Het is een scenario dat normaal gesproken bevorderlijk is voor een staat van zen. Maar vandaag ben ik gestrest – of beter gezegd, mijn huid is dat. Mijn gezicht ziet er rood, ontstoken en ongelukkig uit en ik ben bang dat mijn velletje de prijs zou kunnen betalen voor een uitdagende start van het jaar (lees: een slechte break-up).
'Is dat überhaupt mogelijk?', vraag op de helft van mijn gezichtsbehandeling.
Een gestresste huid
'Ja, je huid is gestrest', bevestigt celebrity-schoonheidsspecialiste Ada Ooi terwijl ik horizontaal op het behandelbed lig en mezelf dwing om te ontspannen. 'Als je grootste orgaan fungeert je huid als een spiegel voor de interne toestand van je lichaam', vertelt ze me. De directe link tussen de hersenen en de huid betekent dat, helaas voor mij, mijn piekende cortisol nu grote schade aanricht aan mijn teint.
En als ik het huidige schoonheidslandschap mag geloven, ben ik niet de enige wiens huid gestrest is. Een woord dat ons dagelijks leven teistert (volgens nieuw onderzoek ervaart 63% van de Britten ons wekelijks stress*) – stress is dan ook hard op weg een gespreksonderwerp te worden in de wereld van de gezondheid van de huid. Het heeft invloed op alles, van huidverzorging tot spabehandelingen.
Twee vormen van stress
Als gevolg hiervan is de 'gestresste huid' nu in de beauty-marketing terechtgekomen en de term wordt op talloze verpakkingen van moisturisers aangebracht, waarbij wordt beloofd om dat omstreden woord voorgoed te verbannen. Maar wat betekent deze term eigenlijk precies? En zou jij, net als ik, in het kamp van de 'gestresste huid' kunnen zitten zonder het te weten?
'Een gestreste huid kan op twee manieren worden begrepen', vertelt Ooi. 'De eerste is dat interne onevenwichtigheden stress op de huid zullen veroorzaken, zoals hormonale schommelingen, voedingskeuzes en emotionele stress, die allemaal van invloed zijn op het vermogen van het lichaam om het evenwicht te bewaren en tot uiting komen in de huid', zegt ze. 'De tweede is dat externe omgevingsfactoren zoals vervuiling, chemicaliën, mineralen en UV-stralen er allemaal toe kunnen leiden dat de huid 'gestresst' raakt.'
Stress op de korte en lange termijn heeft een verschillende invloed op de huid, zegt Alia Ahmed, psychodermatoloog en huidexpert van La Roche-Posay. Het eerste (bijvoorbeeld een zenuwachtig gevoel vlak voor een presentatie) kan ervoor zorgen dat tijdelijke huidklachten zoals jeuk de kop opsteken, terwijl langdurige stress (laten we zeggen een relatiebreuk) je in een permanente 'stressreactie'-toestand kan brengen, waardoor er een lange lijst van huidproblemen kan ontstaan. 'Chronische stress kan het zenuwstelsel, de adrenalinerespons en hormoonschommelingen ontregelen, wat leidt tot verhoogde ontstekingen, veranderde hormoonspiegels en een aangetaste immuunfunctie, die allemaal tekenen van een gestresste huid kunnen veroorzaken, zoals onregelmatige talgafscheiding, acne, droge huid en jeuk', voegt ze eraan toe.
'Stress en de huid zijn nauw met elkaar verbonden'
Stress zal anders op ons gezicht verschijnen. Bij mij kan het een ontsteking en een beschadigde huidbarrière zijn. Maar bij jou kan dat helemaal anders zijn – van droogheid tot vlekken en vroegtijdige rimpels. 'De stressreactie verandert de productie en afbraak van collageen, proteoglycanen en elastine, die allemaal deel uitmaken van de bouwstenen van de huid', legt Ahmed uit. 'Je gestrest voelen kan ook een impact hebben op de talgproductie, wat op zijn beurt acne kan veroorzaken of verergeren, waardoor vettigheid en puistjes op kunnen komen', voegt ze eraan toe.
Ja, dat is een hele lijst.
