De carrière van singer-songwriter Jorja Smith nam in vier jaar een duizelingwekkend hoge vlucht. Tikje te soms, wat haar betreft. Met topmodel en vriendin Adwoa Aboah bespreekt ze haar leven aan de hand van vier songs.
Amper achttien jaar is de Engelse singer-songwriter Jorja Smith (nu 22) als ze van haar geboorteplaats Walsall, West Midlands, naar Londen verhuist om bij haar oom en tante te gaan wonen en bij Starbucks te werken (‘Ik was een lousy barista’). Dan, in januari 2016 – nog voor ze bij een label zit – dropt ze haar eerste single, Blue Lights op SoundCloud. In één maand tijd wordt het nummer meer dan vierhonderdduizend keer beluisterd. Jorja Smith gaat viraal. Samenwerkingen met Drake, Kendrick Lamar en Stormzy volgen. Haar debuutalbum Lost & Found (2018) wordt bekroond met zowel een Grammy- als een Mercurius-nominatie. In februari 2019 sleept ze de Brit Award voor Best Female Solo Artist in de wacht. Ze is headliner op het Field Day Festival en speelt op Glastonbury. En daarbij is ze, in navolging van Bella Hadid en Natalie Portman, ook nog de nieuwe Make-up Ambassador van Dior. Je mag dus gerust zeggen dat Jorja’s carrière in een stroomversnelling zit.
In haar flat in Noordwest-Londen nestelt Jorja zich met bestie Adwoa Aboah in een roze pluchen sofa. Gespreksonderwerp: de soundtrack van Jorja’s leven. Al gauw hebben de vriendinnen het over vertrouwen, huilbuien en waarom Jorja in de toekomst beter voor zichzelf wil zorgen.
Adwoa Aboah: Ik weet nog goed dat Teenage Fantasy uitkwam. Voor mij was het de ultieme song over prille liefde. Ik herkende er zo veel in. Het is een van mijn favoriete nummers. Je zou kunnen zeggen dat het eind van jouw jeugd samenviel met je verhuizing naar Londen, op je achttiende. Was dat moeilijk? Had je een plan?
Jorja Smith: ‘Eigenlijk niet, ik deed het gewoon. Ik ben nogal hands-on. Ik stel veel vragen, maar niet over mezelf. Het liefst vlieg ik er gewoon in. Londen is een heel fijne stad om te wonen. Ik ben graag onafhankelijk, dus ik ging vaak in mijn eentje op onderzoek uit. Alleen al op de underground stappen vond ik spannend. Londen is zo anders dan waar ik vandaan kom. Toen ik door Oxford Street liep en het stukje straat uit de film Boyhood herkende, werd ik helemaal wild.’
Als je songs schrijft, wat schrijf je dan eerst? De tekst of de muziek?
‘Ik ben nog nooit begonnen met de tekst. Ik zing een melodie en noteer een paar woorden die erbij passen. In het begin zit daar niet veel betekenis in, maar vaak blijf ik bepaalde zinnen of woorden herhalen. Die neem ik dan op met een app op mijn telefoon, om dan weer van voren af aan te beginnen.’
Met welk nummer maakte je je debuut?
‘Blue Lights. Intussen lijkt dat al eeuwen geleden. Ik schreef het toen ik nog in Walsall woonde. Het nummer doet me aan thuis denken, op de een of andere manier. De respons was waanzinnig. Ik had nog nooit een nummer uitgebracht, dus ik wist niet wat normaal was en wat niet. Omdat de song het goed deed, bracht ik nog een nummer uit, en nog een, en toen bleef ik maar songs en video’s uitbrengen. En nu zitten we hier.’
Schrijf je nog altijd over de dingen die je meemaakt?
‘Ja, absoluut. Onlangs schreef ik: “Ik ben voortdurend onder de indruk van alle dingen die je me leert.” Ik kan snel boos worden, maar gelukkig weet mijn vriend (producer Joel Compass, red.) heel goed zijn kalmte te bewaren. ‘Leer me hoe ik rustig blijf,’ vroeg ik hem. Ik wil niet langer zo boos worden dat ik begin te gillen en te schreeuwen. Ik wil rustig zijn, maar dat lukt me niet zo goed.’
