Deze vijf vrouwen zijn de verrassende muzes van modehuizen

Vandaag staat op verschillende plekken wereldwijd weer een Women's March op het programma. Een uitgelezen moment om het verhaal te delen dat journalist Lisa Goudsmit voor ELLE januari schreef waarin een aantal bijzondere vrouwen gevierd worden. Ze dook dieper in de achtergrond van de muzes van onder andere Dior, Alexander McQueen en Givenchy. Vijf intrigerende vrouwen die als inspiratiebron dienden voor vijf spraakmakende pring/summer 2019-collecties.

Libuše Niklová

Muze van Area

Je moet er maar opkomen: een speelgoedontwerper als inspiratiebron voor een modecollectie. Het jonge New Yorkse modelabel Area, bestaande uit Piotrek Panszczyk en Beckett Fogg, liet zich voor de nieuwste collectie inspireren door Libuše Niklová (1934-1981). Wie? Ze is inderdaad geen household name, maar deze Tsjechische wordt gezien als de uitvinder van opblaasbaar speelgoed. In de jaren vijftig, zestig en zeventig was ze echt een speelgoedgrootheid: haar kat met accordeonachtig lichaam uit 1963 is nog steeds beroemd. Niklovás lichtgewicht ontwerpen hadden opvallende kleuren en absurdistische vormen, vergelijkbaar met van die ballondieren die clowns maken. Ze maakte ze van plastic, volgens haar het materiaal van de toekomst. Area vertaalde deze vrouw en haar ontwerpen naar vrouwelijke outfits die iets uitstralen als: het leven is een feest maar je moet zelf de slingers dragen. T-shirts en jurken met een hoop geknoopte franje, knalroze fietsbroekjes, gifgroene mini-jurken, doorzichtige prairiejurken met kristallen en tassen zo zoet als snoepjes. Datwerk. Libûse Niklová zou trots geweest zijn.

Libuše Niklová

Area s/s 2019

Isa Genkzen

Muze van Proenza Schouler

Voor kunstliefhebbers is Isa Genzken (1948) een bekende naam. Voor wie haar niet kent: Genzken maakt video’s, installaties, schilderijen, beelden en foto’s. De Duitse had drie jaar geleden een grote overzichtstentoonstelling in het Stedelijk Museum Amsterdam. De affiches met daarop een beeld van de Egyptische Nefertiti met zonnebril op, herinner je je wellicht nog wel. In 2014 had Genzken ook al een grote tentoonstelling in het New Yorkse MoMa, gesponsord door niemand minder dan Phoebe Philo, toen nog ontwerper van Céline. Genzken en de modewereld gaan kennelijk prima samen. Proenza Schouler werkte voor de nieuwste collectie samen met de Duitse kunstenaar: de Berlijnse maakte een installatie van paspoppen die gasten bij de entree van de show verwelkomden. De poppen waren ‘gekleed’ in deconstructed Proenza Schouler-stukken en plastic hoezen. Op de catwalk was Genzkens werk subtieler te zien, bijvoorbeeld in een door model Gemma Ward gedragen tie-dye top geïnspireerd op werk van de kunstenaar, die vaker over kleding heen schildert.

Isa Genkzen

Proenza Schouler s/s 2019

Annemarie Schwarzenbach

Muze van Givenchy

Clare Waight Keller liet zich voor de nieuwe Givenchycollectie inspireren door de Zwitserse wereldreiziger, journalist en fotograaf Annemarie Schwarzenbach (1908-1942). Deze jonge, welgestelde vrouw had eind jaren twintig al een auto en reisde (als vrouw alleen, toen!) door Afrika, het Midden-Oosten en Amerika. De ranke Schwarzenbach kleedde zich in mannenkleding, had een kort kapsel en onderhield relaties met zowel mannen als vrouwen. Schwarzenbach trouwde in 1935 met een Franse diplomaat, waarschijnlijk omdat ze met het Franse paspoort vrijer kon reizen, en had ondertussen een affaire met diens voormalige verloofde. Schwarzenbach, die niet vies was van alcohol en drugs en die regelmatig depressief was, viel uiteindelijk tijdens een fietstochtje met haar hoofd tegen een steen en raakte in coma. Haar hersenletsel werd voor schizofrenie aangezien, waardoor ze werd opgenomen in een psychiatrische kliniek. Haar moeder haalde haar daar weg; een paar dagen later stierf ze. Waight Keller, die zich ook bij Chloé vaker door bijzondere vrouwen liet inspireren, vertaalde zowel Schwarzenbachs uiterlijk als haar foto’s naar een collectie vrouwenoutfits (en een paar mannenlooks): hoge paperbag-pantalons met overhemden en jassen met scherpe schouderlijnen, maar ook naar vloeiende jurken gedragen door modellen met veelal kort haar.

