Hoe ziet jouw rekening eruit? Dat vragen we iedere week in de rubriek De Rekening aan iemand anders, opdat we vaker praten over geld en hoe we daar mee omgaan. Interviews vinden altijd telefonisch plaats, onder een pseudoniem. Wil je zelf meedoen? Mail malu.de.bont@hearst.nl.
Dit keer: Esra (33), tekstredacteur. Ze woont in een studio in Den Haag. Onderaan dit artikel deelt ze haar maandelijkse inkomsten, uitgaven en hoeveel er op haar spaarrekening staat.
Disclaimer: dit interview vond vóór corona plaats.
De Rekening met Esra
Hoe is het om jouw bankrekening te hebben? ‘Oh god. Rond de 25e is het hartstikke leuk, en daarna… wat minder leuk. Het is, zal ik maar zeggen, een uitdaging.’
Waarom? ‘Ik heb weinig grip op mijn geld. Ik kijk ook te weinig naar mijn rekening. Mensen kunnen volgens mij honderd euro afschrijven zonder dat ik het doorheb. Voor deze rubriek heb ik voor het eerst ooit een overzicht van mijn rekening gemaakt en gelukkig is dat niet gebeurd.’
Hoe verloopt de maand dan meestal bij jou? ‘Ik ben structureel te optimistisch. Dan zie ik dat ik nog twee weken moet doen met 250 euro en denk ik: lukt makkelijk. Maar mijn valkuil is dat ik altijd uitga van een denkbeeldige “standaard maand”. Zoiets bestaat natuurlijk niet, want er gebeurt altijd wel iets onverwachts. Een oven die kapot gaat, een gekke belastingaanslag die je krijgt – dat gebeurt me ook altijd zomaar en opeens – of een laptop die kapot gaat. Ik ben nooit echt in de problemen gekomen, maar zoiets als vakanties begrijp ik bijvoorbeeld niet, financieel gezien. Hoe doen mensen dat? Hoe krijg je zo’n bedrag bij elkaar?’
Denk je dat vaker: hoe doen mensen dat? ‘Ja, heel vaak. Mijn buurvrouw bijvoorbeeld, die heeft gewoon een paar losse baantjes – in een winkel, af en toe een stylingklus – en die gaat minstens een keer per maand op vakantie. Niet heel ver, maar wel iedere maand. Ja, vooral met vakanties denk ik het. Ik ben anderhalf jaar geleden voor het laatst geweest, en soms heb ik vakanties met vrienden af moeten zeggen omdat ik het niet kon betalen.’
Hoe denk je dat het komt dat andere mensen dat wel kunnen betalen? ‘Ik zou natuurlijk strakker kunnen zijn op mijn geld, maar ik vind het belangrijk om het elke dag zo leuk mogelijk te hebben: eten wat ik lekker vind, fijn wonen en spontaan de stad in voor een drankje. Liever dat dan continu zuinig leven om af en toe op reis te kunnen. Verder ben ik ervan overtuigd dat het duurste leven dat je kunt leven dat van een single in een stad is. Als je samen met iemand bent, deel je woonkosten en boodschappen, dat scheelt enorm. Maar het zit ook in andere dingen; als ik weleens eten bestel, moet ik altijd aan een minimumbedrag voldoen dat ik in mijn eentje niet haal, dus dan ga ik onnodig veel bestellen. Maar ook cadeaus geven is duurder als je in je eentje bent, omdat je niemand hebt om samen een cadeau mee te kopen. En je koopt veel méér: mijn zussen hebben allebei een gezin, waardoor ik jaarlijks acht cadeaus koop. Andersom hoeven zij voor mij maar één ding te kopen.’
