We lijken op ze en we verschillen van ze, we rebelleren tegen ze of hangen onder hun vleugels, ze zijn soms te lief of ze waren weleens te streng, we stelen uit hun kledingkast of maken juist onze eigen cool, maar één gemene deler hebben ze altijd: ze kennen ons zoals niemand anders ons kent en we zijn door ondoorgrondelijke redenen altijd op een unieke manier met ze verbonden. Ze doen het nooit helemáál goed, maar fout doen ze het ook nooit. Vraag een dochter naar haar moeder, en er is altijd een verhaal.
Wie was onze moeder voordat ze moeder werd, waarin lijken we op haar en waarin zijn we anders? Mogen we voorstellen: Wara (26) en Wendela (56), een avonturier by choice en een avonturier by accident.
MAMA IN PARIJS
'Ondanks dat ze me veel vertelt, heeft mijn moeder me volgens mij nog niet alles van vroeger verteld. Daardoor blijft de persoon die ze was voordat ze mij kreeg nog een beetje mysterie houden. Mijn moeder was een redelijk stil meisje; ze was iemand die zich op één persoon richtte en niet zo van de groepen vrienden was. Toen ze op haar derde haar eerste hartsvriendinnetje maakte, zei ze tegen mijn oma dat dat kwam omdat ze "zulke mooie handjes had." Op haar zeventiende vertrok ze naar Frankrijk. Toen ze net in Parijs kwam, werd ze danseres bij de Moulin Rouge. Niet dat ze super goed kon dansen, ze had gewoon een goed figuur, haha. Ze heeft me een keer verteld dat er een choreograaf uit New York kwam, een beetje zo'n snelle gast, die een dansvoorstelling wilde met de ballerina's van het Franse Nationale Ballet. Die ballerina's haalden hun neus op voor die New Yorker, en dus ging hij naar de danseressen van de Moulin Rouge. Zij wilden wél - stond mijn moeder in de Franse opera. Niet te dansen, overigens - haar enige taak was om op rolschaatsen als een lakei over het podium te rollen. Na die ene show wilden de ballerina's trouwens opeens wel meedoen, dus dat was gelijk ook de laatste keer voor de Moulin Rouge-danseressen. Ze hebben nog wel voor elkaar gekregen dat ze drie maanden betaald kregen - één van de danseressen maakte stampij door te zeggen dat ze al een wasmachine op afbetaling had gekocht.
Ze heeft uiteindelijk tien jaar in Frankrijk gewoond en er allerlei avonturen beleefd. Toevalligerwijs heeft ze in haar leven drie vriendjes gehad die José heetten, daar in Frankrijk kreeg ze de eerste José. Een intense relatie was dat; ze trouwden vroeg, startten een restaurant in een klein herdersdorpje en hadden altijd muzikanten, kunstenaars, regisseurs en andere creatieve types over de vloer. Ze waren heel passioneel, maar het ging uiteindelijk uit , waarna ze mijn vader ontmoette, een veel kalmere man. Een indiaan - letterlijk, want hij komt uit een van de grootste indianenstammen van Bolivia. Die eerste José zoek ik trouwens nog steeds vaak op in Frankrijk. Hij is een soort van peetvader, vriend en coach inéén voor me geworden.
Ik ben vreemd genoeg met meer vroegere vriendjes van mijn moeder goede vrienden geworden, zoals Jeroen: hij was mijn moeders eerste vriendje en woont nu in Parijs, waar hij een succesvolle ondernemer is. Ik en mijn vriendinnen noemen hem als we daar zijn altijd "Jeroentje", wat hem waarschijnlijk doet herinneren aan zijn Nederlandse afkomst - hij woont nu al sinds zijn 17e in Frankrijk en geen Fransman zegt natuurlijk "Jeroentje". Hij noemt mij zijn belle fille - "schoondochter" -, maar alleen omdat hij het een mooi woord vindt. Ik vind het fijn om vrienden te hebben van mijn moeders leeftijd. Ze weten vaak goed wat ze willen en zijn minder zoekende. Dat vind ik inspirerend.
