'Derde van vrouwen kan niet optimaal functioneren tijdens ongesteldheid,' kopte de NOS vanochtend vroeg naar aanleiding van een onderzoek van het Radboudumc dat onder 42.000 Nederlandse vrouwen werd afgenomen en daarmee 'het grootste menstruatieonderzoek ooit' is.
Dat één op de drie vrouwen iedere zoveel weken zóveel last heeft van kramp, buikpijn, rugpijn, vermoeidheid en psychologische klachten dat platliggen de enige oplossing is, is natuurlijk heftig. Zeker als het zo zwart op wit staat (of wit op zwart in het geval van de NOS-site). Maar als je zelf menstrueert, of al als je twee of drie vrouwen in je directe omgeving hebt die menstrueren, dan zal de uitkomst je niet echt verrassen.
Voordat ik zelf ongesteld werd, zag ik mijn zus al opgekruld tot een balletje in bed liggen. Zelf heb ik het redelijk makkelijk - rugpijn, krampen, pijnlijke borsten, een opgeblazen gevoel en algehele mentale malaise even daargelaten, want dat 'hoort erbij'. Maar ik ken genoeg vrouwen die de pil gebruiken alleen maar om hun menstruatieklachten te verminderen. En van minstens één goede vriendin weet ik dat ze de eerste dagen van haar menstruatie niet zonder de aller dikste tampon plus een dik maandverband de deur uit kan, omdat ze anders binnen twee stappen doorlekt.
Menstruatie sucks.
Schokkender vind ik het feit dat dit onderzoek, aldus het nieuwsbericht, 'het grootste menstruatieonderzoek ooit' is. Betekent dit dat er tot nu toe niet eerder op echt grote schaal is onderzocht of vrouwen last hebben van hun menstruatie? De helft van de wereldbevolking heeft, had of krijgt er mee te maken, maar het was niet eerder 'belangrijk' genoeg om echt groots te onderzoeken?
Niet dat het niet fijn is dat dit onderzoek nu is gedaan. Zeker omdat bij 1 op de 10 vrouwen ernstige menstruatieklachten wijzen op endometriose, iets wat gevaarlijk is en behandeld moet worden (heb je extreme last iedere maand, ga naar de dokter!). Maar ergens hoopte ik dat we in 2019 dichterbij werkelijke oplossingen voor al deze serieuze problemen waren, dan enkel vragen of we er last van hebben. Of ben ik naïef?
In de Oscarwinnende documentaire 'Period. End of sentence' die nu op Netflix staat (aanrader!), wordt een groepje vrouwen in een klein dorpje vlakbij New Delhi, in India gevolgd. De vrouwen en meisjes praten in het begin giechelend over hun menstruatie. Ze vertellen hoe ze iedere maand hun bloeding onhandig opvangen met (soms vieze) doeken. Een maandelijks ongemak dat er regelmatig toe leidt dat schoolopleidingen worden gestaakt, want je buitenshuis omkleden zonder nieuwsgierige mannenogen, blijkt onmogelijk.
Vervolgens neemt het groepje vrouwen het heft in eigen handen en start een eigen maandverbandfabriekje. Niet alleen hebben ze zo zelf hygiënische verbanden, maar de verkoop van het maandverband zorgt dat ze een inkomen verwerven en dus voor het eerst in hun leven onafhankelijk zijn.
De film is inspirerend en opbeurend, tot je je beseft dat dit niet vijftig jaar geleden speelde, maar heel recent. En dat vrouwen die beschikking hebben over maandverband op het platteland van India, waarschijnlijk eerder de uitzondering dan de regel zijn. En niet alleen daar. In buurland Nepal werd vorig jaar pas een verbod ingevoerd op de chhaupadi, een krakkemikkig hutje waar vrouwen tijdens hun menstruatie naartoe werden verbannen omdat ze onrein zouden zijn. En in Oeganda mogen vrouwen tijdens hun ongesteldheid niet in de tuin komen, omdat de planten dan zouden sterven.