Ben je weleens nieuwsgierig naar hoe het zou zijn om te sparen? ‘Ik heb spaarrekeningen gehad: drie zelfs. Mijn ouders hadden voor me gespaard, mijn opa en oma, en mijn andere opa en oma. Op elke rekening stond een paar duizend euro en mijn ouders hebben die in etappes als verrassing aan me gegeven. De eerste kreeg ik op mijn 23e, de tweede rond mijn 28e en de derde gaven ze me pas twee jaar geleden, op mijn 31e. Ze vonden me oud en wijs genoeg om dat geld niet op te maken, maar bijvoorbeeld te gebruiken voor mijn eerste huis, zodat ik daar spullen voor kon kopen. Maar ik heb een lang studentenleven gehad: tien jaar. Ik studeerde eerst psychologie, daarna een jaar een studie die ik verkeerd had gekozen, en tijdens mijn derde studie begon ik ernaast ook al te werken, waardoor ik afstuderen steeds uitstelde. Tijdens die tien jaar dacht ik geregeld: ik kan vijftig euro extra wel gebruiken, dan boek ik het later weer terug. Maar dat gebeurde dan niet, en opeens waren twee spaarrekeningen op.’
Hoe vertelde je dat je ouders? ‘Ik hield het eerst nog verborgen, omdat ik me erg schaamde. Maar toen kwam er een belastingaanslag en moest ik opeens 700 euro betalen. Al mijn collega’s kregen juist geld terug, maar omdat ik freelancete naast een vast dienstverband en dat belastingtechnisch ongunstig is, moest ik juist terugbetalen. Ik raakte helemaal in paniek. Mijn ouders zeiden: “Dat is vervelend, maar misschien kun je daar je spaargeld voor gebruiken.” Nouja, dat was er dus niet meer.’
Hoe reageerden ze? ‘We hebben wel een aantal serieuze gesprekken gehad. Uiteindelijk hebben ze het me voorgeschoten en heb ik ze terugbetaald in termijnen. Mijn moeder zei toen wel: “Misschien hadden we het anders met je moeten aanpakken.” Mijn zussen weten wel goed met geld om te gaan, dus ze hebben het in de opvoeding goed gedaan, maar misschien had ik wel een andere les in geld nodig, omdat ik zo chaotisch ben.’
Wat voor les? ‘Als kind dacht ik al: als je later groot bent heb je “gewoon” geld en kun je een huis kopen en op vakantie – ik koppelde dat niet aan sparen. Misschien had ik een keer keihard op mijn bek moeten gaan, zodat ik heel hard die grens zou voelen.’
Dat is nooit gebeurd? ‘Nee, niet echt. Mijn ouders zijn niet super rijk en hebben me nooit exorbitant verwend, maar op de momenten dat ik had kunnen voelen wat de gevolgen zijn van geen geld hebben – zoals met die belastingaanslag – schoten ze me te hulp, waardoor ik alsnog niet echt op mijn bek ging. Dat hebben ze met alle liefde en goede bedoelingen gedaan, en ik ben daar ook enorm dankbaar voor; ik denk alleen dat er een les voor me in had gezeten als het wel was gebeurd.’
Heb je meer van dat soort voorbeelden? ‘Ik heb best wat vrienden in het buitenland wonen, en die kan ik door geldgebrek niet zo vaak bezoeken als ik wil; of ik kon bijvoorbeeld eens niet mee met mijn groep vrienden naar Thailand omdat ik als enige geen geld had. Toen mijn beste vriendin een half jaar stage liep in Buenos Aires en we haar wilden bezoeken, zeiden mijn vrienden: “Als je nu weer niet mee kan door geld, zorgen wij wel dat het goedkomt – dan betalen we de helft voor je.” Toen zeiden mijn ouders: “Dat is super lief, maar je vrienden gaan niet voor je betalen – wij betalen de helft.” Dat heb ik deels aan mijn ouders terugbetaald, natuurlijk, maar toch – ze hielden me opnieuw uit de wind. Dat is wat ik bedoel: nog steeds zijn mijn ouders als het echt nodig is een vangnet. Dat voelt niet altijd goed als je 33 bent.’
Waarom doen ze dat, denk je? ‘Dat weet ik eigenlijk niet. Ja, waarom? Dat zou ik ze eens moeten vragen.’
