Het hebben van een relatie kent altijd moeilijkheden. Maar wanneer dit met een partner van andere komaf is, kan dit nog wel wat extra drempels met zich meebrengen. Culturele verschillen die misschien onbegrepen worden door een partner zullen de nodige discussies uitlokken. Maar hoe zit dat ten tijde van de Black Lives Matter-movement? Auteur Tineka Smith deelde vorig jaar haar ervaring hierover met ELLE UK en liet ook andere vrouwen aan het woord die zich in soortgelijke situaties bevinden. Omdat het vandaag Internationale dag tegen Racisme en Discriminatie is, en omdat het een enorm leerzaam stuk is, halen we het artikel nog eens op.
Microagressies en fysiek geweld
Ik ben een zwarte Amerikaanse vrouw die is getrouwd met een witte Britse man. Mijn echtgenoot, Alex, geloofde altijd sterk dat hij bedreven was in het herkennen van racisme, zelfs wanneer het op de subtielste manier werd getoond. Hij zegt dit te kunnen dankzij educatie en het feit dat hij is opgegroeid in een familie die verschillende culturen, talen en verschillen vierden. Mijn man heeft over de hele wereld gewoond. Hij heeft vele culturen ervaren. Maar niets leerde hem zo veel over racisme als ons huwelijk. Het heeft jaren geduurd voor hij zijn eigen onwetenheid wist te confronteren en om de racistische microagressies te begrijpen die mijn dagelijkse leven vormen.
Er was een tijd in onze relatie waarin ik deze trauma's met hem deelde, waarna hij concludeerde dat ik overdreef; dat ik iets zou hebben gedaan om het gedrag van mijn aanvallers uit te lokken. Wanneer een witte man me een 'bitch' noemde en me tegen een trein drukte, omdat hij als eerst in wilde stappen, wist ik dat ik een doelwit was omdat ik een zwarte vrouw ben. 'Misschien had hij een slechte dag,' opperde Alex nonchalant. Maar zijn overduidelijke erkenning van een daad die ik ervoer als racisme, was een vijandige interactie die ik niet verwachtte – en al helemaal niet nodig had – van een man die had beloofd me te beschermen, van me te houden en me troost te bieden.
We zijn vijf jaar geleden getrouwd en sindsdien hebben er zich ontelbare incidenten voorgedaan – velen waar Alex verbaasd van opkeek. 'Waarom werk je jezelf altijd in de problemen?' vroeg hij me vroeger, concluderend dat ik elke situatie aanpakte om ruzie te maken met een ieder met wie ik in contact kwam.
Discriminatie in allerlei vormen
Relaties draaien om compromissen sluiten en begrip tonen, en er wordt extra druk uitgeoefend op koppels van gemixte achtergronden. Wat ik me al snel realiseerde is dat je nog steeds liefde kan voelen voor iemand die in veel opzichten het tegenovergestelde van jezelf is – inclusief huidskleur – maar dat stelt je niet vrij van onbewuste vooroordelen. Onze kracht en ons vermogen om dat daadwerkelijk toe te geven, is hoe we vooruitgang kunnen boeken en begrip voor racisme krijgen binnen onze relatie én de wereld daarbuiten.
Er waren keren dat we er niet aan konden ontsnappen. De discriminatie van ons als koppel met beiden een andere huidskleur werd pijnlijk duidelijk, toen een zwarte man me in 2019 in het gezicht spuugde nadat hij me mijn man op straat gedag zag kussen. Toen ik het aan Alex vertelde, was hij in shock. Hij wist niet hoe hij moest reageren – het was iets waar hij nooit eerder mee was geconfronteerd. Het was een reality check: niet alleen voor mij, maar ook voor Alex, dat ik met zulke agressie te maken kreeg van een andere zwarte man, omdat ik met hem samen ben.
Het gezegde 'liefde ziet geen kleur' is een romantisch ideaal dat uitgaat van een onschuld dat echte liefde alles kan overwinnen. Maar de realiteit voor gemengde koppels die de wereld navigeren tijdens de Black Lives Matter-movement, is alles behalve romantisch.
