De Tweede Kamer buigt zich vanavond over het wetsvoorstel om de vijf dagen verplichte bedenktijd voorafgaande aan een abortus af te schaffen. Er wordt veel over abortus gezegd in de media, in de politiek, er zijn veel meningen over, maar slechts een handvol van deze meningen komt van ervaringsdeskundigen: vrouwen die zelf hebben gekozen voor een abortus.
Evelien de Jong van de website wilikeenkind.nl noemde het in haar gastblog voor Atria Kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis noodzakelijk dat ervaringsdeskundigen aan het woord worden gelaten. Evelien: 'Terwijl idealen en publieke opinie domineren op sociale media, krimpt de ruimte voor realisme en nuance. We moeten eerlijk zijn over ouderschap en relaties. Realistisch over alternatieve gezinsvormen en over kinderen krijgen van de verkeerde man. Die ruimte in het maatschappelijk debat voor realisme en nuance, pakken we terug met verhalen. Persoonlijke verhalen zijn uitermate geschikt om taboes te slechten.'
Bovendien is een zwangerschap niet alleen ongewenst als er sprake is geweest van 'ongewenste indringing', er zijn allerlei redenen te noemen waarom het beter is om niet te kiezen voor een kind en dus te kiezen voor jezelf. Toch blijven veel van deze redenen achterwege. Daarom zegt Evelien: 'De zwijgcultuur over abortus wordt doorbroken door dappere vrouwen, in de hoop dat meer mensen zullen begrijpen wat het inhoudt.'
Daarom laat ELLE drie vrouwen aan het woord (waarvan één onder een pseudoniem) die vertellen waarom zij kozen voor het afbreken van hun zwangerschap en wat zij ervan vinden dat (het recht op) abortus continu ter discussie staat.
Cheyenne (36, alleenstaande moeder)
'Wat ik van de abortusdiscussies vind? Zonder het te bagatelliseren: er zijn altijd mensen die denken voor een ander te kunnen bepalen wat beter is, wat hun rechten zijn, waar zij mogen gaan of staan en hoe zij hun leven invulling moeten geven.
Ik vind de mogelijkheid een zwangerschap af te breken passen bij de maakbaarheid van het leven. Het argument "het is Gods wil" gaat voor mij niet op. Want hoe leg je draagmoederschap en vruchtbaarheidsbehandelingen zoals IUI en IVF dan uit? Dat zijn ook medische ingrepen.
Dit betekent niet dat mijn keuze voor abortus makkelijk was, vroeg of laat brengt het toch een bepaald soort pijn of een gevoel van gemis met zich mee. En het is ook niet zo dat ik het argument dat abortus gelijk staat aan moord helemaal naast me neer kan leggen.
Bij mij lag de keuze niet voor het kindje te kiezen bij de mate waarin ik stabiel en zelfstandig was en de vader een actieve rol zou spelen. Tot in de wachtkamer van de kliniek had ik twijfels, de vader van het kind vertelde mij jaren later dat hij ook twijfels had. Een laatste controlevraag of ik de behandeling door wilde zetten kan ik mij niet meer herinneren. Dat wil niet zeggen dat het mij niet is gevraagd, ik herinner mij het gewoon niet meer. Blijkbaar was mijn aanwezigheid op de dag van de afspraak al voldoende. Dat is misschien ook wel het meest duidelijke signaal dat je de behandeling wil doorzetten.
Ik denk wel dat ik minder spijt van de abortus heb omdat ik later alsnog moeder ben geworden. Als het onmogelijk zou zijn geweest om na de behandeling alsnog een kind te krijgen, zou ik er waarschijnlijk heel anders in staan.
Wat men zo vaak vergeet: het kiezen voor het voltooien van een zwangerschap, moeder worden en de verantwoordelijkheid hebben over een leven, een klein mens begeleiden naar een volwassen bestaan, vergt zoveel moed. Over díé taak moeten we juist niet lichtzinnig doen. Een man kan 'makkelijker' afstand doen van die verplichting, een vrouw draagt het leven en voelt vaak direct en voor altijd de verantwoordelijkheid. We straffen vrouwen door hen op te leggen de zwangerschap te voldragen. Door de bemoeienis van vreemden, die zelf geen zorg hebben voor het kind, geven we de vrouw alsnog levenslang.'