Annemarie Schwarzenbach

Givenchy s/s 2019

Martha Graham

Muze van Dior

De nieuwste Dior-show viel vooral op door de prachtige dansshow die het decor vormde voor de collectie. De choreografie hiervoor werd gemaakt door de Israëlische Sharon Eyal. Zij werd opgeleid binnen de Batsheva Dance Company, waarvan de leider sinds de oprichting in 1964 Martha Graham (1894 -1991) was: de grondlegger van moderne dans. Deze Graham inspireerde op haar beurt Dior-ontwerper Maria Grazia Chiuri voor deze collectie. En zo is het (dans)cirkeltje rond. Chiuri werd overigens niet alleen door Graham geïnspireerd; ook Sharon Eyal zelf en de legendarische danser en choreograaf Pina Bausch beïnvloedden de Italiaanse hoofdontwerper van Dior. ‘The story comes from inside the body,’ een quote van Eyal, was niet voor niets groot buiten de zaal waar de collectiepresentatie plaatsvond op een muur afgebeeld. Chiuri vond inspiratie in het idee dat dans het lichaam bevrijdt, een fundamentele energie is evenals een universele taal en een manier om de vrouwelijke fantasie te uiten. Behalve de show deed de collectie zelf ook erg ballerinaachtig aan: zwierige jurken, tutuachtige klokkende rokken, schoeisel lijkend op spitzen, hoofdbandjes en zowel panty’s als mouwen van netstof. Het kleurenpalet varieerde van poederroze via taupe, mosgroen en marineblauw naar inktzwart, met hier en daar een bloemenprint.

Martha Graham

Dior s/s 2019

Mary Anning

Muze van Alexander McQueen

Een fossielenverzamelaar. Iemand die haar leven lang naar stenen zocht in kalkstenen kliffen. Het is geen voor de hand liggende keuze om er zoiets vluchtigs als een modecollectie op te baseren, maar toch werd ontwerper Sarah Burton voor de resortcollectie van Alexander McQueen geïnspireerd door Mary Anning (1799-1847). Deze Engelse paleontoloog vond in de victoriaanse tijd de fossiele resten van de ichthyosaurus en plesiosaurus, uitgestorven geslachten zeereptielen, een soort dolfijnen. Ze was pas twaalf toen ze haar eerste ontdekking van een complete ichthyosaurus deed, nadat haar broer de schedel had gevonden. De van huis uit arme Anning zocht de fossielen om, net als haar vader deed, te verkopen en zo wat te verdienen, maar ze was ook een vrouw met veel kennis. Mede dankzij haar deden biologen kennis op over hoe diersoorten uitstierven en hoe nieuwe ontstonden; een idee dat uiteindelijk leidde tot de evolutietheorie.

Nog een leuk weetje: over Anning zou de Engelse tongenbreker ‘She sells seashells by the seashore’ gaan, het Britse equivalent van ‘De koetsier poetst de postkoets’. Goed, wat deed Burton met dit verhaal? De collectie bevatte victoriaanse halslijnen, schouderpartijen en opstaande boorden, evenals korsetten over jurken en bloezen, wijd uitlopende mouwen en heel veel ruches en kant: allemaal verwijzingen naar Annings tijd. Ze stylede de collectie af met veel sieraden met schelpen, parels en parelmoer. De outfits werden ook vastgelegd op modellen staand tegen de achtergrond van kliffen en rotswanden, het landschap waarin Anning haar fossielen zocht. Allemaal zeer romantisch en Wuthering Heights-achtig, lekker Engels dus.

Mary Anning

Alexander McQueen s/s 2019