Als ik je hoor zingen, moet ik vaak denken aan Amy Winehouse en de documentaire die Asif Kapadia maakte over haar leven. Amy schreef nummers die sterk verbonden waren met een bepaalde periode in haar leven. Het probleem was dat ze die songs moest blijven zingen en zo gedwongen werd om telkens terug te keren naar die moeilijke tijden. Stel jij grenzen op dat vlak? Zijn er dingen die je niet wil doen om niet altijd weer dat stukje verleden te herkauwen?
‘Ik heb die documentaire wel vier keer gezien. En ik begrijp Amy volledig. Soms wil je niet zingen over de vervelende dingen waarover je songs hebt geschreven. Ik kan goed doen alsof alles goed gaat. Vorig jaar op tournee werd het me op een bepaald moment te veel. Niet dat ik niet meer wilde zingen, maar er was zo veel gebeurd in zo’n korte tijd en ik werkte zo hard... Tussen de bisnummers stond ik in de coulissen te huilen. Ik voelde me rot, maar ik moest het podium weer op en glimlachen en doen alsof ik de tijd van mijn leven had. Mijn fans waren speciaal voor mij gekomen, dus ik wilde ze een show geven die ze nooit zouden vergeten.’
Je voelde je overweldigd. Ik herken dat wel. Het is fantastisch om plots in de schijnwerpers te staan, maar je wil het niet de hele tijd. Alles ziet er leuk uit en dat is het ook. Je bent dankbaar. Het is geweldig, maar ook verdomd moeilijk en op sommige dagen word je wakker en zou je liever thuisblijven en onder een dekentje tv-kijken.
‘Het was een leerproces. Ik ben geen fucking robot. Ik heb het geprobeerd, en ik kan het niet. Vorig jaar werd het me gewoon even te veel. Al die interviewers die me dezelfde vragen stellen, al die mensen die zeggen: “Je bent fantastisch.” Ik had veel liever dat ze gewoon normaal deden tegen mij. Dat is waarom ik zo blij ben met mijn familie en vrienden.’
Hoe belangrijk is het voor jou om je te omringen met mensen die je volledig kunt vertrouwen?
‘Het is een absolute must om je te omringen met eerlijke, authentieke mensen die hun eigen problemen hebben en daarover willen praten met jou, en niet alleen over wat jij doet. Als ik het zo druk heb dat ik geen tijd heb om mijn vrienden te zien, dan baal ik echt. Vorig jaar bijvoorbeeld was enorm hectisch. En als ik dan een week vrij had, probeerde ik die vol te proppen met afspraken. Die ik vervolgens weer allemaal moest afzeggen omdat ik gewoon te moe was. En daar voelde ik me dan rot over. Gelukkig heb ik heel begripvolle vrienden.’
Wat betekent het voor jou om de nieuwe Dior Make-up Ambassador te zijn? We hebben het er vroeger al over gehad dat we mixed race girls zijn en dat daar verantwoordelijkheden bij horen. Wat hoop je te bereiken als gezicht van een bekend modemerk?
‘Ik hoop dat mixed race-meisjes op school me zien en denken: O, ik lijk op haar!’
Was er iemand met wie jij je kon identificeren toen je opgroeide?
‘Sarah-Jane Crawford. Ze werkte voor BBC Radio 1Xtra, en zij is mixed race. Ze heeft prachtige lippen en droeg altijd felrode lippenstift.’
Wat betekent mooi zijn voor jou in 2019?
‘Goed in je vel zitten en weten dat je imperfecties je perfect maken. Je moet beseffen dat je mindere kantjes hebt. En dat onvolkomenheden oké zijn. Ze maken je tot wie je bent. Ik ben volledig naturel. Ik bedoel, ik draag wel make-up, maar ik heb niets laten doen aan mijn gezicht. Ik heb er altijd zo uitgezien.’
Probeer je graag nieuwe beautylooks uit? Ik voel me zelf het meest op mijn gemak als ik mezelf ben. Ik denk altijd: laat me eruitzien alsof ik op vakantie ben geweest, maar nog een beetje zweterig ben na het rennen.