Bizarre, achterhaalde, belachelijke en vrouwonvriendelijke ideeën en gewoontes rondom menstruatie die ver van ons af lijken te staan. Maar niets is minder waar. Want overal ter wereld hangt nog altijd een enorm taboe rondom menstruatie.
Uit een onderzoek van Plan onder Britse meisjes van 14 tot 21 jaar in 2017, bleek dat bijna de helft van de ondervraagden zich schaamde voor haar menstruatie. Eenzelfde hoeveelheid zei ooit thuis te zijn gebleven vanwege de ongesteldheid (een meerderheid loog uit schaamte over de reden) en bijna 70 procent heeft ooit een gymles geskipt toen ze ongesteld was.
Ook dichterbij huis is dit het geval. Uit het onderzoek van het Radboud UMC onder Nederlandse vrouwen blijkt dat de helft van de ondervraagden die aangaf extreem last te hebben van hun ongesteldheid, liever niet praat over deze menstruatieklachten en zelfs verhult voor familieleden dat ze last hadden.
Hoe kan het toch dat er in 2019 nog steeds zo'n stigma rust op iets wat DE HELFT VAN DE WERELDBEVOLKING aangaat? Ik roep maar wat hoor, maar zou het iets te maken hebben met het feit dat het de vrouwelijke helft van de wereldbevolking is?
In Period. End of sentence wordt aan meerdere jongens en mannen gevraagd wat menstruatie precies is. Het merendeel heeft werkelijk geen idee (een ziekte, zegt er een). Toen de korte documentaire werd genomineerd voor de Oscars, was er een mannelijk lid van The Academy die (anoniem) aangaf nooit voor de documentaire te stemmen omdat het over menstruatie ging en dus 'icky' was voor mannen.
'It's well done, but it's about women getting their period, and I don't think any man is voting for this film because it's just icky for men.'
En vorige week nog besloot een man even uit te rekenen hoeveel tampons een vrouw nodig heeft tijdens haar menstruatie, dit om eens na te gaan of al die vrouwen die 'zeuren' over dure maandverbanden en tampons het bij het rechte eind hebben. Zijn (totaal foute) conclusie: 9 tampons per keer. Wat neerkomt op 20 pond per jaar en makkelijk te betalen is, zei hij, mits we wat minder 'Starbucks venti frapps' kopen...
Dit bizarre mansplainen zou grappig zijn als het niet ook levensgevaarlijk is. Want 9 tampons per menstruatie is echt veel te weinig, aangezien je zo'n ding maximaal 8 uur mag inhebben en de meeste vrouwen langer dan 3 dagen menstrueren. Daarnaast is het onduidelijk hoe hij aan 9 menstruaties per jaar komt, aangezien de gemiddelde lengte van een cyclus 28 dagen is en een jaar 12 maanden heeft. Het is maar te hopen dat bovenstaande tweet zo hard viral is gegaan, dat er geen enkel jong meisje is die tijdens haar zoektocht naar informatie over ongesteld zijn, denkt dat zijn onzin klopt.
Al heeft zijn belachelijke berekening er wel voor gezorgd dat er op Twitter even volop over menstruatie werd gesproken. En wellicht is dat de enige manier om het stigma weg te krijgen. Er net zo lang en net zo hard over te praten tot het de normaalste zaak van de wereld is. Dus kom maar door met de onderzoeken, met de Oscarwinnende documentaires en zelfs met de belachelijke tweets. Je moeder, je zus, je oma, je tante, de buurvrouw, je beste vriendin, Queen Elizabeth, allemaal hebben ze er (ooit) mee te maken (gehad). Ongesteld zijn is vervelend, ja. Maar het is allesbehalve 'icky'.
ps. Heb je hele erge pijn, praat erover. Laat je niet afwimpelen door een huisarts die zegt dat het er allemaal bijhoort, want iedere maand kromliggen van de pijn is echt niet normaal of nodig.
