Dat duurzaamheid, ook op modegebied, een hot (of eigenlijk noodzakelijk) thema is, blijkt vandaag maar weer eens. ABN Amro presenteert het rapport ‘Kruistocht voor een schone en eerlijke spijkerbroek’ over de behoefte aan duurzame jeans. Wat blijkt, kort gezegd: consumenten willen wel eerlijk en groen geproduceerde denim, maar daar liever niet te veel voor betalen.
Kruistocht voor een schone en eerlijke spijkerbroek
Schokkend als je het zo hoort, inderdaad. Naïef ook. Want natuurlijk kost een spijkerbroek geproduceerd met respect voor mens, milieu en dier meer dan een item waar het drukken van productiekosten voorop staat. We weten het allemaal - en anders moet je de documentaire The True Cost nog maar eens kijken - maar willen er kennelijk niet te veel geld aan uitgeven? En ondertussen blijven we (goedkoper) kleding kopen en weggooien. Zoals we eerder met onderzoeker Irene Maldini bespraken, schaffen Nederlandse consumenten elke jaar gemiddeld 46 nieuwe items aan en lozen we er ook weer 40.
Dan de harde cijfers van dit rapport ‘Kruistocht voor een schone en eerlijke spijkerbroek’ (goede naam ook, verwijzend naar Thea Beckmans bekende kinderboek Kruistocht in spijkerbroek). ABN Amro ondervroeg 1341 Nederlandse consumenten. Een derde van hen wist niet wat een duurzame spijkerbroek is. Inderdaad, 1 op de 3. een enorm aantal, maar eerlijk gezegd is het ook een vage betiteling, want is dat een broek die lang meegaat of vooral eerlijk en groen geproduceerd is? En hoe kan je nou echt weten dat het productieproces 'schoon' is? Daarover zo meer.
Goed, ook ongeveer een derde, namelijk 29 procent, laat de duurzaamheid van een spijkerbroek niet meewegen als ze er een kopen. Meer dan de helft, namelijk 52 procent, zou wel een duurzame jeans kopen als ze meer informatie hierover zouden hebben; 62 procent geeft dan ook aan meer voorlichting van jeansverkopers én de overheid te willen hierover. Daarbij zegt 70 procent dat diezelfde overheid maatregelen zou moet nemen ter stimulering van de productie en verkoop van duurzame mode, bijvoorbeeld met een algemeen keurmerk of een lager btw-tarief voor duurzame items. Uiteindelijk zegt 77 procent dat het leuk en aardig is, zo'n duurzame broek, maar dat hij wel betaalbaar moet blijven.
Vraag naar duurzame mode
Dat laatste stemt me vooral verdrietig, omdat al deze bevindingen zo in elkaar grijpen. Waar het eigenlijk op neer komt is dat er weinig kennis is van het onderwerp duurzaamheid, daarom weinig bewustzijn over het belang ervan en dat uiteindelijk consumenten niet bereid zijn meer geld uit te geven aan 'eerlijk' gemaakte kleding. Als je niet weet wat een vreselijke impact de productie van mode kan hebben op mens, milieu en dieren, natuurlijk kies je dan voor de goedkoopste optie. Koopgedrag is vaak immers ingegeven door egocentrische wensen. En als je wel bewust bent van schade aan werknemers en de natuur maar niet zeker weet of een product wel of niet 'goed' geproduceerd is, dan ben je natuurlijk niet bereid er meer voor te betalen. Het is allemaal zo logisch.
Tegelijkertijd stemt dit rapport ook een beetje hoopvol en maakt het strijdvaardig. Zo blijkt dat 38 procent van de ondervraagden best een duurzame jeans wil kopen, als die tenminste niet meer kost dan 50 euro (wat naar mijn idee nog relatief weinig is). En 39 procent wil best meer betalen voor een duurzaam item: bijna 75 euro voor een jeans waarvoor arbeiders en het milieu niet te veel worden uitgeput. Verder hoor ik in het onderzoek vooral de roep van consumenten: ze willen meer informatie, ze willen meer duurzame mode en ze willen keurmerken hiervoor. Er is een grote behoefte naar eerlijke productie maar vooral ook de regulering hiervan. En dat is zeer begrijpelijk. Zelfs voor iemand die zich in het onderwerp verdiept, is het soms moeilijk door de bomen het bos te zien. De bomen zijn dan hier de organisaties en keurmerken die zich bezighouden met duurzaamheid, het bos is.. tsja wat eigenlijk?
Waar zoeken we naar? Naar kledingproductie waarbij geen kinderarbeid wordt ingezet, of waarbij niet miljoenen liters water wordt gebruikt, of waarbij dieren niet worden mishandeld of werknemers niet belachelijk lange dagen maken? Zoeken we kleding die lang meegaat, of die juist trendy is maar wel eerlijk geproduceerd? Ook uit dit rapport blijkt weer dat het soms vaag is wat duurzaamheid is. Veel mensen denken inderdaad aan het tegengaan van kinderarbeid of milieuvervuiling, maar dat bijvoorbeeld ook recyclen van materialen of het verhuren van kleding (lees hier meer over uitleenservices van mode, ook leuk voor de feestdagen) een optie kan zijn, dat weten weinigen.
Hulp van de overheid en media
Zoals het onderzoek al aangeeft, is er daarom behoefte aan informatie. Hier is misschien wel, zoals ‘Kruistocht voor een schone en eerlijke spijkerbroek’ aangeeft, een rol voor de regering weggelegd. Er zouden campagnes in verschillende media kunnen komen om de kennis en dus het bewustzijn over duurzame kledingproductie te vergroten. En wellicht zouden middelbare scholieren, die zelf hun kleding beginnen te kopen, wel verplicht The True Cost kunnen kijken. Ben benieuwd hoe ze dan hun kleedgeld uitgeven.
Maar, hand in eigen boezem: er is ook een belangrijke taak weggelegd voor media zelf. Het is echt heel lastig om als consument die niet thuis is in de mode-industrie, te weten hoe het er nou echt aan toegaat achter de modeschermen. Wij kunnen erover schrijven en het laten zien, maar vooral ook duurzame alternatieven tonen. Want die zijn er genoeg! We hebben in Nederland bijvoorbeeld het jeansmerk Kings of Indigo dat duurzaam produceert, bij MUD Jeans kun je spijkerbroeken huren en ontwerper Mick Keus vermaakt tweedehands Levi's zodat ze perfect bij jou passen. Er zijn opties - je moet ze alleen wel kennen. Deze kruistocht voor een schone en eerlijke spijkerbroek gaat daarom door. De strijd is nog niet gestreden.
