Hoe gaat het?
Liesbeth 'Héél goed. Ik ben zó blij dat ik niet meer rook, het geeft me veel rust om niet meer steeds bezig te hoeven zijn met wanneer ik m'n volgende sigaret kan opsteken, en dat ik niet meer constant vraag naar een asbak is vooral voor mijn omgeving heel fijn. Ben jij net zo blij als ik?'
Barbera 'Inmiddels wel. Eerst niet hoor, mijn systeem protesteerde nogal. Wel heel trots op mezelf, de héle tijd, hardop en overtuigd. Dat hielp. Maar het hele stoppen zelf ging makkelijker dan ik dacht. Tegen alle verwachtingen in heb ik nauwelijks moeite gehad met niet meer roken en heb ik het geld dat anders – ik kan het niet laten – in rook zou zijn opgegaan gespendeerd aan een knappe tas én een retourticket Griekenland. Jij hebt een cursus stoppen gedaan toch? Waarom wilde je stoppen?'
Liesbeth 'In vier uur leerde ik waarom ik eigenlijk rookte en hoe het proces van verslaving werkt, zodat ik het de baas kon worden. Nu heeft dat vast geholpen, maar de slogan van de cursus – "Na vier uur nooit meer zin in een sigaret" – was niet op mij van toepassing. Ik heb na afloop zelfs nog een paar terugvallen gehad. Er zaten veel elementen in die ik heel irritant vond ("Als je zin hebt in een sigaret visualiseer dat moment dan als een klein monster"). Maar er waren ook nuttige dingen ("Je moet medelijden hebben met mensen die nog wel roken, wees niet jaloers"). Waarom ik rookte? God, ja, roken is natuurlijk het domste wat je kunt doen. Ik was er al een tijdje klaar mee, ik was te verslaafd en te afhankelijk van sigaretten geworden. Toen ik ook nog financieel even wat minder lekker ging én iemand die ik zeer lief heb kanker kreeg, was het klaar. Uiteindelijk is roken een heel dure manier om heel lelijk heel vroeg dood te gaan. Jij hebt pleisters gebruikt toch? Hoe beviel dat? '
Barbera 'Voor mij werkte dat perfect. Toen ik vijf jaar geleden een stoppoging deed, waren die pleisters al mijn redding. Het punt was alleen dat ik toen nooit met die pleisters gestopt ben en dus nooit kon afkicken van nicotine. Nu ben ik veel gemotiveerder. Ik merkte al een tijdje dat het roken me tegen ging staan. Ik vond mezelf stinken, ik begon me ervoor te schamen. En toen make-up artist Peter Philips in ELLE zei dat stoppen met roken het beste is wat je voor je huid kunt doen, was de maat vol. Bovendien: roken is toch echt niet meer van deze tijd? Ik kreeg meer en meer het gevoel alsof ik met een knallend gedateerd accessoire rondliep; een sigaret als een fake designertas, streaks in je haar of ultra low-waisted stonewashed jeans, zoiets. Tuurlijk: er zijn gezellige of zelfs knappe sigaretten, maar het gros is triest en slecht. Je staat in je eentje buiten, vaak in wind en (mot)regen, rond die walmende rookpaal op stations of in bedompte rookhokken in bars. En vervolgens zogenaamd knap en leuk de dansvloer weer op. Ahem.'
Wat was het moeilijkst?
'Nu gaat het me heel gemakkelijk af, maar de eerste weken waren ronduit verschrikkelijk. Pas nu ik erop terug kan kijken, realiseer ik me dat ik écht een heftig afkickproces heb doorgemaakt. Ik sliep niet goed, zat niet lekker in m'n vel, kon me niet concentreren en vooral: ik kon niet meer schrijven. Ik was ontzettend geblokkeerd en kreeg geen letter op papier. Heb er zelfs deadlines door gemist. Wat viel jou tegen?'
Barbera 'Ik heb eigenlijk geen enkele keer moeten vechten tegen de trek in een sigaret, maar zo achteraf bezien heeft het mijn lichaam weken gekost om te wennen aan een bestaan zonder regelmatig gifshot. De eerste twee weken waren een makkie, daarna kwam het interne protest: chagrijn, darmen die overhoop lagen, een opgeblazen buik, pukkels. Hoe stom. Wat ook opviel: ik kreeg meer eetlust. Alles smaakt lekkerder en ik heb meer behoefte aan vers, aan fruit en aan variatie. Ik ben drie kilo zwaarder geworden, maar ik heb het onder controle. Nu het detoxen achter de rug lijkt en mijn lichaam snapt wat er veranderd is, voel ik me goed. Al kan het slapen nog wel iets beter.'
