Het duurde slechts één dag voordat de 35 pagina’s tellende rechtszaak werd afgehandeld. Op 16 november klaagde zangeres Cassie, echte naam Casandra Ventura, haar voormalige partner en baas van het platenlabel, Sean 'Diddy' Combs, aan wegens beschuldigingen van meer dan 13 jaar aan misbruik, waaronder sekshandel en aanranding. Het niveau van dwang, controle, vernedering en geweld dat de zangeres heeft ondergaan sinds zij Combs in 2005 op 19-jarige leeftijd ontmoette, is volkomen schokkend. 'Na jaren in stilte en duisternis ben ik eindelijk klaar om mijn verhaal te vertellen,' zei Cassie in een verklaring aan de New York Times, 'en om op te komen namens mezelf en ten behoeve van andere vrouwen die te maken krijgen met geweld en misbruik in hun relaties.'
Ondanks dat hij de beschuldigingen aanvankelijk ontkende, stemde miljardair Combs – die ook wel de naam 'Love' draagt – een dag later, op 17 november, in met een schikking. 'We hebben besloten deze kwestie in der minne op te lossen,' zei Diddy de volgende dag in een verklaring. 'Ik wens Cassie en haar familie het allerbeste. Liefde.'
Sindsdien zijn er nog twee rechtszaken tegen hem aangespannen door twee afzonderlijke vrouwen, die hij allebei ontkent. Vorige week plaatste ik een verklaring op Instagram: 'Genoeg is genoeg. De afgelopen weken heb ik stil gezeten en gekeken hoe mensen probeerden mijn karakter te besmeuren, mijn reputatie en mijn nalatenschap te vernietigen. Er zijn misselijkmakende beschuldigingen tegen mij geuit door mensen die op zoek zijn naar een snelle payday.'
(Tekst loopt door onder de post.)
Claims zoals die van Cassie tegen machtige mannen in de muziekwereld zijn niets nieuws. Er is de vermeende grooming van een 14-jarige Priscilla door Elvis Presley in 1959 en de Rolling Stone-bassist Bill Wyman die de 13-jarige Mandi Smith het hof maakte in 1984. Hij was 47. 'Ze was adembenemend... ze was een vrouw op dertienjarige leeftijd,' schreef hij in zijn autobiografie Stone Alone. Meer recentelijk was er R. Kelly – zeg niet meer. Terwijl Stephen Tyler van Aerosmith wordt geconfronteerd met vragen over historische beschuldigingen van seksueel geweld (Tyler heeft alle beschuldigingen ontkend). In een geval van een zeldzaam schuldig vonnis werd de Britse MC Solo 45 (echte naam Andy Anokye) in 2020 veroordeeld tot 24 jaar celstraf wegens waterboarding, het ondervragen en verkrachten van vier vrouwen. Zijn straf werd in 2021 verhoogd tot 30 jaar nadat het Hof van Beroep oordeelde dat zijn aanvankelijke straf 'buitensporig mild' was.
De muziekindustrie is in feite zo verankerd in seksisme, ongepast gedrag en ernstige mishandeling dat eerder dit jaar in het Britse parlement een onderzoek naar vrouwenhaat in de muziekindustrie werd ingesteld door de Commissie Vrouwen en Gelijkheid. Voormalig Radio 1-dj Annie Macmanus en X Factor-alumni Rebecca Ferguson behoren tot degenen die getuigenis hebben afgelegd.
'[Vrouwenhaat] is het topje van de ijsberg van de dingen die achter de schermen gebeuren. Als je de niet-geredigeerde versie van mijn schriftelijke bewijsmateriaal leest, zul je zien hoe sinister muziek is geworden. Wat beangstigend is, is dat het alleen maar erger zal worden als de regering niets doet,' zei Ferguson tegen de commissie, waarbij ze uitbuiting, mishandeling, pesterijen, corruptie en mensenrechtenschendingen als onderdeel van haar bewijsmateriaal benadrukte. 'Het maakt de hoeveelheid vrouwen die alleen maar verhalen hebben over aanranding woedend, ze moesten ze begraven en dragen, het is gewoon ongelooflijk,' zei Macmanus. 'Dus ik denk dat als er iets zou gebeuren, als er één persoon zou spreken die voldoende profiel had en media-aandacht kreeg, er een soort vloedgolf van zou kunnen komen. Zeker.'
