Duurzame mode is inmiddels – gelukkig – langzaam de norm aan het worden: er is zo veel moois te koop dat gemaakt is met respect voor mens en milieu. Tegelijkertijd is het bij online shoppen lastig te navigeren tussen alle sustainable opties. Hoe vind je goede merken? En wat is eigenlijk ‘goed’? We vroegen Zoe Patience en Ruth Sutherland, oprichters van webwinkel PARO STORE, om advies.
Duurzame kleding en accessoires online kopen
De van oorsprong Australische en Engelse vriendinnen en oprichters van PARO STORE wonen allebei al jaren in Amsterdam en startten vorig jaar, midden in de coronacrisis, hun eigen webwinkel. Ze vertellen: ‘We werkten allebei in de mode en creatieve industrie en zagen veel verontrustends: de hoeveelheden afval bijvoorbeeld en het produceren zonder respect voor de wereld, alleen met als doel geld te verdienen. We wilden een conceptwinkel creëren die alleen progressieve en verantwoorde merken promootte, dus begonnen we PARO.'
Wat is duurzame mode eigenlijk volgens jullie?
Ruth: ‘Nou, eigenlijk gebruiken wij het woord “duurzaam” niet, we hebben het over “goed ontwerp”. Voor ons betekent dat een product met een positieve impact, of zo weinig mogelijk impact, op de wereld en mensen. Tijdens een maakproces zijn er zó veel besluiten te nemen: van de stoffen, tot de productie en transport. Wij supporten merken die in elke stap van het proces de best mogelijke beslissing nemen én vertellen hun inspirerende verhalen.’
Zoe: ‘Zelf zochten we lang naar goed gemaakte, mooie mode; veel duurzame kleding ziet er hetzelfde uit. Tijdens ons onderzoek stuitten we op zoveel geweldige, kleine merken die nog geen platform kregen; dus besloten we er zelf een te starten.’
Kunnen jullie voorbeelden van die merken geven?
Zoe: We verkopen bijvoorbeeld het Noors/Duitse merk Studio Mend: zij herstellen op een coole manier items waar een gat in zit, waardoor ze een nieuw leven krijgen. Je verwacht niet dat iets dat kapot is, zo waardevol kan zijn. Of E.A. Williams: deze Londense ontwerper verft en print kleding met natuurlijke materiaal, zoals wilde bloemen. Ze heeft dit proces van haar moeder geleerd. Echt geweldig, want daardoor ga je de natuur nog meer waarderen.’
Ruth: Of Mia Larsson: zij verzamelt voedselafval bij restaurants, zoals oesterschelpen, en maakt daar met zilver sieraden van. Dat heeft weinig impact op het milieu, want zilver kan zonder kwaliteitsverlies gerecycled worden en schelpen zijn biologisch afbreekbaar. Door dit soort ontwerpen ga je anders kijken naar de wereld, materialen en producten. En als je weet hoe iets is gemaakt of door wie, ga je er voorzichter mee om. Daarom staan wij voor ethiek én educatie.’
Hoe pakken jullie dat aan?
Ruth: ‘Het is moeilijk om duurzame merken te vinden, en helemaal om kennis erover te vergaren: dus brengen we dat samen. Als wij willen dat klanten het maakproces kennen, moeten we hen die informatie bieden. Ook voor makers is het fijn als consumenten weten hoeveel moeite en liefde ze in de producten stoppen.’
Zoe: ‘Op onze website zijn we dus zo transparant mogelijk. Daarbij ontwikkelden we een systeem met codes: aan elk item hangen we een icoontje, zoals ‘vegan’, ‘biologisch’, ‘lokaal gemaakt’, ‘circulair’ of ‘empower people’. Op die manier helpen we klanten navigeren door onze website, zoals je dat ook met een menukaart in een restaurant doet: daar zie je vaak ook in een oogopslag of iets vegetarisch of pittig is. Wij hebben de productie van de merken onderzocht, en de informatie overzichtelijk op PARO gezet.’
Artikel loopt verder onder de afbeelding.