Pauline (36, vier kinderen)
'Twee abortussen heb ik ondergaan. De eerste keer omdat ik een kindje (erbij) fysiek niet aankon. Ik had de energie niet, het was direct na de bevalling van mijn eerste kind. De tweede keer, jaren later, omdat mijn relatie het niet aankon. De eerste keer deed het veel pijn, voelde ik me héél erg schuldig en was ik een periode depressief. De tweede keer kon ik er beter mee leven.
Ik heb nooit spijt gehad. Het kón echt niet, niet op die momenten. De arts zei: “Je mág ook voor jezelf kiezen...” en daar ben ik haar nog steeds dankbaar voor. Dat recht hebben we in Nederland en dat mogen we koesteren. De quotes die ik las op sociale media toen er in Alabama een anti-abortuswet inging, vind ik veelal ongenuanceerd en zelfs conservatief. Mensen schrijven over “incest” en “verkrachting” als geldige, belangrijkste, redenen om een abortus te wensen. Maar ik geloof dat er wel honderd geldige en goede en belangrijke redenen zijn om abortussen te ondergaan. Bijvoorbeeld de simpele reden: dat je geen kind wil. Dat je het niet kunt betalen, dat je partner het niet wil, dat je twijfelt over je relatie, of over jezelf. Dat je er nog niet klaar voor bent, of juist al veel/genoeg kinderen hebt, dat je te jong bent ervoor, of te oud. Dat het niet past bij je carrière. Dat het condoom scheurde, dat je kalender niet klopte, dat het huis te klein is. Dat je familie het niet accepteert. Dat je vreemdging. En ga zo maar door. Als je pro-abortus bent dan ben je dus vóór het recht om hierover te beslissen, wat de reden van je keuze ook is.
Ik ben er niet voor om er losjes over te denken. Makkelijk is het nooit, dit zeg ik uit ervaring. Een abortus is altijd, sowieso, een weloverwogen keuze en ook altijd een vervelende en pijnlijke ingreep.
In Nederland ondergaat iedere vrouw gemiddeld één keer in haar leven een abortus, hoorde ik eens. Iédere vrouw. Dat zijn echt heel veel abortussen, en echt niet allemaal verkrachtingen. Ook honderd andere goede redenen. Voor het recht op abortus zijn betekent: vóór het recht op abortus zijn. En niet: “alleen onder sommige uitzonderlijke omstandigheden".'
Meike (32, moeder van twee)
'Ik ben van mening dat alle mensen, te allen tijde, zelfbeschikking moeten hebben over hun lichaam. Ook als het gaat om leven of dood.
Op mijn zeventiende werd ik ongepland zwanger van mijn "grote liefde". Was dit dan onze liefdesbaby? Die vraag ging als eerst door mijn hoofd. Maar ik zat ook op school, had geen geschikte woning en hij volgde twee studies tegelijkertijd en wilde nog "jong zijn". Er was een mogelijkheid om het kindje te laten komen, we hadden het kunnen laten slagen, en toch kozen we er samen voor om de zwangerschap af te breken, hoe pijnlijk dan ook.
De huisarts die mij doorverwees naar de kliniek heeft mij geen enkel moment het gevoel gegeven dat er geen keus was. En ook in de kliniek hoefde ik niet te onderbouwen waarom het krijgen van een kind geen optie leek. Als je op je zeventiende zwanger wordt, zijn mensen heel begripvol over het besluit voor abortus.
Toen ik midden twintig nogmaals zwanger werd, schaamde ik mij enorm. Ik had seks zonder condoom, met iemand die ik heel leuk vond maar waar ik geen kind mee wilde. Heel ondoordacht. Ik kon de keuze voor een abortus minder goed verklaren. Ik had een baan, een huis, was redelijk stabiel, er waren mogelijkheden. Gevoelsmatig wilde ik dit kind niet. Hoe onvoorzichtig ik dan ook had gehandeld, ik had niet het idee dat ik daarvoor moest "boeten". "Ik wil of kan het niet", is in de kliniek een sterk argument. Je leven wordt niet getoetst, er wordt niet voor je bepaald of jouw "niet willen" wel strookt met de heersende opvattingen. Wanneer een vrouw besluit een zwangerschap af te breken, dan zal zij hiervoor altijd een reden hebben, is volgens mij hun gedachte en moet ook de gedachte zijn.
Die laatste abortus, die hou ik wel voor mezelf. Je merkt dat er minder begrip is voor een vrouw die een kind financieel en emotioneel zou kunnen onderhouden, maar het dan alsnog gewoonweg niet wil. Dat vinden mensen wellicht een luxepositie, ik zie het als mijn recht.'
