De techniek achter kunstmatige intelligentie – ook wel Artificial Intelligence genoemd – is in de afgelopen jaren met rap tempo verbeterd. Maar zoals bij elke technologie bestaat er altijd het risico dat het voor de verkeerde doeleinden wordt gebruikt.
De duistere kant van kunstmatige intelligentie
Kunstmatige intelligentie is geweldig handig. Dankzij de software schrijven we tegenwoordig met gemak een lastige brief (hallo, Chat GPT) of vermaken we ons met hilarische AI-gegenereerde afbeeldingen zoals die van de paus in een pufferjacket.
Maar er kleeft ook een minder leuke kant aan kunstmatige intelligentie. Met AI kan je namelijk realistische computergegenereerde afbeeldingen en video's maken. In handen van de verkeerde personen kan de software dus flink misbruikt worden.
Zo kan AI heel makkelijk worden ingezet om deepfake-pornografische video's te maken, waarbij iemands gezicht wordt verwerkt in pornografische content. Dit kan tot ernstige gevolgen leiden, zoals pornografie zonder wederzijds goedvinden, wraakporno en schending van de privacy.
Met AI maak je heel makkelijk deepfakevideo's
Het overkwam Welmoed Sijtsma. Een Nederlandse man had een pornografische deepfakevideo gemaakt en verspreid van de presentatrice. Ineens circuleerde er een filmpje op het internet waarop zij naakt te zien lijkt. Ze was het alleen niet echt: Met behulp van kunstmatige intelligentie had de maker haar hoofd op het lichaam van een pornoactrice, die seks had met een man, geplakt.
Naast deepfakevideo's van personen, kan iemand stem ook gekopieerd worden via AI. Zo was Scarlett Johansson ineens te horen in een commercial – zonder dat ze daar toestemming voor had gegeven. De AI gegenereerde reclamevideo gebruikte geluid van de actrice uit haar film Black Widow en koppelde het aan een avatar.
In de verkeerde handen kan AI heel gevaarlijk zijn
Door kunstmatige intelligentie op deze manier te misbruiken, brengen we een hoop levens in gevaar. Stel je voor dat straks iedereen met een laptop toegang heeft tot deze techniek en met één klik op de muisknop een fake seksvideo kan maken van iemand anders. Voor volwassenen als Welmoed Sijtsma is dat al verschrikkelijk, maar zijn de gevolgen nog te overzien. Maar wat nou als iemand een meisje van twaalf af perst met neppe naaktfoto's?
Daarnaast maak ik me ook zorgen over de objectivering en ontmenselijking van personen, met name die van vrouwen. Als we straks op deze manier porno maken, kan dat schadelijke stereotypen in stand houden. Porno geeft over het algemeen al zo'n vertekend beeld van seks, maar we kijken tenminste nog naar echte mensen. Als alles kunstmatig gemaakt wordt, en iedere fantasie verwezenlijkt kan worden met 'perfecte' lichamen, is het eindel helemaal zoek.
Voor kunstmatige intelligentie was er photoshop
In feite kon je natuurlijk voor AI al iemands gezicht misbruiken voor andere doeleinden. In de beginjaren van Photoshop werd er ook al veelvuldig nepnaakt gemaakt. In 2014 photoshopte iemand Emma Watson, die ook nog eens minderjarig was destijds, over een naakt lichaam.
De problemen waar we nu tegenaan lopen, bestaan dus al enige tijd. Het enige verschil nu is dat met AI tools het veel makkelijker, veel minder arbeidsintensief en veel echter is geworden. Het is aan ons om daar verstandig mee om te gaan.