En hier stipt Macmanus de kern van het probleem aan. In de nasleep van de #MeToo-beweging hebben steeds meer vrouwen zich gemeld. Maar de geschiedenis heeft bewezen dat het voor vrouwen die wel iets zeggen een ongelooflijk langzame, pijnlijke en vaak opnieuw traumatiserende taak is; ik begrijp waarom zo velen terughoudend zijn om dit te doen.
Het zijn niet alleen de slachtoffers. Degenen in de sector zijn getuige van en zijn partij bij – of zijn zich bewust van – gedrag dat niet alleen immoreel maar ook illegaal is. Toch melden zo weinig mensen het. Deels uit angst om een baan te verliezen of andere represailles, maar mogelijk ook omdat er binnen de muziek- en creatieve industrie zo weinig systemen bestaan om dergelijk gedrag te rapporteren. Tijdens mijn tijd als muziekjournalist heb ik gehoord over talloze 'handtastelijke' (op zijn best) artiesten en leidinggevenden. Toch heb ik slechts in drie van mijn acht staffuncties een HR-afdeling gehad. Zelfs als ik informatie had, kon ik die nergens heen. Als je probeert een melding te doen, gebeurt er dan iets? Lily Allen was bereid om haar eigen ervaringen met mishandeling door een directeur van de platenindustrie te bespreken, maar voor zover wij weten is haar vermeende dader nog steeds op vrije voeten. Waarom wordt er niet meer gedaan?
De reacties op de beschuldigingen van Cassie waren aanvankelijk relatief gematigd binnen de muziekindustrie. De zangeres Ke$ha veranderde de tekst van haar single TikTok uit 2009 tijdens een optreden in Californië, twee dagen nadat de rechtszaak was afgehandeld. 'Wake up in the morning feeling like P. Diddy' werd 'Wake up in the morning feeling just like me.' Andere artiesten die eerder een contract hadden getekend bij Combs' Bad Boy Records spraken zich ook uit ter ondersteuning van Ventura. Onder hen Aubrey O'Day van Danity Kane, die de verklaring van Macmanus herhaalde. 'Het is niet eenvoudig om het op te nemen tegen een van de machtigste mensen in deze branche,' zei ze. 'Moge haar stem alle anderen aan tafel brengen, zodat we transparantere gesprekken kunnen voeren over wat er feitelijk achter de schermen gebeurt.' 50 Cent voorspelde dat meer vrouwen zullen praten en is blijkbaar bezig met het ontwikkelen van een documentaire over Combs en er was een cryptische reactie op Instagram Stories van Kimora Lee Simmons, die in 2004 in een interview met New York magazine Diddy ervan beschuldigde haar tijdens de zwangerschap een klap in de maag te hebben gegeven.
De zakenwereld reageerde resoluter, waarbij merken waarmee Combs samenwerkte, zoals Diageo en Pound Cake, vrijwel onmiddellijk de banden verbraken. Een school in New York waaraan hij 1 miljoen dollar had toegezegd, heeft ook zijn samenwerking met hem beëindigd. Combs zelf trad vorige week terug als voorzitter van Revolt, het kabeltelevisienetwerk dat hij in 2013 medeoprichtte – zij het tijdelijk. Maar ondanks het bereiken van een schikking zei Combs' advocaat Ben Brafman tegen de Independent dat dit geen schuldbekentenis is. 'Voor alle duidelijkheid: een beslissing om een rechtszaak te schikken, vooral in 2023, is op geen enkele manier een erkenning van wangedrag. De beslissing van de heer Combs om de rechtszaak te schikken ondermijnt op geen enkele manier zijn ronduit ontkennen van de claims. Hij is blij dat ze tot een wederzijdse schikking zijn gekomen en wenst mevrouw Ventura het beste.'
En zo gaat het, een andere rijke, beroemde, machtige man schikt een rechtszaak en het onderwerp wordt stil gehouden.
In 2018 schreef de Washington Post een lang artikel over hoe mensen aan de macht opzettelijk blind waren voor Kelly's gedrag. Barry Weiss, de CEO van Kelly's platenlabel Jive, van 1991 tot 2011, vertelde de Post dat hij nooit met Kelly over zijn gedrag had gesproken omdat hij er niets mee te maken had. 'Ik was een platenmaatschappij die de platen van R. Kelly uitbracht,' zei Weiss. 'Dat was alles wat ik wist. Ik was niet betrokken bij zijn strafzaken. We waren verdomme een platenmaatschappij.' De oprichter van Jive, Clive Calder, was iets berouwvoller. 'Maar ik ben geen psychiater, en deze man is een man met problemen. We hebben duidelijk iets gemist.'