De explosie van de Black Lives Matter (BLM)-movement in 2020 deed mijn echtgenoot inzien dat ik niet alleen gekwetst werd door racisme gericht op mezelf, maar gericht op alle zwarte mensen samen. Het was moeilijk voor hem om dat te begrijpen, tot hij zag hoe ik huilde en vermoeid en depressief werd, elke keer dat er een verhaal naar buiten kwam over een zwart persoon die het slachtoffer was geworden van geweld of zelfs werd vermoord in de zomer van 2020.
Actief anti-racisme is hierom nodig
Alex snapte dat 'geen racist' zijn niet meer voldoende was, maar dat we actief 'anti-racisme' moeten zijn. Hij realiseerde zich dat er aspecten van het leven van een zwart persoon zijn die hij nooit echt zal begrijpen. Dit was voor het eerst en het heeft onze relatie in goede zin veranderd. Zijn acceptatie was een opluchting. Hij erkende dat het zijn taak was om te begrijpen dat hij het niet altijd zal begrijpen wat ik meemaak – en dat is niet iets wat veel witte mensen zullen toegeven. Het maakt me trots op hem. Het belangrijkste voor mij is dat mijn man mijn ervaringen als zwarte vrouw als waarheid aanneemt. En dat ik de meest betrouwbare getuige ben van de racistische aanvallen die ik heb doorstaan.
Naomi Walkland, eerste generatie Brits-Nigeriaanse, is marketing director bij dating-app Bumble, en is getrouwd met een witte Britse man. En hoewel elke multiculturele relatie anders is, heeft de hare een soortgelijke reis doorgemaakt van leren en het begrijpen van racisme. Naomi zegt dat ze nooit eerder het gevoel heeft gehad dat er negatieve druk op haar relatie lag, tot de BLM-protesten uitbarstte in de zomer van 2020. Het startte een belangrijk gesprek dat zij als zwarte vrouw niet had hoeven voeren als ze een relatie had gehad met iemand van dezelfde huidskleur.
'Als je tijdens de BLM-movement met iemand was die ook zwart was dan voelde, begreep en ervoer je gebeurtenissen op een gelijke manier – je hoefde niet te praten over wat jij doormaakte als een gevolg daarvan of wat er gebeurde als je samen kinderen zou opvoeden,' zegt ze. Naomi geeft toe dat er soms een barrière tussen haar en haar echtgenoot stond wat betreft ras, omdat hun levenservaringen verschillen. Toch heeft BLM er uiteindelijk voor gezorgd dat de relatie sterker is geworden.
'Er is meer empathie en een gedeeld begrip nu'
'Ik was overstuur, uitgeput en boos. Ik was ook aan het dealen met aspecten van mijn eigen Brits-Nigeriaanse identiteit. Het was mijn echtgenoot die zei, "laten we naar het protest gaan". Hij nodigde een groep vrienden uit aan te haken, en ik heb me nooit eerder zo gesteund en geliefd gevoeld. Het was een openbaring en speciaal omdat je van alles kan uitleggen dat ze misschien niet begrijpen, maar als je partner hier volledig achterstaat ... dat betekent heel veel.'
Naomi zegt dat de BLM-protesten hebben geleid tot een sterke basis voor begrip betreft racisme binnen haar gemengde relatie. 'Er is meer empathie en een gedeeld begrip nu. In het verleden tipte ik hem om een boek of Instagram-post te lezen en raakte dan gefrustreerd over het gebrek aan begrip van zijn kant. Ik ben tot de realisatie gekomen dat ik een reis doormaak, maar mijn man ook.'
Adanna Steinacker woont in Engeland, is een online influencer én arts en getrouwd met witte man. Ze zijn inmiddels negen jaar samen. Adanna vertelt dat zij en haar man vaak aan het ontvangende eind van racistisch geladen gedrag hebben gestaan.
