Milieu-activist en oprichter en creative director van Eco-Age Livia Firth ging voor ELLE in gesprek met de altijd inspirerende Jane Goodall: over de veerkracht van de natuur en vertrouwen op de ontembare menselijke geest. Maar ook over hoe deze pandemie een kans is om alles te resetten.
Jane Goodall over boodschap namens de natuur en dieren
Ik denk niet dat ik hoef uit te leggen wie dokter Jane Goodall is, Dame of the British Empire, oprichter van het Jane Goodall Institute en VN Ambassadeur voor de Vrede. We ontmoetten elkaar een paar keer de afgelopen jaren, steeds tijdens de Roots & Shoots Awards in Londen, omringd door kinderen, knuffelend met haar favoriete (en beroemde) apenknuffel. Gezien haar carrière en prestaties zou je een zekere afstandelijkheid kunnen verwachten - die meer dan terecht zou zijn. Nou, niets is minder waar.
Niet alleen zijn de glinstering in haar ogen en ondeugende glimlach sterker dan ooit, maar wat haar tot op de dag van vandaag drijft, is haar verlangen naar contact met mensen en gesprekken om haar eigen boodschap namens de natuur en dieren te verkondigen. Voordat we aan dit interview begonnen, gaf ik luchtig commentaar op het feit dat ze blij moet zijn geweest dat ze een tijdje niet op reis was geweest, omdat Covid-19 ons allemaal op één plek in de wacht heeft gezet. Ik had beter moeten weten, want zelfs vanuit ons zoomscherm, keek ze naar me alsof ik op Mars woonde: 'Ik kan niet wachten om weer op pad te gaan! Ik mis reizen en mensen zo erg!' Duidelijke taal.
Hier wat fragmenten uit ons gesprek.
Livia Firth: Hi Jane! Wat fijn om je te zien, je ziet er zo goed uit!
Jane Goodall: 'Dankjewel!'
LF: Ik wilde je vragen: wat gebeurt er nu met je projecten in Afrika tijdens de coronacrisis?
JG: 'De chimpansee-opvangcentra Chimp Eden in Zuid-Afrika en Tchimpounga in Congo zijn oké, want je kan er mensen tegelijkertijd met dieren isoleren. Iedereen die binnenkomt, moet getest worden zodat er geen risico is. Maar bij opvangcentrum Gombe in Tanzania is het heel anders. Daar is geen hek en om het centrum heen wonen duizenden mensen in arme dorpen. Het aantal mensen dat het veld op mag, is omlaag gebracht; ze gaan alleen een of twee keer per week kijken waar de chimpansees zijn. Maar het virus nadert het plaatsje Kigoma, dus met een grote campagne informeren we de dorpelingen, delen maskers uit en nemen testen af. We zijn doodsbang dat de chimpansees ook ziek kunnen worden. Het is heel lastig – we kunnen alleen hopen op het beste.'
LF: Ik zag dat er een nieuwe documentaire uit is, genaamd Jane Goodall: The Hope. Meteen vond ik de titel zo van nu. En je sprak heel mooi over hoop in je paasboodschap op Instagram over wederopstanding, hoop en veerkracht. Het is fijn met iemand te praten die de Tweede Wereldoorlog meemaakte en daarna 9/11 in New York - jij was er getuige van en zag de transformatie en wat er daarna gebeurde. Dus, voel je je hoopvol?
JG: ‘Ik heb nog steeds hoop over de veerkracht van de natuur, ik heb hoop over de jeugd, en ik heb hoop over de ontembare menselijke geest die zegt: “Ik geef niet op. Ik zal nooit opgeven." Ik heb geen hoop dat sommige politici of wereldleiders zullen veranderen. In plaats daarvan zal de gemeenschap van zich moeten laten horen; ik denk dat de tijd daar nu echt rijp voor is. Door deze lockdown herontdekten we een soort van onderlinge verbondenheid, een gemeenschapsgevoel. Het herinnerde ons er bijna aan dat we burgers zijn.’