BEST HETZELFDE, TOCH WEL
'Ik lijk op mijn moeder qua avontuurzucht, en we kunnen beiden voor passionele types vallen. Het verschil is alleen dat mijn moeder het overkwám, terwijl ik het vaak bewust opzoek - ik doe er moeite voor, bij haar ging alles voor mijn gevoel veel meer vanzelf. Naarmate mijn moeder ouder wordt, beseft ze volgens mij steeds beter wat voor een leven ze heeft geleid en wat voor een gekke dingen ze heeft meegemaakt.
Ik lijk in wel meer dingen op haar, terwijl ik altijd dacht dat we heel verschillend waren. Net als haar kan ik blij worden om hele kleine dingen. Ik kan middenin een gesprek opeens bezig zijn met een babybij die voorbijvliegt, of een hele mooie plant zien. Omdat mijn moeder dat ook heeft, stond ik er nooit zo bij stil hoe dromerig dat kan zijn; nu pas merk ik dat misschien niet iedereen die dingen ziet. Iedereen wordt ook altijd rustig van mijn moeder, en van vrienden hoor ik ook vaak dat ik dat effect op ze heb.
Sommige dingen heb ik vroeger moeilijk van haar gevonden. De moeders in Heemstede, waar ik opgroeide, kenden elkaar allemaal en leken allemaal op elkaar. Mijn moeder ging daar niet in mee - die kleedde zich hoe zij zich wilde kleden, deed wat zij wilden doen en hoefde niet zo nodig - net als vroeger - mee met de groep. Nu bewonder ik haar daar juist om. Ze doet precies waar ze zin in heeft. Ze is heel geïnteresseerd in gezondheid, fysiek en mentaal. Jaren geleden hield zij zich al bezig met dingen die we nu mindfulness noemen. Mongolische boventoonzang, shiatsu massages, dat soort dingen. Sinds ik het huis uit ben - ik ben rond mijn achttiende ook voor een paar jaar naar Frankrijk vertrokken -, kan ze zich ook meer op haarzelf richten. Op een gegeven moment is ze ook bruggenwachtster geworden ergens op het platteland. Zit ze in zo'n huisje waar ze één keer per uur op de knop hoeft te drukken, en in de rest van de tijd kan ze bezig zijn met haar eigen dingen, zoals de cursus toneelstukschrijven die ze volgt en het boek wat ze schrijft. Door precies te doen wat ze zelf wil, maakt ze zichzelf heel gelukkig, en daar ben ik heel trots op.
DE BESTE SCHOONMOEDER
Ik vind haar ook heel mooi als schoonmoeder, omdat ze zo onbevooroordeeld is. Ik heb een Franse communistische schrijver als vriendje gehad, daarna een jongen met een bipolaire stoornis. Niet de makkelijkste types, maar mijn moeder omarmde ze precies zoals ze waren en zij waren ook dol op haar. Een van de belangrijkste lessen die ik van mijn moeder heb geleerd, is dan ook dat iedereen gelijkwaardig is, waar je ook vandaan komt. En ze heeft me geleerd hoe ik heel goed voor mezelf kan zorgen. Rust, balans, mentale gezondheid - ik krijg al van kinds af aan mee hoe je daar zelf voor kunt zorgen.
Ik denk dat zij het meest trots is op de reizen die ik al heel jong in mijn eentje heb gemaakt. Als ik terugkwam, zei ze altijd: "Ik zie dat je weer een beetje ouder bent geworden."
Wat ik het liefste met haar doe? Praten. We praten super veel. Als ik met haar heb gepraat ben ik helemaal geïnspireerd en denk ik ineens dat ik de hele wereld aankan. Ik weet niet of ze dat effect bij iedereen heeft, maar wel bij mij. Zonder dat ze zégt dat ik alles kan; ze praat gewoon op een bepaalde manier waardoor ze me zo krijgt gestemd. Ze geeft me ongemerkt ook altijd tien nieuwe ideeën, zonder dat ze echt direct ideeën noemt. Snap je?
Wacht, ze belt. Ik neem even op, goed?'
Dit artikel verscheen oorspronkelijk in 2016.
