In de wereld van vandaag is het bijna vanzelfsprekend dat datingapps de makkelijkste manier zijn om mensen te ontmoeten. Ze zijn een genormaliseerd onderdeel van seks en relaties en de meesten van ons geloven dat ze een romantische match makkelijker maken (of dat nu binnen een uur is of, met een beetje geluk, op een dag).
Maar geven ze eigenlijk wel om onze relaties, of zijn ze gewoon een commercieel product om geld te verdienen? Volgens een rechtszaak die onlangs in de Verenigde Staten is aangespannen, is het dat laatste.
De aanklacht, ingediend door zes mensen tegen Match Group - het bedrijf achter een aantal populaire dating apps en sites, zoals Tinder, Hinge en meer - beweert dat dating apps gebruikers 'veranderen in gokkers, opgesloten in een zoektocht naar psychologische beloningen'. Verder suggereert de aanklacht dat datingapps niet zijn ontworpen om je te helpen bij het vinden van liefde of een band - zoals hun marketing zou beweren - maar eerder zijn ontworpen om 'dure abonnementen en oneindig gebruik' te stimuleren.
Volgens The Guardian heeft een woordvoerder van Match Group de rechtszaak als "belachelijk" bestempeld, en houdt vol dat de organisatie er "actief naar streeft" om mensen van hun apps af te krijgen. Onderzoekers zijn het er echter over eens dat sommige apps hun gebruikers tekort doen als het gaat om datingapp-technologie.
Natasha McKeever en Luke Brunning zijn ethisch onderzoekers bij het Centre for Love, Sex, and Relationships aan de Universiteit van Leeds. Ze wijden hun tijd aan het begrijpen van de ethiek en filosofie van liefde en relaties, met een bijzondere focus op de ethiek van hedendaagse dating.
'De aanklagers in deze zaak hebben gelijk dat datingapps gebouwd zijn om geld te verdienen aan de aandacht en romantische investering van hun gebruikers. Hoe meer we ze gebruiken, hoe meer bedrijven ervan profiteren,' vertelt Brunning aan ELLE Australia.
Hoewel Luke niet zeker weet of de aanklagers hun zaak zullen winnen - 'Begrippen als "verslaving" zijn vaak omstreden en moeilijk hard te maken,' - zullen de meeste gebruikers het ingewikkelde gevoel kennen dat datingapps opwindend en uitputtend zijn.
'Ze haken ons in door ons een dopaminehit te geven elke keer dat we een match of een bericht krijgen, en ze moedigen ons ook aan om te denken dat als we gewoon wat langer op de app blijven, nog een paar keer swipen, nog een paar berichten sturen, dat we dan misschien 'de ware' vinden, of in ieder geval iemand die beter is dan de persoon met wie we op dit moment in gesprek zijn,' zegt McKeever. 'Ze moedigen gebruikers aan om er veel tijd aan te besteden - millennials spenderen naar verluidt 10 uur per week aan datingapps.'
Wat is precies het probleem met datingapps?
Veel apps maken gebruik van 'gamified' technieken om onze aandacht vast te houden. Op sommige gebieden, zoals het leren van een taal, is dat heel succesvol gebleken. (Denk: DuoLingo.) Maar als het aankomt op daten en relaties, is de ethiek van een dergelijke aanpak een beetje waziger.
'Dating apps 'gamificeren' onze ervaringen omdat ze de manieren waarop we onze romantische doelen nastreven vereenvoudigen, een beetje zoals een bordspel dat ons eenvoudige taken geeft om te voltooien op weg naar de overwinning,' legt Brunning uit.
Het probleem, voegt hij eraan toe, is dat de benadering van datingapps onze waarden overneemt en ons doet vergeten wat we belangrijk vinden. 'Onze waarden worden overgenomen als een datingapp een gevoel voor aantrekkelijkheid probeert om te zetten in 'trekjes' en 'matchpercentage' de in cijfers kunnen worden uitgedrukt. Het risico van deze waardevastlegging is dat we ons vervolgens richten op die beoordelingen zelf en vergeten dat compatibiliteit, en duurzame intimiteit, veel gecompliceerder is.'
Dat wil niet zeggen dat datingapps alleen maar slecht zijn, ze hebben de zee waaruit we kunnen vissen vergroot en het risico op afwijzing verkleind. De meeste van ons kennen wel vrienden of anders vrienden van vrienden die succesvol iemand hebben ontmoet via een datingapp of dat nou een significant other is of een scharrel. Maar hoe succesvol zijn datingapps over het algemeen bij het vinden van "de ware"?
'Een recente studie suggereert dat koppels die elkaar online ontmoeten iets meer kans hebben op minder stabiele huwelijken dan koppels die elkaar offline ontmoeten. Er wordt echter gesuggereerd dat dit zou kunnen komen doordat deze koppels meer sociaal geïsoleerd zijn of verder bij elkaar vandaan wonen, dus de datingapps zelf zijn niet altijd de oorzaak,' merkt McKeever op.
Hoe kunnen datingapps verbeteren?
Ten eerste zeggen Brunning en McKeever dat ze transparanter zouden kunnen zijn over algoritmes en "hoe hun product werkt" – een advies dat gemakkelijk kan worden gegeven elke technologie die gegevens verzamelt en op algoritmes is gebaseerd. Ook moeten gebruikers beter ingelicht worden over de valkuilen van online dating en de impact van hun gedrag. '
Brunning en McKeever stellen voor om gebruikers in te lichten over de valkuilen van online dating en over de impact van hun gedrag. 'Dit is vooral waardevol voor jongere gebruikers, voor wie het gebruik van AI steeds gebruikelijker wordt, en vooral daar waar seks- en relatievoorlichting slecht is,' merkt Brunning op. Ze raden ook aan om gebruikers gedrag als ghosten en serial swiping af te leren door ze aan te sporen meer na te denken over hun acties en hen de optie te geven om het gebruik van de app te pauzeren.
Als gebruiker van datingapps is het makkelijk om naar deze suggesties te kijken en je af te vragen of en hoe ze zouden werken. Het is echter ook van belang om een aantal van de tekortkomingen van deze apps te erkennen op het gebied van ethiek, veiligheid, educatie en transparantie die onthullen wat ze zijn: geen dienst maar een commercieel product.
