Wij hebben er ons absoluut ook schuldig aan gemaakt – tijdens ons favo tienerfilms zwijmelden we weg bij momenten die we vooral erg romantisch vonden, maar als we nu terugkijken naar die momenten zien we eigenlijk vooral een enorm gebrek aan consent.
Een gebrek aan consent in tienerfilms
Karakters die worden overvallen door een kus of personages die graag de één willen kussen maar terwijl hun ogen gesloten zijn de ander voor zich krijgen: niet bepaald toonbeelden van consent. Toch zijn dit scènes die wie zien in filmklassiekers To All the Boys I’ve Loved Before (2018) en Sierra Burgess Is a Loser (2018). Dat dit soort voorvallen in films niet helemaal de belichaming zijn van pure romantiek viel ook Michele Meek op, schrijver van het nieuwe boek Consent Culture and Teen Films: Adolescent Sexuality in U.S. Movies.
Een weerspiegeling van de huidige tijdsgeest
Volgens Meek hebben tienerfilms altijd weerspiegeld hoe er op dat moment tegen tienerseksualiteit werd aangekeken. Ook als het aankomt op consent – en dus moeten we op basis van populaire tienerfilms triest genoeg concluderen dat consent tot vrij voor kort nog ver te zoeken was. Zo was seks tussen een volwassene en een minderjarige in Mean Girls (2004) geen probleem en werd een tienermeisje die in de film Stolen Paradise (1940) haar seksualiteit verkende misbruikt.
Nu we collectief de wereld van consent hebben betreden valt het Meek echter op dat dit in tienerfilms van vandaag de dag vaak enkel betekent dat er een tienermeisje de rol van 'sexual aggressor' vervult in plaats van een tienerjongen. Want een meisje dat recht op daar doel af gaat en het heft in eigen handen neemt, dat is toch helemaal van deze tijd? Maar volgens Meek is dit niet bepaald een goede ontwikkeling: 'Want meisjes zijn nu zoals jongens waren op hun ergst.'
'Het probleem is dat als je seksuele keuzevrijheid écht op waarde wil stellen, het tweerichtingsverkeer moet zijn', voegde Meek toe. Consent van tienermeisjes moet namelijk niet ten koste gaan van tienerjongens, noch moeten films het idee overbrengen dat consent van jongens vanzelfsprekend is. Want hoewel de films natuurlijk in eerste instantie worden gemaakt voor entertainment is dit genre ook de perfecte tool om jong volwassenen te leren over consent.
'Bury your gays'
Ook de positie van queer personages is in deze films niet wat het moet zijn. Volgens Meek vervallen makers van films namelijk vaak in 'burn your gays' en queer suffering-verhaallijnen. Zo zien we in The Miseducation of Cameron Post (2018) en Boy Erased (2018) helse conversietherapie-scènes. In Blockers (2018) en A Girl Like Grace (2015) zien we queer tienermeisjes die de druk voelen om heteroseksuele relaties aan te gaan die ze eigenlijk niet willen omdat ze niet willen delen dat ze gay zijn. 'Het zou fijn zijn om meer representaties te zien van tieners die same-sex interacties verkennen zonder het gevoel te hebben dat heteroseksualiteit de norm is', vindt Meek dan ook.
Het goede voorbeeld
Volgens de schrijver slaan veel filmmakers de plank mis door niet te laten zien dat het niet enkel gaat om wat je zegt (over seksuele relaties) maar ook over hoe je je voelt, en zeker bij tieners zijn die twee elementen niet altijd aan elkaar gelijk. En dat films hier geen aandacht aan besteden is onfortuinlijk genoeg waarschijnlijk omdat we dit in het echte leven ook te weinig doen. Ook de gigantische gender-gap en het grote aantal mannelijke regisseurs die jonge, vrouwelijke sterren 'hyperseksualiseren' in Hollywood helpen niet echt mee.
Gelukkig zijn er echter steeds meer films die wél het goede voorbeeld geven. Volgens Meek doet Moxie (2021) van Amy Poehler het een stuk beter. De film gaat over een tienerjongen en -meisje die elkaar door hun activisme op de middelbare school ontmoeten en samen op een gelijkwaardige manier aan hun eerste seksuele relatie beginnen. Daar zien we graag meer van.