Dat is dan op jullie website, maar hoe kan je als geïnteresseerde consument zelf bij merken bepalen of iets ‘goed’ gemaakt is?
Ruth: ‘Het vergt veel inspanning, omdat er geen regelgeving of certificeringen voor de hele sector zijn, zoals bijvoorbeeld bij voedsel. Dat moet echt veranderen. Er bestaan natuurlijk keurmerken van bepaalde instanties in de mode-industrie, maar eerlijk gezegd zijn die niet altijd een garantie: rampen zoals Rana Plaza vinden ook plaats in gecertificeerde fabrieken. Dus vraag merken zelf om informatie over het maakproces. En dan meteen op sociale media, zodat iedereen het ziet. Wij denken dat transparantie key is: als een merk informatie wil geven, is dat al een goed teken.’
Zoe: ‘En daarnaast geldt: winkel volgens je eigen principes. Wat is belangrijk voor jou? Wil je kleine merken supporten? Vind je het belangrijk dat iets vegan is? Of vind je andere kenmerken van een materiaal belangrijk?’
Ik twijfel bijvoorbeeld altijd of ik nou leren schoenen wil kopen die misschien lang meegaan maar mogelijk dieren hebben geschaad in het productieproces, of voor vegan leer moet gaan dat misschien minder lang meegaat?
Ruth: ‘Er is wat dat betreft niet echt “goed’ of ‘fout”. Wij benaderen het positief: onderzoek doen is het belangrijkst. Bijvoorbeeld: er is vegan leer gemaakt van synthetische stoffen en vegan leer gemaakt van fruit of bijproducten uit de voedselindustrie. Beide hebben een andere impact op het milieu. Wij verkopen schoenen van Viron, een plant based merk, dat ‘leer’ maakt van appel en mais. Zij zijn heel transparant over hun productieproces, geven de exacte percentages ingrediënten in hun schoenen. Maar je kan ook altijd gaan voor leren schoenen die jaren meegaan. Zoek uit hoe het leer wordt verkregen en behandeld, en zorg ervoor dat de zool kan worden vervangen, zodat ze een leven lang meegaat.’
Zoe: ‘Er zijn gewoon veel opties die om verschillende redenen ‘goed’ zijn. Het belangrijkste is dat je begrijpt waaróm en dat je alle informatie hebt om tot een weloverwogen keuze te komen. Vandaar dat wij alle aspecten van de productie belichten: er bestaan immers ook merken die bijvoorbeeld wel biologische stoffen gebruiken maar verder niet eerlijk produceren en zich dan wel ‘duurzaam’ noemen. Dat is greenwashing. Wij pleiten voor complete transparantie, zodat consumenten de greenwashers kunnen onderscheiden van de merken die écht een betere impact op de wereld proberen te hebben.’
Hoe kun je verder het productieproces controleren?
Zoe: ‘Er is geen snel antwoord op deze vraag - dat is een van de redenen waarom wij PARO zijn begonnen - dus het is belangrijk dat je bereid bent om onderzoek te doen. Denk na over de volledige toeleveringsketen en hoe mensen, materialen, processen en betrokken zijn bij de productie. Wij beginnen met de mensen, omdat het zo belangrijk is om te weten dat wie je kleding maken, eerlijk zijn behandeld. Certificeringen en “gedragscodes” van leveranciers zijn niet genoeg, ga op zoek naar merken die samenwerken met hun leveranciers, regelmatig op bezoek gaan, je erover vertellen of ze laten zien.’
Ruth: ‘Proces heeft alles te maken met hoe iets is gemaakt - het verwerken van de grondstoffen tot stoffen en het maken van de kledingstukken. Je zoekt naar zaken als minimale chemicaliën, het beheer van het gebruik van hulpbronnen zoals water en energie en het minimaliseren van afval. Waar vonden de verschillende productiefasen plaats? Lokale productie is geweldig, maar er kan een reden zijn om verder weg te produceren, dus vraag het merk daarnaar. Vraag alles wat je wil weten.’
