Tessel ten Zweege (23) twijfelde lang of ze het moest doen, een boek schrijven over haar persoonlijke ervaringen met partnergeweld, maar besloot uiteindelijk toch in de pen te klimmen. 'Mijn ex woont niet meer in Nederland, ik heb lang niks van hem gehoord. Dat is een zeldzame situatie: de meeste partnergeweldsituaties monden uit in maanden- of jarenlange stalking. Weinig slachtoffers hebben de mogelijkheid om hun verhaal op een veilige manier te vertellen. Ik kon dat wel, dus daar wilde ik gebruik van maken.'
Debuutroman 'Dat zou jij nooit toelaten'
In Dat zou jij nooit toelaten beschrijft Tessel hoe ze als eerstejaarsstudente de charmante, zelfverzekerde Luis tegen het lijf loopt tijdens een weekend Londen. Ze valt als een blok voor hem, waarna hij al snel voor haar naar Amsterdam verhuist. Het gaat gauw mis: hij begint haar psychisch en fysiek te mishandelen. Hij beet haar bijvoorbeeld ooit in de metro tot bloedens toe in haar neus, en gooide water over haar heen als ze extra slaap probeerde te pakken.
De titel van haar debuut verwijst naar een gesprek dat ze ooit met een vriendin had. Zij vermoedde ergens dat Tessel mishandeld werd, maar zei toen: 'Al weet ik dat jij dat nooit zou toelaten.' Zo'n uitspraak komt voort uit het beeld dat mensen van slachtoffers hebben, vertelt de auteur. Partnergeweld "paste" voor de buitenwereld niet bij Tessels identiteit als uitgesproken student en feminist, met onder meer een eigen tijdschrift.
'Ik ben niet voor altijd gebroken'
Ze is vooral trots op de laatste drie hoofdstukken, vertelt ze. 'Die gaan over de periode van herstel. Ik vond het fijn om te schrijven, omdat ik veel dankbaarheid richting mezelf voel. Ik heb er veel werk in gestoken om mezelf weer op de been te krijgen. Ik wil laten zien dat er nog een leven na partnergeweld is. Ik ben niet voor altijd gebroken en zielig, en heb nog steeds een open kijk op de liefde.'
Ze heeft nu geen partner, maar wel een fijne relatie achter de rug: 'Ik wil mezelf niet de lol en het achteloze van verliefd zijn ontnemen. Al was het in het begin wel lastig. Partnergeweld schokt je mensbeeld. Iemand zegt dat-ie van je houdt, maar is vervolgens gemeen en gewelddadig. Dat maakt je achterdochtiger. Maar ik vind liefde, empathie en geduld te belangrijk om cynisch te worden. Dat zou in strijd zijn met wie ik ben.'
Red flags bij het aangaan van een relatie
Tessel stelt dat er vóór het vallen van een eerste klap al een flinke bodem is gelegd van manipulatie en psychische mishandeling. Maar dat kan soms moeilijk te herkennen zijn, als je kneiterverliefd bent. Wat ziet zij als 'red flags' bij het aangaan van een relatie? Op welke signalen moet je letten, bij een nieuwe liefde?
Je partner escaleert snel
Tessel: 'Ik houd van je, er is niemand zoals jij... Als iemand dat té snel zegt, is dat een red flag. Je hebt elkaar immers pas net ontmoet, dus hoe goed ken je elkaar nou echt? Als iemand je in een vroeg stadium overlaadt met complimenten en cadeaus, heet dat lovebombing. Dat kan een voorbode zijn van partnergeweld, omdat het soms als manipulatietruc wordt gebruikt. Alles wat mijn ex in de beginfase zei voelde als een groots, romantisch gebaar: het leek wel alsof of ik in een romcom zat. Daar heb ik veel van geleerd. Als iemand nu na één weekend samen voor me naar Amsterdam zou verhuizen, zou ik denken: ben je wel helemaal goed, heb je geen leven daar?'
Hij of zij probeert controle op je uit te oefenen
'Dat kan over van alles zijn: of het nou over je kleding gaat, of welke mensen je wanneer ziet. Luis kon weleens aan me vragen: ga je écht zo naar buiten? Dan vond hij mijn outfit kinderachtig of gênant. Als iemand je probeert te isoleren, moet je dat niet negeren.'
Je krijgt te maken met 'gaslighting'
'Als iemand je laat twijfelen aan je eigen belevingswereld, heet dat gaslighting. Als Luis bijvoorbeeld kritiek op mijn outfit gaf, maalde ik daar de hele dag over. Ik vond zo'n opmerking raar, en wilde het niet pikken. Als ik er eenmaal thuis een punt van maakte, zei hij dat ik het verzonnen had, of verkeerd geïnterpreteerd. Dat is het schoolvoorbeeld van gaslighting. Als ik een grens stelde, deed hij alsof mijn gevoel nergens op gebaseerd was. Pas daar dus voor op, als je een relatie aangaat.'