Heb je ook nog een studieschuld die je moet terugbetalen? ‘Ja, ik ging laatst kijken, het is 36.000 euro. Ik ben sinds deze maand begonnen met afbetalen; hiervoor lukte het niet, omdat DUO het minimumbedrag bepaalt en dat bij mij 190 euro was. Dat redde ik niet. Ja, misschien als ik had samengewoond met iemand en in Overijssel had gewoond, dan had ik flink lagere vaste lasten gehad. Dat vind ik zo suf; als het naar 100 euro had gekund, had ik nu al een aantal jaar kunnen afbetalen.’
Wat was je armste periode? ‘Dat is nu eigenlijk, heel bizar. Tijdens mijn studie in Amsterdam was ik nog het rijkst; door de lage huur, die was de eerste jaren 400 euro inclusief gas, water, licht en internet per maand, en omdat mijn ouders mijn zorgverzekering betaalden. Daarna werd mijn huur 675 euro, toen had ik het iets minder ruim, maar nog steeds oké. Nu betaal ik 750 euro kale huur, dus voor het eerst zie ik ook wat gas, water en licht allemaal kost.’
Wat is het grootste bedrag dat je ooit hebt uitgegeven? ‘Mijn laatste spaarrekening, die ik twee jaar geleden kreeg, heb ik goed besteed, want die heb ik gebruikt voor het huisje waar ik nu in woon. Omdat ik altijd had samengewoond met huisgenoten, had ik niets en moest ik een koelkast, gasplaat, bank en wasmachine kopen. De bank was het duurst: 450 euro.’
Hoe voelde het om je geld zo bewust uit te geven aan iets, in plaats van dat het ongemerkt op raakte? ‘Heel goed en volwassen. Dat ik echt regie had over waar het geld naartoe ging. En ik zie het nog iedere dag in mijn huis staan. Ik ben ongelofelijk blij met mijn huis. Verder heb ik er geen gekke dingen staan: ik heb niet eens een televisie, en mijn laptop is van werk. Soms denk ik, als ik de deur achter me dichtdoe: als er nu een inbreker zou komen, zou hij echt niets mee kunnen nemen. Dat vind ik ook een heel bevrijdend gevoel.’
Je bent dus niet materieel ingesteld? ‘Nee. Ik hecht wel waarde aan mijn spullen, maar vooral emotionele waarde. Als ik een nieuwe telefoon mag uitkiezen, ga ik altijd voor het oudste model. Ik heb nog jarenlang om een iPhone 4 gevraagd omdat ik het fijn vind om zo’n klein maatje te hebben, en vond het verschrikkelijk toen die echt uit de handel werd gehaald. De iPhone SE die ik nu heb was de laatste die ze nog in het magazijn hadden liggen. Ik ben gewoon een chaotisch persoon die vaak dingen kwijtraakt of laat vallen, dan is het ook niet prettig om met dure dingen te lopen.’
Zijn er meer dingen waar je op bespaart? ‘Sporten, want ik heb geen abonnement. Lenzen, die draag ik vaak te lang zodat ik geen nieuwe hoef te kopen, maar dat zou ik eigenlijk niet moeten doen want ik heb al eens een ontsteking daardoor gehad. Een tv; die heb ik niet, dus ik heb ook geen dure tv-abonnementen. Voorheen gaf ik ook altijd geld aan daklozen en goede doelen, voornamelijk door dat trucje van: “Hoeveel drankjes drink je met uitgaan? Zou je er niet eentje per week minder kunnen drinken en daarvan doneren?”. Nu doe ik dat niet meer; al word ik wel een beetje misselijk van mezelf als ik daarover nadenk, want vergeleken met daklozen en zij die hulp nodig hebben, ben ik natuurlijk belachelijk rijk.’
