Friends vierde in 2019 haar 25-jarige jubileum. Het moment voor nieuwe achter de schermen-verhalen over de sitcom, voor boeken, grappige easter eggs van Google en zelfs een volledige kledinglijn van Ralph Lauren geïnspireerd door Rachel Green, inclusief een tijdelijke Central Park pop-up in Bloomingdale's New York.

Friends bestaat inmiddels bijna 30 jaar, maar nog steeds een van de – misschien wel DE – meest geliefde series aller tijden. Roep op een willekeurige plek 'Joey doesn't share food' of 'We were on a break' en de kans is groot dat meerdere mensen precies weten waar je het over hebt. En dankzij HBO Max zijn er alsmaar nieuwe generaties die de sitcom ontdekken, al zullen zij nooit weten hoe frustrerend het was om nadat Ross 'I Ross, take thee Rachel' zei, maaaaaanden te moeten wachten tot het volgende seizoen op videoband verscheen (I'm that old...).

Sinds Friends een paar jaar terug in z'n volledigheid op HBO Max en eerder op Netflix verscheen, en meer en meer mensen alle seizoenen (opnieuw) keken, verschenen er online ook steeds meer kritische artikelen over de sitcom. Soms van jonge, first time kijkers die zich verbaasden over bepaalde aspecten die, zoals je dat mooi zegt, niet goed oud zijn geworden. Maar er kwamen ook stukken van mensen die de serie in hun jeugd hadden verslonden en opeens met een jaren '10-bril naar hun favoriet keken.

Mensen die zich oprecht verbaasden over de vele homofobe (en transfobe) grappen die er in de serie worden gemaakt, die zich realiseerden dat de verhaallijn over Monica in haar dikke fase eigenlijk gewoon fat shaming is, die zagen dat het New York in de serie onrealistisch wit is en beseften dat het gedrag van Joey 'How you doin'?' Tribiani stiekem behoorlijk seksistisch is en misschien wel tegen het lastigvallen aanzit.

Het verbaasde me daarom niet dat De Wereld Draait Door eerder een item had waarbij vraagtekens werden geplaatst bij de houdbaarheid van de serie. Het verbaasde me nog veel minder hoe twitterend Nederland hierop reageerde. 'Blijf met je handen van Friends af' was de vriendelijkste reactie die ik tegenkwam.

Want bij ieder kritisch artikel over Friends – in ons land of daarbuiten; al reageren Nederlanders opvallend heftig, valt me op – zijn er hele volksstammen die reageren alsof de schrijver van het verhaal niet een fictieve serie over zes fictieve vrienden onder de loep neemt, maar hun bloedeigen familie. Veel mensen vatten kritiek op Friends opvallend persoonlijk op.

En dan heb ik het niet over de artikelen die zich jolig afvragen hoe het toch kon dat de oranje bank in Central Perk nooit bezet was (spoiler alert: er stond een bordje met gereserveerd op de tafel). Want over de kanttekening dat een gereserveerde bank in een echte, drukbezochte koffietent in het hartje van de Village in Manhattan waarschijnlijk nooit had gekund, zie je op Twitter nooit iemand heel hard stukgaan.

Nee, het is altijd de (terechte) kritiek dat Friends voor een serie over de Village in New York onrealistisch weinig mensen van kleur bevatte of de (evenzo terechte) observatie dat er wel heel veel grappen ten koste van Ross' ex-vrouw Carol en haar nieuwe partner Susan voorbijkomen, waar mensen boos, wat zeg ik, RAZEND over worden. Alsof dat soort kritiek door fans van de serie steevast wordt opgevat alsof je zegt dat zij en niet bepaalde dingen in de serie homofoob, seksistisch of niet-inclusief zijn.

Ik vraag me oprecht af waarom. Friends is volgend jaar al 30 jaar oud. Als ik vandaag gekscherend zeg dat het kapsel dat je 30 jaar geleden droeg, nu echt niet meer kan, dan word je daar toch ook niet boos over? Dan heb je toch ook niet het gevoel dat ik je huidige kapsel aanval? Dan lach je en zeg je 'ja, dat vond ik toen mooi'.

Het is heus mogelijk om Friends nog steeds heel vermakelijk te vinden, er zelfs van te houden, en toch op hetzelfde moment te begrijpen dat het uit een ander tijdperk komt en dat meerdere grappen of verhaallijnen vandaag de dag onze tv-schermen nooit meer zouden halen. En dat dit laatste een goede ontwikkeling is.

Ja, Friends was zeker ook vooruitstrevend. De serie liet op prime time in de jaren negentig twee vrouwen met elkaar trouwen, wat revolutionair was (al mochten ze niet zoenen). En Chandlers vader was, hoezeer Chandler hem ook belachelijk maakte, een van de eerste transgenderpersonages op televisie die niet als lijk bij Law & Order: SUV voorbijkwam. Maar dat is tegenwoordig niet meer genoeg.

Naar onze huidige maatstaven is Friends op een aantal vlakken nou eenmaal hopeloos achterhaald. Friends werd gemaakt in een tijd waarin het begrip fat shaming nog niet bestond en het normaal en 'grappig' was om op tv-grappen te maken over homoseksualiteit; een tijd die we gelukkig steeds verder achter ons laten omdat we nu weten dat dit helemaal niet grappig is (en zelfs schadelijk kan zijn). En het is helemaal niet erg om dat te erkennen. Dat betekent niet dat je straks tijdens het sporten niet even een aflevering mag kijken of heel hard 'PIVOT' mag roepen als je je vrienden helpt een bank te verhuizen. Het betekent alleen dat je openstaat voor nieuwe inzichten en evolueert. En dat je wellicht af en toe een wenkbrauw zal optillen tijdens een aflevering van Friends.