De tweede cruciale kwestie die hier door Ferguson aan de orde wordt gesteld, is het probleem van de vervolging van seksuele misdrijven. Het is ongelooflijk moeilijk om een verkrachtingszaak voor de rechter te krijgen – laat staan te winnen. Volgens Rape Crisis werden tussen juli 2022 en juni 2023 door de politie in Engeland en Wales 68.109 verkrachtingen geregistreerd. In slechts 2,2% (1.498) van de gevallen werd een aanklacht ingediend. Dat betekent dat slechts twee van de honderd verkrachtingen ertoe leidden dat iemand werd aangeklaagd – laat staan veroordeeld. En degenen die een zaak voor de rechter kunnen brengen, kunnen verwachten dat ze meer dan twee jaar zullen wachten voordat deze is afgerond.
Dus de opties van Cassie: bij een burgerlijke rechtbank wordt een veroordeling bereikt op basis van waarschijnlijkheid. De aanklager moet bewijzen dat het 51% waarschijnlijk is dat de verdachte schuldig is. Maar als Cassie de zaak voor de strafrechter brengt, moet ze zonder redelijke twijfel bewijzen dat ze de waarheid spreekt. En dat kan jaren duren. Er is een veel hogere waarheidsdrempel in een strafrechtbank en het is daarom veel, veel moeilijker voor slachtoffers van verkrachting en aanranding om een positief oordeel te verkrijgen. De meeste verkrachtingen en aanrandingen vinden plaats in privésfeer met weinig bewijs, waardoor het moeilijk is om het te bewijzen – het wordt jouw woord tegen hen. Er zijn ook andere factoren: een gebrek aan politiemiddelen, de tijd die nodig is om voor de rechter te komen en een gebrek aan steun voor de slachtoffers zelf. Dergelijke lage veroordelingen zijn nauwelijks een stimulans voor mannen om te stoppen met het plegen van deze misdaden – ongeacht hun baan, rol of positie in de samenleving.
Cassie kon een lang, vernederend en potentieel mislukte rechtszaak vermijden, compensaties ontvangen en mensen haar waarheid laten weten over een man van wie ze beweert dat hij decennia lang zonder verwijt misdaden heeft mogen begaan.
Het lijkt echter onwaarschijnlijk dat het benoemen en beschamen van Combs in een rechtszaak veel zal veranderen. Zelfs het aanvankelijk stimulerende #MeToo-moment in de filmindustrie lijkt tot stilstand te zijn gekomen – ondanks de ondergang van Weinstein. Er zijn zo weinig andere veroordelingen geweest, waarbij zaken zijn afgehandeld of er geen aanklacht tegen de verdachte is ingediend. Ondertussen nemen de gevallen van verkrachting toe.
Opnieuw uit de Rape Crisis blijkt uit het meest recente rapport gepubliceerd door het Office of National Statistics dat verkrachtingsmisdrijven dramatisch zijn toegenomen in Engeland en Wales sinds 2012/2013. Eén op de vier vrouwen wordt als volwassene verkracht of seksueel misbruikt. Uit de algemene statistieken in Engeland en Wales blijkt dat jaarlijks 85.000 vrouwen te maken krijgen met verkrachting, poging tot verkrachting of aanranding.
Het is niet alleen de muziekindustrie die een probleem heeft – het zijn de mensen. Ja, mannen zijn ook het slachtoffer van verkrachting, maar het zijn overwegend vrouwen en transgenders die het slachtoffer zijn en het zijn overwegend mannen die deze misdaden begaan. Vrouwen moeten zich veilig voelen als ze misdaden bij de politie melden – volgens het Bureau of Investigative Journalism en Channel 5 wordt momenteel één politieagent per week beschuldigd van verkrachting. Totdat we in staat zijn de slachtoffers te steunen – en ze te geloven – tot het strafrechtelijke systeem een eerlijker manier kan vinden om verkrachting en seksuele misdrijven te veroordelen, heeft de muziekindustrie en de wereld als geheel een enorm probleem. En geen enkele hoeveelheid hashtags kan daar iets aan doen.
Ben of ken jij een slachtoffer van seksueel misbruik en/of mishandeling en zoek je hulp? Kijk dan op de website van Centrum Seksueel Geweld voor meer informatie.