'Stress en huid zijn heel nauw met elkaar verbonden', vervolgt ze. 'We hebben allemaal wat we een 'stress-as' noemen in onze hersenen. Zodra ons lichaam stress of emotioneel leed waarneemt, beschouwen je hersenen dat als een signaal dat je gestrest bent en starten ze een proces waarbij het stresshormoon cortisol vrijkomt', zegt ze. De gevolgen van cortisol op het lichaam zijn goed gedocumenteerd. Maar naast een centrale stress-as voor het lichaam (die in de hersenen leeft), heeft de huid ook een eigen stress-as. ‘Niet alleen stuurt de perceptie van stress vanuit onze hersenen processen aan die de huid beïnvloeden, maar de huid kan ook zelf stress ervaren’, vertelt ze. ‘De huid reageert op zowel psychologische stress als externe stressoren (bijvoorbeeld vochtigheid, temperatuur, pH, microbioom, huidletsel) om hormonen te produceren zoals die door de hersenen worden geproduceerd', voegt ze eraan toe.
Ontstekingen
De wetenschap staat, zoals dr. Marie Drago suggereert, nog in de kinderschoenen, maar begint zich te vermenigvuldigen. Er zijn nu een groot aantal onderzoeken die wijzen op het verband tussen huid en psyche, of het nu gaat om rosacea of de huidbarrière. Sommige recentere onderzoeken tonen nu ook aan dat stress ontstekingen in de huid kan verergeren.
Het is dan ook geen wonder dat stress een rol speelt in het huidverzorgingsgesprek. Wat begon als gedempt gefluister na de pandemie (een tijd waarin velen van ons de gevolgen voelden van lockdowns), staat mijn inbox vandaag de dag boordevol redders voor een gestreste huid. Sommigen leunen op de term 'ontstressen', anderen spreken van het 'gestresste gezicht'. Sommigen hebben een vrachtwagen vol wetenschap onder de riem, anderen schotelen ons slimme marketingtrucs voor om ons te verleiden meer uit te geven.
Voor iedereen anders
Maar dat is het punt: het behandelen van een gestresste huid is geen one-size-fits-all aanpak. Niet alleen is de oorzaak van een 'gestreste huid' voor iedereen anders (emotioneel of omgevingsgebonden), maar de oorzaak zal zich ook anders manifesteren. 'Bij het kiezen van huidverzorging in deze situaties moeten mensen de juiste actieve stoffen overwegen voor de problemen die ze ervaren en bereid zijn om veranderingen aan te brengen als de huidproblemen verdwijnen', zegt Ahmed. 'Het is ook belangrijk om de situatie holistisch te bekijken; Veel huidverzorging kopen voor een 'gestresste huid', maar toch twaalf uur per dag werken, met weinig slaap, alcohol en een slecht dieet, zal waarschijnlijk nog steeds zijn tol eisen van je teint', voegt Ooi toe.
Als de gestresste huid wordt veroorzaakt door externe stressoren (zoals zon, vervuiling en weersomstandigheden), kan dit worden aangepakt door hydratatie, antioxidanten en milde exfolianten toe te voegen, zegt ze.
Als het gaat om emotionele stress, moet je naar het grotere geheel kijken. 'Het is onwaarschijnlijk dat een product voor een gestresste huid op zichzelf zal werken', beaamt Ahmed, die stressmanagement aanbeveelt, ontstekingen minimaliseert via een uitgebalanceerd dieet en antioxidanten, en zorgt voor je darmmicrobioom en een gerichte huidverzorgingsroutine. Ooi is het daarmee eens en vertelt me dat het integreren van gezonde gewoonten, zoals oefeningen met weinig impact en het gebruik van stressverminderende technieken zoals meditatie en ademhalingsoefeningen, zal helpen mijn emotionele en fysieke toestand in balans te brengen. 'Hierdoor kan je huid genezen', zegt ze.
Hydratatie
Voeg vervolgens hydratatie toe. 'Onze huid bestaat uit water en olie. Als de huid gestrest is, wil je hem voeden met de basiselementen die hij nodig heeft voordat je actieve stoffen gebruikt die misschien te agressief zijn', zegt ze. 'Zoek naar voedende ingrediënten zoals aloë vera, glycerine, hyaluronzuur en vitamine E.' Raadpleeg zoals altijd voor meer ontwikkelde, gestresste huidproblemen zoals eczeem, dermatitis, chronische huiduitslag en acne altijd een dermatoloog of deskundige die de juiste routine voor je kan bepalen.
Dus als je je net als ik gestrest voelt (en er ook zo uitziet), is de meest cruciale stap om te begrijpen wat deze symptomen überhaupt veroorzaakt; spreek indien mogelijk met een dermatoloog en onthoud dat er hopelijk mooiere dagen in het verschiet liggen.