‘Ik hou echt van foundation! Ik vind het leuk dat Dior ook huidverzorgingsproducten op de markt brengt. Meestal breng ik gewoon een make-upbasis aan, met mooie highlights en wat bronzer, en soms nog wat blush. Ik zet ook mijn wenkbrauwen en ogen wat aan. Ik zie er het liefst uit als mezelf. Ik hou van een dauwachtige look, van glowy en fris.’
Wat ik bewonder aan jou is dat je een mini-jurk combineert met sneakers, niet met hoge hakken. Zoals op je Boiler Room-optreden. De meeste meisjes zouden zich daar niet goed bij voelen. Kreeg je gaandeweg minder gêne om bepaalde dingen te dragen?
‘Absoluut. Toen ik van Walsall naar Londen verhuisde, had ik nog nooit een korte broek of rok gedragen. Maar door al die fotoshoots ben ik daar snel in gegroeid. Het gebeurt op shoots heel vaak dat de kleding alleen in bepaalde standaardmaten beschikbaar is, en ik heb geen standaardmaten. Ik heb veel geleerd door me in bepaalde kledingstukken te wringen. Op mijn vijftiende zou ik overstuur zijn geweest. Maar eigenlijk hoef je alleen maar kleding te dragen waarin je je goed voelt.’
Het is al vaak gebeurd dat ik op een fotoshoot kwam en dat ze zeiden: ‘Denk je dat je hierin past?’ En dan wurmde ik me erin, omdat ik mijn best wilde doen. In de winkel of thuis zou ik dat nooit doen. Daar laat je wat niet past gewoon liggen. Ik vind het juist fijn als mensen mijn outfit niet goed vinden. Ik pas liever niet volledig in het plaatje. Dus dan heb ik mijn doel bereikt. Lees jij de negatieve commentaren die je krijgt?
‘Veel mensen denken dat ik de commentaren niet zie, omdat ik massa’s volgers heb. Maar ik zie ze wel, ik lees ze alleen bewust niet. Mijn buik is niet plat en als ik strakke kleren aantrek, zie je dat een beetje. “Ze lijkt wel zwanger,” krijg ik dan te lezen. Daar heb ik dus geen boodschap aan, helemaal niet wanneer ik net hard aan het trainen ben in de sportschool. Dus ik lees geen comments meer. Toen ik Stormzy ontmoette, zei hij: “Het enige wat telt, is dat jij je er goed bij voelt.”’
Wat heb je verder nodig om je mentaal goed te voelen?
‘Ik zal een voorbeeld geven. Vorig jaar ben ik in vier boeken begonnen, maar heb ik er maar één gelezen. Toen het zo druk was, ging dat een beetje ten koste van mijn creativiteit. Dat voelde niet goed. Ik wil dus meer lezen, goeie films zien en daar inspiratie uit halen voor liedjes en videoclips. Ik hou echt van de muziek die ik recent heb uitgebracht. Waarschijnlijk omdat die gaat over de dingen die me nu bezighouden, zoals me meer durven openstellen. Ik leer steeds meer over mezelf. Ik pieker veel en worstel met m’n geest. Het helpt me om daarover te schrijven.’
Ik ga dagelijks het gevecht aan met de critici in mijn hoofd. Tegelijk ben ik ze dankbaar omdat ze me pushen. En als ik alles heb gegeven, zeg ik: ‘Hou nu even je mond en laat me met rust!’
‘Ik ben echt hard voor mezelf, net als jij. Anders zou ik niet zijn waar ik ben. Ik dwing mezelf elke ochtend om een nummer op te nemen, een video te maken of een shoot te doen. En als ik een optreden verknoei, ben ik heel kwaad op mezelf. Vroeger huilde ik in zo’n situatie achter gesloten deuren. Dan was ik echt van streek. Nu probeer ik eerder om het juiste evenwicht te vinden tussen hard zijn voor mezelf en weten wanneer het goed genoeg is. Ik leer ook te kijken naar wat ik bereikt heb en daar trots op te zijn.’
ELLE december 2019 bestel je hier; en dan wordt-ie gratis bij je thuisbezorgd.