'Vroeger werden er veel racistische opmerkingen gemaakt, meestal aan mij gericht omdat ik zwart ben. De meeste van die opmerkingen suggereerden dat hij mij een dienst had bewezen door met me te trouwen, maar als een hoogopgeleide zwarte vrouw is dat duidelijk niet het geval. En ik geloof dat zijn aanwezigheid vaak een situatie die anders was geëindigd in een racistisch ervaring heeft veranderd, en dat vind ik erg verdrietig,' zegt ze. Hoewel haar man de moeite heeft gedaan om de uitdagingen van zwarte mensen te begrijpen, heeft de BLM-movement nodige en diepere gesprekken over rassen gestimuleerd in haar huishouden.
'Mijn man zag de discriminaties in het begin niet voor wat ze waren. Sinds de BLM-movement over tig landen verspreid is, hebben we lange gesprekken gevoerd over de subtiele manieren waarop mensen van kleur worden gediscrimineerd en de nadelen die ze hiervan ondervinden. Ik herhaalde een van de gesprekken die we eerder in onze relatie voerde, waarbij ik hem vertelde "dit gebeurd mij omdat ik zwart ben." Zoals de keren dat we samen naar bezichtigingen ging, en we nooit het huis kregen (dat vervolgens online nog beschikbaar bleekt te zijn). Op een gegeven moment hebben we samen besloten dat het beter was dat David alleen naar de bezichtigen ging, omdat we dan eerder aan een woning zouden komen.'
De BLM-movement is ook van grote waarde voor niet-zwarte mensen van kleur. Shamikka woont in Londen, is Indiaas en leerde haar witte vriendje, George, kennen via dating-app, Inner Circle. Op dit moment weet Shamikka niet hoe ze George aan haar familie moet introduceren, wat er zelfs voor heeft gezorgd dat hij zich een keer in de voetenruimte van de auto verstopte toen ze samen waren en haar ouders toevallig langsreden. 'Ik ben redelijk traditioneel wanneer het aankomt op het voorstellen van een nieuwe partner aan mijn familie, zeker als hij niet van dezelfde afkomst is, omdat ik weet dat ze tijd nodig zullen hebben om het volledige te accepteren.'
Alles was het waard
Shamikka verteld dat er zich meerdere gelegenheden hebben voorgedaan waarbij zij raciale vooroordelen opmerkte, maar haar partner het niet zag. Soms gaan Shamikka en haar partner eten bij een restaurant waar ze eerder zonder hem is geweest. Hier valt haar op dat de service plots beter is en de obers meer kletsen omdat zij met een witte man is.
'Je kan denken, "waarom klaagt ze dat de service beter was?", maar het feit is dat het verschil in service kwam door mijn gezelschap... Dit geeft me het gevoel dat ik alleen van mijn maaltijd mag genieten wanneer ik samen met mijn witte partner ben. George heeft dit soms niet door en gaat er vanuit dat het personeel gewoon vriendelijk is, maar wanneer ik hem vertel dat het komt door zijn huidskleur, lijkt hij me niet te willen geloven.'
Toen ik met Alex begon te daten, was ras geen onderwerp dat we bespraken, maar dat had het wel moeten zijn. Als we die complexe, ongemakkelijk onderwerpen hadden aangeboord voordat we zo veel van elkaar hielden, dan had het ons een hoop emotionele strijd bespaard. Ik heb het gevoel dat alle emoties waarmee ik de BLM-movement heb ervaren, het waard waren. Het heeft onderliggende frustraties en wrok naar de voorgrond van gesprekken gebracht en een mogelijkheid geboden om het te verwerken; mijn man en ik zijn er als koppel sterker uit gekomen.
Het begrijpen van raciale verschillen hoort geen simpel proces te zijn. En het moet geen make or break-situatie voor je relatie creëren. Het kan ons samen brengen en onze relaties sterker maken – als we dat erkennen. Liefde moet kleur zien om het te doorstaan.
Tineka Smith (@thisistineka) is de co-auteur van 'MIXED UP: Confessions of an Interracial Couple' - beschikbaar vanaf april 2021.