Wat zou je voor jezelf willen qua geld? ‘Ik hoef niet rijk te zijn. Ik koop bijvoorbeeld nauwelijks nieuwe kleding – omdat ik al vijftien jaar dezelfde maat heb en veel bewaar, heb ik een kast vol goede kleren. Maar goed, je hebt natuurlijk dat hele ding of geld wel of niet gelukkig maakt. Dan ga ik, heel cliché, zeggen: het is onzin om te zeggen dat het niet gelukkig maakt. Ik had het er laatst nog met een rijke vriend over – ik zei dat ik zo veel gelukkiger zou zijn als ik 500 euro meer zou hebben in de maand, omdat ik dan net uit het krappe kom; ik zou stufi normaal kunnen terugbetalen en bijvoorbeeld geld hebben voor een vakantie. Maar hij zei: “Dat werkt niet zo, want je gaat daarnaar leven.” Misschien heeft hij daar wel gelijk in, maar ik geloof wel echt dat er een bepaalde grens is waarbij je in een rustig geldleven komt. Soms denk ik dat de enige oplossing zou zijn dat ik een groot geldbedrag win. Toen ik hier in mijn droomhuisje kwam, met droomburen in een droombuurt, dacht ik: ik weet zeker dat ik hier de Postcodeloterij ga winnen. Ik heb dat abonnement nu toch maar opgezegd, want ik won alleen maar kookboeken. Als-ie toch ooit hier valt, word ik gek.’
Hoeveel zou je extra nodig hebben? Nu kom je iedere maand net tekort. ‘Nou, vierhonderd euro netto en dan zou ik al helemaal gelukkig zijn. Wat misschien ook goed is om te zeggen: ik heb heel bewust voor dit beroep en deze baan gekozen. Ik wist dat ik er niet rijk van zou worden, maar ik ga iedere dag super gelukkig naar werk omdat ik vind dat ik het allerleukste werk heb dat er bestaat, en dat is ook heel veel waard. Dus als ik echt zou moeten kiezen, doe ik liever dit werk met een beetje geldzorgen erbij, dan dat ik ander, minder leuk werk zou moeten doen zonder geldzorgen.’
Maar je moet toch een keer weer op vakantie kunnen. Zijn er andere manieren om meer geld over te houden? ‘Nou, ik heb vier oplossingen bedacht. Ik moet stoppen met roken; dat doe ik sinds deze maand, en elke keer dat ik geen pakje koop, maak ik het geld over naar mijn spaarrekening. Ik moet weekboodschappen doen, zodat ik slimmer inkoop. Ik moet vaker fietsen of lopen, in plaats van het openbaar vervoer gebruiken. En tot slot moet ik ’s avonds eerder naar huis met uitgaan; in ieder geval vóór het moment dat ik iedereen rondjes geef, een taxi moet pakken en nog eten laat bezorgen.’
Misschien kun je náást je baan ook nog iets gaan doen, waarmee je dan vierhonderd euro extra per maand verdient. Een side hustle. ‘Ja, misschien, ik weet niet of ik het ernaast zou willen doen, maar ik wil goed worden met horoscopen. Dat ik dan van die horoscopenreadings kan geven, dat zou ik te gek vinden. En wat had ik nou net nog bedacht… shit, ik had net nog iets. Nou, nu weet ik het ook even niet meer.’
Interviews vinden altijd telefonisch plaats, onder een pseudoniem. Wil je zelf meedoen? Mail malu.de.bont@hearst.nl.
Inkomen (netto)
Salaris: 1948,14 euro
Totaal: 1948,14 euro
Uitgaven
Huur: 765,75 euro
Zorgverzekering: 116,45 euro
Energie & water: 95,75 euro
Internet: 41,50 euro
Telefoonrekening: 52,36 euro
Abonnementen (NPO, Videoland, Netflix, Storytel): 23 euro
OV: 90 euro
Boodschappen: 275 euro
Lunch & eten bestellen: 100 euro
Uitgaan & uit eten: 150 euro
Drogisterijspullen: 70 euro
Sigaretten: 80 euro
Cadeaus: 25 euro
Terugbetalen aan de Belastingdienst: 46 euro
Terugbetalen stufi aan DUO: 185 euro
Totaal: 2115,81
Sparen
Sparen: 0 euro
Spaarrekening: 0 euro
