Een 77-jarige, witte man of een 78-jarige witte man.

Wacht... Laat me dat opnieuw formuleren.

Een 77-jarige, witte man die regelmatig in de war lijkt of een 78-jarige, witte man die vier maanden geleden een hartaanval heeft gehad.

Een van hen zal het in november voor de democraten opnemen tegen Donald Trump. Een 73-jarige witte man waarvan al jaren getwijfeld wordt aan zijn geestelijke gezondheid. Wat de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2020 nu definitief een race maakt tussen oudere, witte mannen.

Een teleurstellende conclusie

Een uiterst teleurstellende conclusie van wat ooit de meest diverse democratische voorverkiezing van de Amerikaanse presidentsverkiezingen ooit was. Met twee Afrikaans-Amerikaanse kandidaten, een Latino kandidaat, (voor het eerst ooit) een openlijk homoseksuele kandidaat, (voor het eerst ooit) een Aziatische-Amerikaan en zes vrouwen. ZES! Maar op één na, moesten zij allen voortijdig opgeven (Tulsi Gabbard doet nog steeds mee aan de race al maakt ze geen enkele kans en is haar aanwezigheid een beetje als de ongewenste gast op een feestje die in de bijkeuken in slaap is gevallen en je de volgende dag pas weer ontdekt...).

De meest recente vrouwelijke kandidaat die het het opgaf, is Elizabeth Warren. Ze was ooit favoriet om te winnen, maar heeft gisteren haar campagne neergelegd na enorm tegenvallende resultaten op Super Tuesday. Het was een te verwachten stap na dinsdag, en toch voelde het als een stomp in mijn maag toen gisteren het 'breaking news'-bericht in mijn inbox verscheen. En ik was niet de enige. Op Twitter zag ik een eindeloze hoeveelheid mensen, veelal vrouwen, in mijn tijdlijn die hevig teleurgesteld waren. Waarom had Amerika wederom besloten een ontzettend competente vrouw links te laten liggen voor een stelletje oude witte mannen?

Elizabeth Warrens grootste 'fout'? Een vrouw zijn

Er zijn veel antwoorden mogelijk op die vraag. Was Elizabeth Warren de perfecte kandidaat? Natuurlijk niet. Perfecte kandidaten bestaan niet (zie Biden en Bernie). En ze heeft tijdens haar campagne uiteraard fouten gemaakt (de DNA-test, haar reactie op vragen over Medicare for All - al werd zij hier vele malen harder op aangepakt dan haar mannelijke concurrent Bernie Sanders). Maar haar grootste 'fout' leek toch wel het feit dat ze een vrouw is.

Want geen enkele kandidaat in 2020 had zoveel plannen als Elizabeth Warren - plannen die ze ook volledig had uitgedacht en doorberekend. En er is geen debat geweest waarin ze niet een van de beste dan wel de allerbeste was. Daarnaast is ze scherp, coherent, intelligent, met 70 lentes jaren jonger dan haar voornaamste concurrenten en heeft ze niet recent een hartaanval gehad. Toch stemden er in de eerste voorrondes maar heel weinig Amerikanen op haar.

En dit was niet omdat mensen twijfelden aan haar kunnen. Ze leken zelfs niet eens te twijfelen of ze wel een goede president zou zijn. Waar het iedere keer op neer kwam - zo schreef ik al in augustus - was 'verkiesbaarheid'. Een issue waar dit jaar vooral de vrouwelijke kandidaten tegenaan liepen (noem het de 'likeability' van 2020). Want ondanks dat de 2018 midterms heeft aangetoond dat vrouwen wel degelijk kunnen winnen in de Amerikaanse politiek. Dat Hillary Clinton 3 miljoen méér stemmen had in 2016. Dat het juist de vrouwelijke kandidaten in deze voorverkiezingen waren die - zoals Warren tijdens een van de debatten mooi gebruikte - in tegenstelling tot de mannen al hun eerdere verkiezingen wél hadden gewonnen. Amerikanen blijven sceptisch of een vrouw wel president kan worden.

Geen vrouwelijke president

Uit een onderzoek dat vorig jaar werd gedaan door Ipsos bleek dat 74 procent van de democraten geen probleem had met een vrouwelijke kandidaat, maar slechts 33 procent geloofde ook dat hun buren daar hetzelfde over dachten. Dit zorgt voor een zogenaamde 'verkiesbaarheidsvalkuil' voor vrouwelijke kandidaten vertelde Marianne Cooper, een socioloog van Stanford, tegen The New York Times. Als kiezers denken dat andere kiezers niet voor een vrouw zullen stemmen, stemmen ze zelf ook niet voor een vrouw. 'Het geloof dat een vrouw niet kan winnen heeft de kracht om het waar te maken.'

En deze 'self-fulfilling prophecy' is ook deze keer weer uitgekomen. Want democratische kiezers gingen de afgelopen weken liever voor de 'veilige keus' (een witte, oude man) en lieten de uiterst geschikte, zeer competente vrouwelijke kandidaat die zonder enige twijfel de vloer met Donald Trump had aangeveegd tijdens de debatten zoals ze ook met Mike Bloomberg deed, links liggen.

Ik snap dat democraten (terecht) enorm bang zijn voor een tweede termijn Trump en dat het trauma van Hillary Clintons verlies nog vers in het geheugen zit. Dat laatste zal de angst dat een vrouw niet kan winnen enkel versterken. Maar het blijft uiterst teleurstellend. Zeker na de winst van al die vrouwen in 2018. Na #MeToo. Na de women's marches. En na dat korte, hoopvolle moment waarop Elizabeth Warren een serieuze kanshebber op de nominatie leek.

Vrouwelijke running mate

Het enige pluspuntje is dat deze uitslag wel zo goed als heeft verzekerd dat zowel Biden als Bernie, als ze slim zijn, straks een vrouwelijke running mate zullen aanwijzen. En er zijn (uiteraard) heel veel goede opties, waaronder Warren, Senator Kamala Harris en (voormalig gouverneurskandidaat) Stacey Abrams. Mochten de oude heren nou inderdaad gaan voor een vrouwelijke VP-kandidaat, dan zou ook dat vooruitgang betekenen. Want er zijn tot op heden pas de TWEE vrouwen in de geschiedenis van de Amerikaanse verkiezingen geweest die deze plaats innamen. Wat schokkend is. En ik hoef je niet te vertellen dat er nog nooit een vrouwelijke vice-president is geweest.

Dit betekent dat de Amerikanen in 2020 nog steeds de mogelijkheid hebben om toch nog één glazen plafond te doorbreken. Laten we hopen dat ze 'm met beide handen aangrijpen. Al blijft het wrang dat het de troostprijs zal zijn.