van Harry Potter. J. K. Rowling, je bent een schande. Je hebt geen idee hoeveel pijn je mensen aandoet. Shame on you.'
Als antwoord op al het commentaar publiceerde Rowling een vrij omvangrijk essay ter verdediging van zichzelf. Echter kwam de verdediging ook uit andere, onverwachte hoek. Zo schreef Valentijn de Hingh in De Correspondent dat ze de zorgen over de positie van vrouwen die ten grondslag liggen aan de kwetsende opmerkingen van J. K. Rowling snapt, maar dat transfobie (uiteraard) niet de oplossing is.
Rowlings opmerkingen komen dus misschien niet eens vanuit een slechte intentie, maar dat ze haar gedachtegoed vervolgens op volledig verkeerde wijze over probeert te brengen is duidelijk. En dat is opmerkelijk, want van een schrijver van haar formaat zou je verwachten dat het correct onder woorden brengen van gedachten haar grootste vaardigheid zou zijn.
Gecanceld, of toch niet?
Naar aanleiding van alle kritiek voelde Rowling zich geroepen om zelf mede te delen dat ze gecanceld was. Maar uit onderzoek bleek dat dat wel mee viel – haar imago leek slechts een kleine deuk op te hebben gelopen. Zoals te verwachten was daalde haar populariteit eigenlijk alleen onder Gen Z sterk, maar binnen andere leeftijdsgroepen viel het allemaal wel mee.
Gelukkig voor Rowling is ze namelijk wel gewoon erg goed in haar vak, en dus zullen haar Harry Potter-boeken waarschijnlijk altijd onverminderd geliefd blijven - iets dat een volledige cancelling van de schrijver natuurlijk wel in de weg staat.
En zo blijkt, want nu er is aangekondigd dat er een Harry Potter-serie in de maak is en J.K. Rowling meewerkt aan de productie staan we eigenlijk vooral te popelen om de eerste aflevering te kunnen bekijken en lijkt de betrokkenheid van de auteur ons weinig te deren.
Zou het Rowling gelukt zijn zichzelf met behulp van haar boeken en verdedigingsessay te ontcancellen? Of was ze sowieso nooit gecanceld? Zolang ze maar kapt met transfobisch geneuzel doet dat vraagstuk er wat ons betreft niet zo toe. Want respect voor transpersonen staat ver boven het exact begrijpen van cancelcultuur.