Wat viel mee?
Liesbeth 'Ik was bang dat ik heel veel dingen zou missen omdat ik roken met gezelligheid associeer. Maar dat is echt onzin, mijn leven is er geen spat minder gezellig door geworden. Of is dat bij jou anders?'
Barbera 'In het begin heb ik wel wat feestjes laten gaan. Maar dat was meer vanwege moeheid dan vanwege de angst om te willen roken. Van die nicotinepleisters kreeg ik de vreemdste dromen; ik was standaard drie keer per nacht wakker. Echt slopend. Gelukkig viel dat niet zo op, omdat mijn huid er al vrij snel frisser en roziger uit ging zien. Mijn haar begon te glanzen en het valt veel beter. Bovendien ruik ik lekkerder en ben ik relaxter; niet meer bezig met wanneer ik die volgende peuk kan roken. Op papier zou ik dus heel veel geld moeten overhouden – als ik mezelf ietsje minder zou belonen zou ik dat ook werkelijk in mijn portemonnee merken. Ben jij er ook knapper op geworden?'
Liesbeth 'Ergens had ik gehoopt om na een paar dagen al als een jonge godin wakker te worden met flawless skin en meterslang glanzend haar, maar dat is niet het geval. Wel zeggen anderen dat mijn huid er minder dof en grauw uitziet, maar zelf zie ik het nauwelijks. Dat m'n huis niet meer stinkt is natuurlijk geweldig. Ik proef meer, ruik ook veel meer. Ik zou me kunnen aanmelden als recherchehond, zo scherp is mijn reuk nu. En dat ik volgens de stopmetrokenapp 602 uur langer zal leven, is helemaal mooi meegenomen.'
De nadelen
Liesbeth 'Tja, ik ben toch wel echt een kilo of vier aangekomen. Dat komt overigens vooral doordat ik gewoon als een gek ben gaan snaaien. Volgens mijn cursus is het een fabeltje dat je stofwisseling verandert als je stopt met roken, maar ik heb wel het idee dat mijn lichaam minder vergevingsgezind is geworden. Voorheen kon ik vrij makkelijk alles eten en hoefde ik vervolgens maar een paar dagen op te letten of ik was weer minder opgezet. Nu blijft alles wat ik erin stop zichtbaar. Dat is jammer. Wat ik ook minder vind, is dat ik totaal niet meer tegen drank kan. Bij het minste of geringste ben ik al hartstikke dronken met een kater uit de hel als gevolg. Heb jij daar ook last van?'
Barbera 'Haha, nee, volgens mij niet. Mijn katers zijn juist verdwenen, en sneller dronken word ik volgens mij ook niet. Ik heb al wel een aantal rokende vrienden tijdens het uitgaan gebullyd into stoppen met roken omdat ik ze op zo'n avond aan een stuk door vertelde dat ze zo stonken. Heb jij nog moeite met de combi kroeg en niet roken?'
Liesbeth 'Met mijn vrienden in de kroeg, ja, dat zijn wel de moeilijkste momenten. Overdag vind ik sigaretten smerig, maar geef me één borrel en plots vind ik het weer heerlijk ruiken. Soms hou ik even iemands sigaret vast, dat is dan genoeg. "Ik rook niet, ik ruik,", zeg ik dan. Maar ook als ik heel blij ben, of juist heel boos, is mijn eerste reactie: roken! Die reflex zit er heel diep in, ook al heb ik helemaal geen zin in een sigaret.'
Barbera 'Het lijkt alsof er bij mij een knop om is. Al merkte ik in het begin wel meteen dat mijn valkuilen verveling, frustratie en boosheid zijn. Wat me vaak hielp, waren de dagelijkse appjes van mijn vader: "Denk aan die lelijke oude wijven met van die grote gele neuzen en een huid met zwarte punten erin!" en "Hou vol kanjer, nog even en je bent schatrijk." Hij is nog steeds knettertrots, maar gelooft dat ik het nu op eigen kracht kan. Zolang je je valkuilen in de gaten houdt, zou dat goed moeten gaan. Dus niet meer te makkelijk denken dat je best één trekje kunt nemen, en vooral: altijd alert blijven.'