LF: In haar boek On Fire heeft Naomi Klein het over een Marshall Plan (verwijzend naar het economische hulpplan na de Tweede Wereldoorlog, red.) maar dan voor herstel, een overeenkomst voor een groene economie. Misschien gebeurt dit wel, want als overheden en bedrijven deze virussen willen overleven, moeten ze drastisch veranderen. Wat zou jouw Marshall Plan voor de natuur zijn?
JG: ‘Momenteel schrijf ik een essay voor een boek over stedelijke gebieden, het planten van bomen, ruimte innemen, dingen op het dak zetten, ‘groene muren’ en stadstuinen. We zouden zelfs biologische groentes kunnen groeien in schooltuinen, zodat vlinders en insecten kunnen bestuiven en bloemen terug kunnen komen. Het zou echt kunnen, het werkt!
Naast het planten van bomen en bossen beschermen, moeten we met de jeugd werken, maar ook met politici, bedrijven, leraren en ouders. We moeten het van alle kanten benaderen. Een beroemd iemand zei ooit: “Think globally, act locally” [denk wereldwijd, handel lokaal, red.], ik weet niet meer wie. Hij had in ieder geval geen gelijk. We moeten lokaal handelen voordat we wereldwijd durven te denken. Als je nadenkt over de wereldwijde problemen, word je zeker depressief. Dat helpt niet. Als je zegt: “Oké ik kan wel dit doen. Ik kan mijn hele school of zelfs buurt laten recyclen,” dan doe je dat wel en dat is fantastisch. Dat is de mentaliteit van Roots & Shoots, waarbij nu 65 landen actief betrokken zijn.'
LF: Het moet beginnen met de jeugd. Daarom hou ik zo van Greta Thunbergs initiatief. Het begint met een jong persoon die miljoenen jongeren wereldwijd mobiliseert om te protesteren; de volgende stap is met oplossingen komen. Het moet niet alleen om protest gaan, maar ook over wat we nu gaan doen. Als je verandering wil bewerkstelligen, moet je positief en constructief zijn en een optimist. Maar soms is dat moeilijk. Als activist raak ik soms gefrustreerd en boos en verlies ik mijn geduld met alle bedrijven die doen alsof ze willen veranderen en dat niet doen...
JG: 'Nou, je moet het reduceren tot iets simpels. En ook niet proberen om alles via dezelfde methodes te doen, want dat werkt ook niet. Ik kan me herinneren dat toen ik begon aan het lange proces om medisch onderzoek naar chimpansees te beëindigen, ik erin slaagde een laboratorium binnen te gaan en vervolgens een vergadering organiseerde met enkele mensen daar. Veel mensenrechtenmensen wilden me daarna nooit meer spreken. Ze zeiden: "Hoe kun je met die slechte mensen praten? Hoe kun je een kopje koffie van ze accepteren?” En ik zei: "Als je niet met ze praat, hoe kun je dan verandering verwachten?" En dus confronteerde ik ze niet, maar ik sprak over het opvangcentrum Gombe, liet ze opnames zien en we spraken over het liggen in een fijn veld in de avondzon. Zo overtuigde ik ze. Toen gaven ze het niet toe maar zoals je weet, worden tegenwoordig Amerikaanse chimpansees niet meer gebruikt voor medisch onderzoek.'
LF: Je hebt helemaal gelijk. Geloof je dat we nu met deze pandemie de kans hebben alles te resetten?
JG: 'We hebben nu die kans ja en hopelijk zullen veel individuen zichzelf resetten, breidt dat zich uit en zal het uiteindelijk bij de mensen aan de top terecht komen.'
LF: Hopelijk! Als we allemaal contact maken en handen vasthouden, zal het realiteit worden.
JG: 'We kunnen nu geen handen vasthouden!'
LF: Virtueel dan! Het was heerlijk om je te zien, Jane en hopelijk omhelzen we elkaar binnenkort echt.
Editor: @supriya.dravid, vertaling: @lisagoudsmit
Fotografie: @magdawosinskastudio
Fashion Director: @malini_banerji
Interview: @liviafirth / @ecoage
ELLE's duurzame favorieten van de dag
Natural Moisturizing Factors + HA - hydraterende dag- en nachtcrème
The Ordinary, € 6,50