Liesbeth 'Het gaat me inmiddels vrij gemakkelijk af, dus misschien ga ik op een gegeven moment denken: ach, één sigaretje kan wel. Dat is natuurlijk het begin van het einde. Je moet echt waakzaam blijven, en ik ben er echt van geschrokken hoe heftig een nicotineverslaving is.'
Wat maakt dat je het volhoudt
Barbera 'Ik ben fysiek door een kleine hel gegaan. Mijn systeem moest flink schakelen, het ontgiften ging met horten en stoten. Al was het toch minder erg dan ik vooraf had gedacht. Ik zag voor me hoe ik zou veranderen in een lusteloos, levensmoe, moddervet, bloedchagrijnig monster. Maar daar is niets van waar, thank god! Ik ben hooguit iets feller. Dus ja, ik hou vol. Ik heb niet voor niets al die moeite gedaan. Ik weiger nog langer een slaaf te zijn, dit is mijn dikke vette middelvinger naar de tabaksindustrie. Het is heerlijk om niet meer de hele tijd geregeerd te worden door de nicotine.'
Liesbeth 'Die totale nachtmerrie die afkicken was. Dat wil ik echt nooit meer. En dat mijn vader zo trots is dat ik gestopt ben hielp ook, ik wilde hem niet teleurstellen. Nu vind ik het zó lekker om rookvrij te zijn, het geeft me rust en vrijheid. Eindelijk verlost.'
Rookgedrag
Liesbeth
Aantal jaren gerookt 'Vanaf m'n zestiende, maar de laatste jaren rookte ik pas regelmatig. Het laatste jaar liep het helemaal uit de hand.'
Aantal sigaretten per dag 'Het afgelopen jaar met gemak 11 pakjes per week, daarvoor 1 pakje per dag. Gestopt sinds '6 februari 2017 om 23.00 uur.'
Stopmethode 'De cursus Ik stop ermee, die belooft dat je na vier uur nooit meer zin hebt in een sigaret. Je leert praktische en nuttige lessen, maar wat ook goed helpt, is dat je één avond vier uur lang in een zaaltje met verstokte rokers moet zitten. Al die schorre stemmen, krakende ademhalingen en schurende kuchjes zijn allemaal prima stimuli om nooit meer te willen roken.'
Aantal terugvallen 'Vier, allemaal in de eerste twee weken.'
Ultieme tip 'Roken is een extreem verslavende en slimme marketingtruc, je betaalt bakken met geld om de kans op een afschuwelijke ziekte gigantisch te vergroten. Dat slaat toch nergens op? Echt, gooi weg die dingen, roken is het stomste wat je maar kunt doen.'
Barbera
Aantal jaren gerookt 'Heel veel… zeker wel 20 jaar.'
Aantal sigaretten per dag '15 ongeveer. Meer als er feestjes, vakanties en deadlines waren.' Gestopt sinds '11 februari 2017 om 13.30 uur op een vliegveld in de VS. Ik had er tijdens mijn vakantieweek in Florida een slof – 200 sigaretten – doorheen gejaagd met het oog op het einde van een tijdperk. In Florida mag je dus óveral roken. Iedereen rookt er, ook binnen. Met de Atlantische Oceaan ertussen leek me de drempel om er weer één op te steken extra groot. De eerste verplichte rookvrije uren in de lucht beschouwde ik als een prima kickstart.'
Stopmethode 'Nicotinepleisters. Ik gebruikte drieënhalve week lang 14 milligram per dag (stap 2), de laatste week alleen nog overdag. De eerste dagen zonder pleisters nam ik nicotinezuigtabletten. In totaal een stuk of vier want ik vond ze vreselijk vies.'
Aantal terugvallen 'Geen, ik heb niet eens één trekje meer genomen. Wel ademde ik de eerste weken flink in als ik langs een groepje rokers liep.'
Ultieme tip 'Zet het geld dat je bespaart apart en spaar voor iets moois. In de app Smoke Free die ik gebruikte (gratis, aankopen vanuit app), kun je je verlanglijst bijhouden, mét foto's. De app telt af hoeveel dagen je nog nodig hebt en wat ook heel fijn is: de craving-knop. Dat is een soort bliksemafleider die je vraagt te noteren hoe hevig je hunkert naar een sigaret. Vervolgens geeft de app tips, voor je het weet is je verlangen afgezwakt.'
Dit artikel verscheen oorspronkelijk in ELLE juli 2017.
